ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/371/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου κλήθηκε να αποφανθεί επί προδικαστικού ερωτήματος σχετικά με τη δικονομική αντιμετώπιση αγωγής αποζημίωσης (κατ’ άρθρο 105 Εισ.Ν.Α.Κ.) συνταξιούχου βουλευτή, λόγω μη αναπροσαρμογής της σύνταξής του σύμφωνα με τις αυξημένες αποδοχές των Προέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων (άρθρο 57 του ν. 3691/2008). Το ερώτημα τέθηκε καθώς είχε γίνει δεκτή η σωρευόμενη έφεση, η οποία, με διατακτικό «ακυρώνει-παραπέμπει», διέπλασε το συνταξιοδοτικό δικαίωμα αναδρομικά. Η Ολομέλεια, κατά πλειοψηφία, έκρινε ότι το ζήτημα έχει ήδη επιλυθεί με την 484/2018 απόφασή της. Αποφάνθηκε ότι η αγωγή αποζημίωσης πρέπει να απορριφθεί, καθώς η αναδρομική αποκατάσταση της νομιμότητας μέσω της έφεσης αίρει τη ζημία, ανεξαρτήτως της ενδεχόμενης μακροχρόνιας μη συμμόρφωσης της Διοίκησης. Η υπόθεση αναπέμφθηκε στο Τέταρτο Τμήμα.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΜΕΙΖΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/269/2025
ΧΟΡΗΓΙΑ ΔΗΜΑΡΧΩΝ(...)Επί του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος, η Ολομέλεια αποφαίνεται ότι οι εκλεγέντες προ της έναρξης ισχύος του ν. 4093/2012 δήμαρχοι στους οποίους κανονίστηκε χορηγία βάσει των διατάξεων που ίσχυαν πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, δεν τους καταβαλλόταν όμως αυτή λόγω μη συμπλήρωσης του απαιτούμενου από τις οικείες διατάξεις ορίου ηλικίας, εμπίπτουν αναφορικά με τον υπολογισμό της χορηγίας τους στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 4 παρ. 1 εδ. α΄ του ν. 4387/2016.Επί του δευτέρου προδικαστικού ερωτήματος, η Ολομέλεια αποφαίνεται ότι υφίσταται ρυθμιστικό κενό στο πλαίσιο του ν. 4387/2016, ως προς τον τρόπο ένταξης του ειδικού συνταξιοδοτικού καθεστώτος των εκλεγέντων προ της έναρξης ισχύος του ν. 4093/2012 δημάρχων στους οποίους είχε κανονιστεί χορηγία βάσει των διατάξεων που ίσχυαν πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, δεν τους καταβαλλόταν όμως αυτή λόγω μη συμπλήρωσης του απαιτούμενου από τις οικείες διατάξεις ορίου ηλικίας, για τη ρύθμιση του οποίου (κενού) εφαρμοστέα αναλόγως είναι η περιπτ. γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 6 του νόμου αυτού.Επί του τρίτου προδικαστικού ερωτήματος, η Ολομέλεια αποφαίνεται ότι ενόψει των κριθέντων επί του δευτέρου προδικαστικού ερωτήματος, παρέλκει η εξέταση αυτού.Αναπέμπει, κατά τα λοιπά, την από 5.5.2019 (με αριθμό βιβλίου δικογράφων 2420/6.5.2019) έφεση του …στο Τρίτο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/268/2025
Η απόφαση 268/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την αίτηση αναίρεσης Αντισυνταγματάρχη Υγειονομικού για τον καταλογισμό αποζημίωσης λόγω πρόωρης αποχώρησης από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Η Ολομέλεια επαναβεβαίωσε ότι η υποχρέωση παραμονής και ο συνακόλουθος καταλογισμός δεν αντίκεινται στην αρχή της αναλογικότητας, του δικαιώματος στην εργασία ή σε υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις, καθώς εξυπηρετούν σκοπό δημοσίου συμφέροντος για την οργανωτική λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων. Έκρινε δε ότι ο χρόνος ιατρικής εξειδίκευσης πρέπει να προσμετράται στον χρόνο υποχρεωτικής παραμονής. Ωστόσο, έκανε εν μέρει δεκτή την αίτηση, κρίνοντας ότι στον υπολογισμό της αποζημίωσης δεν πρέπει να συνυπολογίζονται η οικογενειακή παροχή και η προσαύξηση του επιδόματος εξομάλυνσης που βασίζονται στην οικογενειακή κατάσταση. Η υπόθεση αναπέμφθηκε στο Πρώτο Τμήμα για επαναϋπολογισμό του καταλογισθέντος ποσού.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/561/2025
Η απόφαση 561/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου σε Μείζονα Ολομέλεια αφορά την εξέταση προδικαστικού ερωτήματος σχετικά με τη συνταγματικότητα των διατάξεων της περίπτωσης 6 της υποπαραγράφου Γ.1 του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012. Οι διατάξεις αυτές επέφεραν μειώσεις στις συντάξεις των συνταξιούχων Γενικών Γραμματέων Υπουργείων και των συνταξιούχων μετακλητών ή επί θητεία νομαρχών α΄ ειδικών θέσεων. Το Δικαστήριο έκρινε ότι, ως προς τις συνταξιοδοτικές τους συνέπειες, οι εν λόγω διατάξεις αντίκεινται στα άρθρα 4 παρ. 5 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος, σε συνδυασμό με τα άρθρα 103 παρ. 5 και 101, καθώς η περικοπή θεωρήθηκε δυσανάλογη και βασίστηκε σε αμιγώς αριθμητικό κριτήριο, παραβλέποντας την ιδιαίτερη μισθολογική μεταχείριση της κατηγορίας αυτής. Η Ολομέλεια απέρριψε το αίτημα του Δημοσίου για τον περιορισμό των αποτελεσμάτων της διάγνωσης της αντισυνταγματικότητας.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/20/2025
Η απόφαση 20/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την αίτηση αναίρεσης ενός πρώην Ταγματάρχη Υγειονομικού Ιατρών ε.α. κατά της απόφασης 1257/2019 του V Τμήματος. Η αρχική πράξη καταλογισμού αφορούσε το ποσό των 180.921,73 ευρώ για πρόωρη αποχώρηση πριν τη συμπλήρωση του υποχρεωτικού χρόνου παραμονής. Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι η υποχρέωση παραμονής στο στράτευμα και η καταβολή αποζημίωσης δεν αντίκειται στις συνταγματικές αρχές (ισότητα, αναλογικότητα) και τις υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις (ΕΣΔΑ, ΔΣΕ 29). Ωστόσο, έκανε δεκτό εν μέρει τον λόγο αναίρεσης περί εσφαλμένου υπολογισμού της αποζημίωσης, καθώς κρίθηκε ότι δεν έπρεπε να συμπεριληφθούν στις εκκαθαρισμένες πραγματικές αποδοχές, η οικογενειακή παροχή και η προσαύξηση του επιδόματος εξομάλυνσης λόγω οικογενειακής κατάστασης. Κατόπιν αυτού, η Ολομέλεια αναίρεσε εν μέρει την προσβαλλόμενη απόφαση και ανέπεμψε την υπόθεση στο Πρώτο Τμήμα για επανεκδίκαση και επαναϋπολογισμό του ποσού.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1929/2018
Η Απόφαση 1929/2018 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την αίτηση αναίρεσης κατά της 1995/2014 απόφασης του IV Τμήματος, με την οποία επιβεβαιώθηκε ο καταλογισμός σε βάρος του πρώην Νομάρχη Κέρκυρας για χρηματικό έλλειμμα ύψους 1.460.000,27 ευρώ. Το έλλειμμα προήλθε από παράνομη μεταφορά κεφαλαίων από λογαριασμούς της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κέρκυρας σε λογαριασμό νομαρχιακής «επιχείρησης», κατά παράκαμψη των δημοσιολογιστικών διατάξεων. Η Ολομέλεια απέρριψε τους ισχυρισμούς περί εφαρμογής της αρχής ne bis in idem, περί συγγνωστής νομικής πλάνης, και περί νομιμοποίησης των δαπανών. Τελικά, η αίτηση αναίρεσης έγινε δεκτή διότι το δικάσαν Τμήμα, κατά την κρίση της Ολομέλειας, παραβίασε την αρχή της αναλογικότητας με αντιφατική αιτιολογία, αποκλείοντας την εφαρμογή της. Ως εκ τούτου, η 1995/2014 απόφαση αναιρέθηκε και η υπόθεση αναπέμφθηκε στο IV Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου για εκ νέου εξέταση.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ/392/2025
Η Απόφαση 0392/2025 του Πρώτου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την εκ νέου κρίση έφεσης πρώην Λοχαγού Υγειονομικού Ιατρών κατά καταλογιστικής πράξης (160.406,76 ευρώ) λόγω πρόωρης παραίτησης. Η υπόθεση αναπέμφθηκε από την Ολομέλεια (546/2022) λόγω εσφαλμένης ερμηνείας του νόμου, καθώς η προηγούμενη απόφαση (1273/2017) είχε συνυπολογίσει το επίδομα οικογενειακών βαρών τέκνων στις εκκαθαρισμένες πραγματικές αποδοχές, κάτι που θεωρήθηκε μη νόμιμο. Το Τμήμα έκρινε εν μέρει βάσιμο τον λόγο της έφεσης μόνο ως προς τον μη συνυπολογισμό του επιδόματος οικογενειακών βαρών. Με βάση τον υπολογισμό του χρόνου παραμονής του εκκαλούντος (12 έτη και 8 μήνες, με υπολειπόμενη υποχρέωση 52 μήνες) και χωρίς τον συνυπολογισμό του οικογενειακού επιδόματος, το καταλογιστέο ποσό περιορίστηκε στις 71.171,88 ευρώ. Κατά συνέπεια, η έφεση έγινε εν μέρει δεκτή και η καταλογιστική πράξη μεταρρυθμίστηκε.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1975/2021
ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ:(....)Εξετάζει τα παραπεμφθέντα από το Τμήμα ενώπιον της Ολομέλειας του Δικαστηρίου προδικαστικά ερωτήματα. Επί του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος, η Ολομέλεια αποφαίνεται ότι, σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στις σκέψεις 36 έως 48, το θέμα της συμβατότητας των διατάξεων της παραγράφου 10 του άρθρου 1 του ν. 4024/2011 και του άρθρου 1 παρ. 1 εδ. α' του ν. 4051/2012 με το Σύνταγμα και το άρθρο 1 του (πρώτου) Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ έχει ήδη απαντηθεί με τα πρακτικά της 10ης Γενικής Συνεδριάσεως της 3.6.2015 και της 5ης Γενικής Συνεδριάσεως της 29.3.2017 της διοικητικής Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αντίστοιχα, με τα οποία κρίθηκε ότι οι εν λόγω διατάξεις δεν εγείρουν θέματα συμβατότητας με το Σύνταγμα και το άρθρο 1 του (πρώτου) Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ. Επί του δευτέρου ερωτήματος, η Ολομέλεια αποφαίνεται, ότι ως βάση υπολογισμού των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων κατά την 31.12.2014 νοούνται οι συντάξεις στο ύψος που ανέρχονταν κατά την ως άνω ημερομηνία, ανεξάρτητα από τη συνταγματικότητα των περικοπών που είχαν υποστεί οι συντάξεις, υπό την ισχύ δε του ν. 4387/2016, το ύψος των συντάξεων, με τον συνυπολογισμό των εν λόγω περικοπών, είναι συμβατό με υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες, ανταποκρινόμενο και στις απαιτήσεις της εύλογης αναλογίας. Επί του τρίτου προδικαστικού ερωτήματος, η Ολομέλεια αποφαίνεται ότι (α) οι αξιώσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου από την περικοπή που υπέστησαν οι πληρωτέες σε αυτούς συντάξεις, κατ’ εφαρμογή της υποπαραγράφου Β.3 της παραγράφου Β του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, υπόκεινται στη διετή παραγραφή της παραγράφου 5 του άρθρου 140 του ν. 4270/2020, (β) οι αξιώσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου από την ίδια αιτία που ανάγονται στο χρονικό διάστημα από 11.6.2015 έως 12.5.2016 αποσβένονται με την αναγνώριση, με το άρθρο 33 του ν. 4734/2020, της υποχρεώσεως επιστροφής σε αυτούς των αντίστοιχων ποσών, ακόμη και αν αξιώσεις αυτές εκκρεμούσαν σε δίκη, κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, και (γ) ωσαύτως, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 33 του ν. 4734/2020, συναποσβένονται και οι αξιώσεις για τους αναλογούντες επί του επιστρεπτέου ποσού, έως την καταβολή του στους συνταξιούχους του Δημοσίου, τόκους επιδικίας. Αναπέμπει, κατά τα λοιπά, την αγωγή στο Τέταρτο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΣτΕ/ΤΜ.Ε/293/2024
Νέος Οικοδομικός Κανονισμός - Οικοδομικές άδειες - Όροι δόμησης - Αρμοδιότητες ΟΤΑ: με την υπό κρίση αίτηση ζητείται η ακύρωση της ... οικοδομικής άδειας (κατηγορίας 3 χωρίς προέγκριση) της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου ..., με την οποία επετράπη η ανέγερση νέας εξαώροφης [οκταώροφης, βλ. σκ. 23] οικοδομής επί … με δύο υπόγεια, φυτεμένο δώμα με χώρο κύριας χρήσης, πέργκολες στον τέταρτο όροφο και στο δώμα και κοπή 8 δέντρων σε ακίνητο επί της οδού ... αρ. ... (Ο.Τ. ...) του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου... (...)Επειδή, λόγω της κρίσης περί αντισυνταγματικότητας των άρθρων 10 παρ. 1 περ. α΄, 15 παρ. 8 περ. γ΄ και δ΄, 19 παρ. 2 περ. α΄ και 25 παρ. 1 του Ν.Ο.Κ., ν. 4067/2012, όπως ισχύει και της σπουδαιότητας των τιθέμενων ζητημάτων, το Τμήμα κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 περ. α΄ του π.δ. 18/1989, η οποία θα κρίνει αν συντρέχει περίπτωση παραπομπής προδικαστικού ερωτήματος στο Δικαστήριο της ΕΕ ως προς το ζήτημα της ΣΠΕ. Δια ταύτα Απορρίπτει την αίτηση ακυρώσεως κατά το μέρος που ασκείται από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής του Δήμου ... Παραπέμπει κατά τα λοιπά την υπόθεση στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το αιτιολογικό
ΕΛΣΥΝ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1332/2023
Με την υπό κρίση έφεση ετέθη και το ζήτημα αν στις τακτικές μηνιαίες αποδοχές των δικαστικών λειτουργών, οι οποίες λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της αναλογίας μεταξύ αποδοχών ενεργείας και συντάξιμων αποδοχών, περιλαμβάνεται και η αποζημίωση που τυχόν παρέχεται σε αυτούς λόγω της συμμετοχής τους στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.Η Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν και των διευκρινίσεων που δόθηκαν στην επαναδιάσκεψη της 8.3.2023, σεβόμενη τη δικαιοδοσία του ειδικού κατά το άρθρο 88 παρ. 2 του Συντάγματος Δικαστηρίου, ως αυτή οριοθετήθηκε στη σκέψη 7, κρίνει ότι, εκ μόνου του λόγου ότι εγέρθηκε ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου το αναφερθέν στην προηγούμενη σκέψη ζήτημα, οφείλει, ως εκ της φύσης του ζητήματος και του ότι τούτο δεν έχει επιλυθεί με απόφαση του ως άνω ειδικού Δικαστηρίου, να απόσχει άνευ ετέρου και ανεξαρτήτως κάθε άλλου συναφούς ζητήματος, της εξετάσεως αυτού ώστε να παραπεμφθεί η κρινόμενη έφεση, ως προς τούτο, στο κατά το Σύνταγμα εν λόγω αρμόδιο ειδικό Δικαστήριο
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/562/2024
Η απόφαση 562/2024 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την αίτηση αναίρεσης ενός στρατιωτικού συνταξιούχου κατά της απόφασης 2723/2020. Ο πρώτος λόγος αναίρεσης, σχετικά με τον υπολογισμό των χιλιοστών της σύνταξης, απορρίφθηκε ως απαράδεκτος, καθώς τα συνταξιοδοτικά δεδομένα είχαν καταστεί οριστικά λόγω προγενέστερης μη προσβολής απόφασης της Επιτροπής. Ο δεύτερος λόγος, που αφορούσε την απόρριψη της αγωγής αποζημίωσης (€3.239) κατ' άρθρο 105 ΕισΝΑΚ, απορρίφθηκε επειδή η μερική αποδοχή της έφεσης και η αναδρομική αναπροσαρμογή της σύνταξης του αναιρεσείοντος από 1.7.2000 αποκατέστησε πλήρως τη νομιμότητα, αίροντας αναδρομικά τη ζημία. Η Ολομέλεια έκρινε ότι δεν υφίσταται πλέον βάση για την καταβολή αποζημίωσης μετά τη δικαστική μεταρρύθμιση της συνταξιοδοτικής πράξης.