Η απόφαση 0696/2018 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά έφεση διαχειριστή πληρωμών του Δήμου Θεσσαλονίκης κατά καταλογιστικής πράξης ύψους €1.801.133,13 λόγω ελλείμματος στη διαχείριση του οικονομικού έτους 2002. Το έλλειμμα προέκυψε από τη διενέργεια «ανοίκειων πληρωμών» (εξωταμειακή διαχείριση) χωρίς νόμιμα χρηματικά εντάλματα, βάσει ειδικών εντολών πληρωμής από τον Αντιδήμαρχο. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους έφεσης σχετικά με τη νομιμότητα του καταλογισμού και την υπαιτιότητα. Ωστόσο, εφαρμόζοντας το άρθρο 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009, λόγω της μακρόχρονης πρακτικής του Δήμου και της οικονομικής κατάστασης του εκκαλούντος, περιόρισε το καταλογισθέν ποσό στο ένα δέκατο (€74.426,98) και τον απάλλαξε από τις προσαυξήσεις.

Το Δευτερο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την έφεση κατά της πράξης καταλογισμού ποσού 11.232,90 ευρώ σε βάρος του εκκαλούντος, ως έλλειμμα στη χρηματική διαχείριση της τέως Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κεφαλληνίας και Ιθάκης για το 2003. Το έλλειμμα προέκυψε από μη νόμιμες εκροές ποσών μέσω επιταγών εκδοθεισών εις διαταγήν του εκκαλούντος, χωρίς νόμιμα δικαιολογητικά. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους της έφεσης, εφαρμόζοντας την εικοσαετή παραγραφή και θεωρώντας τον εκκαλούντα de facto υπόλογο, λαμβάνοντας υπόψη την αμετάκλητη ποινική καταδίκη του για πλαστογραφία και απάτη. Κρίθηκε επίσης ότι δεν συντρέχει περίπτωση μείωσης του ποσού λόγω της αρχής της αναλογικότητας, λόγω του δόλου του εκκαλούντος.

Συμπλήρωση - Τροποποίηση της απόφασης με αριθμό πρωτ. 1114200/8853/0016/27-12-2006 «Ρύθμιση θεμάτων σχετικών με την επιστροφή φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων μέσω των Τραπεζών»

Δημόσιος υπόλογος:Κατά συνέπεια, η επιβολή των προσαυξήσεων συνιστά μέτρο αποκατάστασης της περιουσιακής ζημίας του Δημοσίου, κατ’ ενάσκηση δέσμιας αρμοδιότητας, λόγω της αυθαίρετης παρακράτησης των σχετικών ποσών εκ μέρους του για σειρά ετών και, ως εκ τούτου, δεν τίθεται ζήτημα εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας, καθώς ελλείπει ο κυρωτικός χαρακτήρας του μέτρου αυτού. Εξάλλου, ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι αυτός προέβαλε ότι οι επιβληθείσες προσαυξήσεις είναι υπέρμετρες, με την έννοια ότι δεν αντανακλούν την πραγματική ζημία του Δημοσίου, όφειλε να προσδιορίσει, κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, γιατί και σε ποιο βαθμό οι προσαυξήσεις αυτές δεν συνδέονται με περιουσιακή ζημία και τους λόγους για τους οποίους, αν αυτό συμβαίνει, συνιστούν υπέρμετρη κύρωση σε βάρος του. Τέλος, η επικαλούμενη οικονομική και κοινωνική κατάσταση του εκκαλούντος, που σε κάθε περίπτωση βαρύνεται, με βάση τα προαναφερθέντα, με βαρεία αμέλεια όσον αφορά την πρόκληση του ελλείμματος, δεν αποτελεί νόμιμο λόγο απαλλαγής από την ευθύνη και απέρριψε στο σύνολό του τους σχετικούς λόγους έφεσης...

Έλλειμμα στη διαχείριση Δήμου...Το Δικαστήριο, όμως, συνεκτιμώντας, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009, τις επικρατούσες κατά το έτος  1998  και εναρμονιζόμενες με τις τότε πεποιθήσεις των τοπικών κοινωνιών αντιλήψεις των οργάνων των Ο.Τ.Α. ως προς τη δυνατότητά τους να πραγματοποιούν εκδηλώσεις και να προβαίνουν σε έξοδα φιλοξενίας, κρίνει ότι η πραγματοποίηση των ανωτέρω μη νόμιμων δαπανών δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά στην πεπλανημένη, πλην συγγνωστή, πεποίθηση του εκκαλούντος ότι οι δαπάνες αυτές μπορούσαν νόμιμα να διενεργηθούν. Επομένως, πρέπει ο εκκαλών να απαλλαγεί από το συνολικό ποσό του καταλογισμού, που για την ως άνω αιτία επιβλήθηκε σε βάρος του με την προσβαλλόμενη πράξη (βλ. Ελ.Συν. αποφ. VII Τμ. 1846, 1318, 1319/2019, 656 - 658/2020). Ως εκ τούτου, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι έχουν παραβιαστεί οι αρχές της αναλογικότητας, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης, καθώς αυτές αντανακλώνται στις διατάξεις του εφαρμοστέου εν προκειμένω άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009 (βλ. Ελ.Συν.  VII Τμ.  308, 307/2018 ).

Καταλογισμοι:Κατόπιν όσων έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει, κατά παραδοχή ως βάσιμου του σχετικού λόγου, να γίνει δεκτή η κρινόμενη έφεση και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίζεται εις βάρος της εκκαλούσας το επίδικο έλλειμμα με τις ανάλογες επ’ αυτού προσαυξήσεις. Περαιτέρω, μετά την παραδοχή της έφεσης πρέπει να αποδοθεί στην εκκαλούσα το καταβληθέν παράβολο, σύμφωνα με το άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ, κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων της υπόθεσης, πρέπει να απαλλαγούν το Ελληνικό Δημόσιο και ο Δήμος ..... από τα δικαστικά έξοδα της εκκαλούσας, σύμφωνα με το άρθρο 275 παρ. 1 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97) «Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας», το οποίο, κατ’ άρθρο 123 του π.δ. 1225/1981, όπως αντικαταστάθηκε  από  το άρθρο  12  παρ. 2 του ν. 3472/2006 (Α΄ 135), εφαρμόζεται αναλόγως και στην παρούσα δίκη.

Η απόφαση 5016/2013 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (VII Τμήμα) αφορά την έφεση κατά της απόφασης καταλογισμού σε βάρος του Προέδρου του Δ.Σ. του δημοτικού ν.π.δ.δ. "ΚΕΦΟ Γοματίου" (νυν Δήμος Αριστοτέλη) για έλλειμμα συνολικού ποσού 43.254,85 ευρώ (25.187,67 ευρώ κεφάλαιο και 18.067,18 ευρώ προσαυξήσεις) του οικονομικού έτους 2004. Το έλλειμμα προήλθε από μη νόμιμες πληρωμές δαπανών προμήθειας αγαθών, καθώς ο εκκαλών εξέδωσε χρηματικά εντάλματα χωρίς προηγούμενη έγκριση διάθεσης πιστώσεων από το Δ.Σ. ως αρμόδιο διατάκτη και χωρίς επαρκείς διαθέσιμες πιστώσεις. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους ακύρωσης, κρίνοντας ότι ο εκκαλών ενήργησε με βαρεία αμέλεια, αλλά έκανε εν μέρει δεκτή την έφεση. Λόγω της φύσης της παράβασης (μη τήρηση νόμιμων διατυπώσεων) και της οικονομικής κατάστασης του εκκαλούντος, μείωσε τον καταλογισμό στο ένα δέκατο του κεφαλαίου (2.519,00 ευρώ) και τον απάλλαξε από τις προσαυξήσεις.

Έλλειμμα διαχείρισης Δήμου..Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ένδικη έφεση πρέπει να γίνει δεκτή, να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη καταλογιστική πράξη κατά το μέρος που με αυτή η εκκαλούσα καταλογίστηκε με το συνολικό ποσό των 171.627,02 ευρώ, να επιστραφεί σε αυτή το καταβληθέν παράβολο, κατ’ εκτίμηση δε των περιστάσεων να απαλλαγεί το Ελληνικό Δημόσιο και ο Δήμος ... από τα δικαστικά έξοδα της εκκαλούσας (άρθρο 275 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας).Ακυρώνει την 28/2015 πράξη του Β΄ Κλιμακίου

Καταλογισμός - έλλειμμα στη διαχείριση Δήμου...Κατά τα λοιπά, ως προς τις λοιπές ως άνω κατηγορίες δαπανών, οι οποίες, παρά τα αντιθέτως προβαλλόμενα με το δικόγραφο της έφεσης, ορθώς κρίθηκαν μη νόμιμες και  μη δυνάμενες να νομιμοποιηθούν με τις αιτιολογίες που εκτίθενται στην προσβαλλομένη, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη την πάροδο ιδιαίτερα μεγάλου χρονικού διαστήματος από το οικονομικό έτος (2002) στο οποίο αφορούν οι καταλογισθείσες δαπάνες, ότι από την πληρωμή των  δαπανών αυτών δεν προκλήθηκε πραγματική ζημία εις βάρος των οικονομικών του Δήμου, ότι  από τα στοιχεία του φακέλου δεν προέκυψε η τέλεση εκ μέρους του δικαιοπαρόχου των εκκαλούντων οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος σε σχέση με τη διαχείριση του δημοτικού χρήματος κατά το κρίσιμο έτος (2002), την οικονομική κατάσταση των εκκαλούντων, κληρονόμων του ...., όπως τούτη προκύπτει από τα προσκομισθέντα στοιχεία σε συνδυασμό με το γεγονός ότι για την άσκηση της υπό κρίση έφεσης χορηγήθηκε σε αυτούς το ευεργέτημα της πενίας, κρίνει, κατ’ αποδοχή σχετικού λόγου έφεσης, ότι το ποσό του καταλογισμού που απομένει ύστερα από την αφαίρεση των 58.362,48 ευρώ, (37.586,47 + 20.776,01 ευρώ), πρέπει, σύμφωνα με όσα ανωτέρω εκτίθενται στη σκέψη 14, να μειωθεί μέχρι το 1/20 αυτού.Κατ’ ακολουθία, πρέπει η  έφεση των εκκαλούντων να γίνει εν μέρει δεκτή, να απαλλαγούν αυτοί από το ποσό των 58.362,48 ευρώ, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στις σκέψεις 18 και 19 της παρούσας και το εναπομείναν ποσό κατα-λογισμού, δηλαδή το ποσό των  27.737,53 (86.100,01 - 58.362,48) ευρώ, να μειωθεί στο 1/20, ήτοι στο ποσό των 1.386,87 ευρώ, κατά το λόγο της κληρονομικής τους μερίδας. Κατ’ εκτίμηση δε των περιστάσεων, πρέπει να απαλλαγεί ο Δήμος .... και το Ελληνικό Δημόσιο από τα δικαστικά έξοδα των εκκαλούντων (άρθρο 275 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, που κατ’ άρθρο 123 του π.δ.1225/1981, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 12  παρ.2 του ν.3472/2006, Α΄ 135, εφαρμόζεται και στην παρούσα δίκη).

Η απόφαση 1091/2017 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την έφεση Διαχειριστή Πληρωμών του Δήμου Θεσσαλονίκης κατά της 4/2013 καταλογιστικής πράξης για έλλειμμα ύψους 54.431,69 ευρώ πλέον προσαυξήσεων 68.039,61 ευρώ, συνολικού ποσού 122.471,30 ευρώ. Το έλλειμμα αφορούσε ανοίκειες πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν το 2003 χωρίς χρηματικά εντάλματα, βάσει ειδικών εντολών του Αντιδημάρχου. Το Δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς του εκκαλούντος περί έλλειψης υπαιτιότητας, αλλά εφάρμοσε το άρθρο 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009. Λόγω της επί σειρά ετών ακολουθούμενης πρακτικής του Δήμου και της οικονομικής κατάστασης του υπαλλήλου, το Δικαστήριο μείωσε το καταλογισθέν ποσό στα 5.443,16 ευρώ (στο ένα δέκατο) και τον απαλλάσσει από όλες τις προσαυξήσεις.