Η Πράξη 292/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης για την ανάθεση υπηρεσιών φύλαξης εγκαταστάσεων του ΔΙ.ΠΑ.Ε. (Τμήματα 1, 2 και 3), εκτιμώμενης αξίας 2.124.257,04 ευρώ. Η απόφαση βασίστηκε στην ύπαρξη ουσιωδών νομικών πλημμελειών. Συγκεκριμένα, κρίθηκε αυθαίρετος και περιοριστικός ο όρος (2.2.6) που απαιτούσε από τους υποψηφίους αποδεδειγμένη εμπειρία αποκλειστικά σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, περιορίζοντας τον ανταγωνισμό. Ομοίως, κρίθηκε μη νόμιμος ο όρος (2.2.8.2) που απαγόρευε κατά τρόπο γενικό την υπεργολαβία, κατά παράβαση του άρθρου 58 του ν. 4412/2016. Επιπλέον, διαπιστώθηκαν πλημμέλειες σχετικά με την έγκριση της πολυετούς υποχρέωσης και την πληρότητα των σχεδίων σύμβασης.

Η προσφεύγουσα επιχείρηση ζητάει την ακύρωση ή τροποποίηση του όρου της διακήρυξης αριθ. 4329/15.06.2018, ο οποίος απαιτούσε από τους οικονομικούς φορείς να διαθέτουν ένα κατάστημα σε κάθε Καλλικρατικό δήμο για το 95% των δήμων. Αυτός ο όρος θεωρήθηκε ασύνδετος με το αντικείμενο της σύμβασης, το οποίο αφορούσε την παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών για τη διακίνηση εγγράφων, κυρίως λογαριασμών ύδρευσης. Η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι ο όρος περιορίζει άδικα τον ανταγωνισμό, ευνοεί μόνο μια συγκεκριμένη εταιρεία και δεν επηρεάζει την ποιότητα των υπηρεσιών. Η απαίτηση κρίθηκε δυσανάλογη και περιοριστική για τον ανταγωνισμό, καθώς δεν ήταν απαραίτητη για την εκτέλεση της σύμβασης.

Η προσφυγή ζητά την ακύρωση συγκεκριμένου όρου της Διακήρυξης για τον δημόσιο διαγωνισμό με τίτλο 'Προμήθεια εργαλείων χειρουργείου', ο οποίος απαιτούσε την κατάθεση δύο δημοσιευμένων κλινικών μελετών για κάθε εργαλείο ξεχωριστά. Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι ο όρος αυτός είναι περιοριστικός για τον ανταγωνισμό, καθιστά δυσχερή τη συμμετοχική διαδικασία και παραβιάζει την ελεύθερη κυκλοφορία των ιατροτεχνολογικών προϊόντων που φέρουν σήμανση CE. Επίσης, θεωρεί ότι η απαίτηση αυτή υπερβαίνει τα προβλεπόμενα από την Οδηγία 93/42/ΕΟΚ καθώς και τις αρχές της αναλογικότητας και του ελέγχου του δημόσιου συμφέροντος.

Η προσφεύγουσα με την προδικαστική προσφυγή αίτησε την ακύρωση του ειδικού όρου 6.1.1 της διακήρυξης, ο οποίος απαιτούσε ο ανάδοχος να διαθέτει εγκαταστάσεις (πρατήριο, πρακτορείο, αντλία ή δεξαμενή) σε απόσταση έως 2 χιλιόμετρα από τα όρια της πόλης για την προμήθεια των προσφερόμενων ειδών. Υποστήριξε ότι ο όρος αυτός παραβίαζε τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, δημιουργούσε αδικαιολόγητες διακρίσεις και περιορίζε τη συμμετοχή στο διαγωνισμό, χωρίς να εξυπηρετεί τον σκοπό της σύμβασης. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, λιπαντικών και άλλων ειδών για τις ανάγκες του Δήμου και των σχολικών μονάδων, με προϋπολογισμό 567.185,30€ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).

Δυνατότητα ακύρωσης και επαναπροσδιορισμού της προκήρυξης διεθνούς διαγωνισμού επιλογής αναδόχου του έργου παραγωγής, εκτύπωσης κ.λπ. εκπαιδευτικού υποστηρικτικού υλικού και κατακύρωσης του διαγωνισμού στον μοναδικό υποψήφιο προμηθευτή.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Είναι νόμιμος ο όρος της διακηρύξεως προμήθειας ο οποίος διαχωρίζει τον τομέα προεκτυπώσεως από τον τομέα εκτυπώσεως. Είναι δυνατή η κατακύρωση ανοικτού διαγωνισμού στον μοναδικό υποψήφιο προμηθευτή εφόσον τηρηθούν οι αρχές της διαφάνειας και ελευθέρου ανταγωνισμού και η αναθέτουσα αρχή κρίνει ικανό τον μοναδικό υποψήφιο να μετάσχει στον διαγωνισμό.

Η προσφεύγουσα αιτήθηκε με την προδικαστική προσφυγή την ακύρωση της διακήρυξης με αντικείμενο την «Παροχή Υπηρεσιών Φύλαξης & Ελέγχου Ασφάλειας των Χώρων & Εγκαταστάσεων του Πρώην Εργοστασίου της Πειραϊκής Πατραϊκής» για ένα έτος, με προϋπολογισμό 77.500,00€ (άνευ Φ.Π.Α.). Ζητήθηκε η ματαίωση του προκηρυχθέντος διαγωνισμού και η επαναπροκήρυξη του με νέα, νόμιμη διαδικασία. Επιπλέον, απορρίφθηκε το αίτημα για έκδοση πράξης αναστολής εκτέλεσης. Ο κύριος λόγος της προσφυγής ήταν η προσβολή του όρου 2.2.5 της διακήρυξης, ο οποίος αρχικά απαιτούσε πιστοληπτική ικανότητα 310.000€, ενώ αργότερα διορθώθηκε σε 77.500,00€. Η επιτροπή κρίθηκε ότι η προσφυγή στερείται αντικειμένου λόγω της διόρθωσης.

Η Πράξη 501/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση υπηρεσιών υποστήριξης στη ΔΕΥΑΡ Ρόδου, προϋπολογισμού 2.897.499,90 ευρώ. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε σοβαρές νομικές πλημμέλειες στη διακήρυξη. Συγκεκριμένα, η απαίτηση για μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών ίσο με το διπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης κρίθηκε αδικαιολόγητη και δυσανάλογη. Επιπλέον, ο όρος που απαιτούσε απόδειξη τεχνικής ικανότητας μέσω συμβάσεων που έχουν ολοκληρωθεί αποκλειστικά σε φορείς του δημόσιου ή ευρύτερου δημόσιου τομέα (ειδικά για δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού) κρίθηκε ως ανεπίτρεπτη διάκριση. Οι απαιτήσεις αυτές θεωρήθηκε ότι περιορίζουν τον ανταγωνισμό, γεγονός που καταδεικνύεται και από την υποβολή προσφοράς από έναν μόνο οικονομικό φορέα. Ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Όροι Διακηρύξεων Διαγωνισμών.(..)Κατάσταση :  Μη αποδεκτή 
Ο όρος «Κυκλοφορία Προϊόντος στην Ευρωπαϊκή Ένωση» στη Διακήρυξη 8/2004 ΥΕΝ/ΔΠΚΕ Β΄ δεν μπορεί να θεωρηθεί μη νόμιμος.

Η προδικαστική προσφυγή αίτησε την ακύρωση του όρου 2.2.7.β της Διακήρυξης 621/06/2019, ο οποίος απαιτούσε από τους διαγωνιζόμενους να διαθέτουν σε ισχύ κατά την ημερομηνία υποβολής προσφορών πιστοποιητικό ασφάλειας πληροφοριών ISO 27001. Η προσφυγή ισχυρίστηκε ότι ο όρος αυτός είναι άσχετος με το αντικείμενο της σύμβασης, δυσανάλογος, περιοριστικός του ανταγωνισμού και φωτογραφικός, καθώς ωφελεί μια συγκεκριμένη εταιρεία. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε τη στέγαση 132 φοιτητών του Πανεπιστημίου Πατρών σε 66 δίκλινα δωμάτια στην Πάτρα για το χρονικό διάστημα από 05.05.2019 έως 30.06.2020, με εκτιμώμενη αξία 639.540€ (χωρίς ΦΠΑ). Η προσφυγή υποστήριξε επίσης ότι η απαίτηση για πιστοποιητικό ISO 27001 δεν μπορεί να ικανοποιηθεί από την τοπική αγορά, καθιστώντας την αδικία για άλλους υποψήφιους.

ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑ (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Η αποστολή σχεδίου διακηρύξεως από τον Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προς την Περιφέρεια .., συνιστά έκφραση απλής γνώμης σχετικά με τη νομιμότητα των όρων που περιέχονται σε αυτήν και ουδόλως καθίσταται υποχρεωτική για την αναθέτουσα αρχή...Β)  ...Κατά συνέπεια ο ως άνω όρος της διακηρύξεως, τεθείς προς το σκοπό αποφυγής της συνυπάρξεως στο ίδιο πρόσωπο ή σε συγγενείς α΄ βαθμού των ιδιοτήτων του ελεγχομένου και του ελέγχοντος τείνει, στην ομαλή και απρόσκοπτη εκτέλεση της συμβάσεως και είναι νόμιμος.Γ) Ο όρος της διακηρύξεως, σύμφωνα με τον οποίο ο ελκυστήρας που θα δηλώσει κάθε υποψήφιος εργολάβος για μία τοπική κοινότητα δεν πρέπει, επί ποινή αποκλεισμού, να δηλωθεί από τον ίδιο ή έτερο υποψήφιο σε μία άλλη τοπική κοινότητα διασφαλίζει την αποτελεσματική εκτέλεση του αντικειμένου της συμβάσεως, ...Ως εκ τούτου και αυτός ο όρος της διακηρύξεως παρίσταται νόμιμος, καθόσον δεν περιορίζει δυσανάλογα τη δυνατότητα συμμετοχής στο διαγωνισμό. Δ) Ως προς τους λοιπούς όρους της διακηρύξεως, οι οποίοι ούτως ή άλλως κρίθηκε ότι δεν είναι διακωλυτικοί της υπογραφής των σχεδίων συμβάσεως, το Τμήμα κρίνει ότι : α) ο όρος του άρθρου 10, σύμφωνα με τον οποίο η αναθέτουσα αρχή διατηρεί δικαίωμα αυξήσεως ή μειώσεως του αριθμού των ψεκασμών στην περίπτωση που απαιτείται, είναι νόμιμος, καθόσον δικαιολογείται από το αντικείμενο της συμβάσεως, το οποίο προσδιορίζεται από επιστημονικές μετρήσεις σχετικά με το όγκο των διακοπληθυσμών και τις υπάρχουσες κατά τη διενέργεια των ψεκασμών κλιματολογικές συνθήκες, ..., β) ο όρος .., σύμφωνα με τον οποίο η σύμβαση δύναται να τροποποιηθεί με κοινή συμφωνία των συμβαλλομένων είναι νόμιμος, στο μέτρο, που όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, η αναθέτουσα αρχή, δύναται, ως εκ του αντικειμένου των συμβάσεων, να αυξήσει ή να μειώσει τον αριθμό των ψεκασμών, γ) ο όρος του άρθρου 25, σύμφωνα με τον οποίο απαγορεύεται με ποινή έκπτωσης η εκχώρηση από τον εργολάβο μέρους ή του συνόλου του κατακυρωθέντος έργου από τον ανάδοχο, χωρίς ειδική άδεια της υπηρεσίας και υπογραφή σχετικής πράξης, είναι μη νόμιμος κατά το μέρος που επιτρέπει, με συμφωνία των μερών, την υποκατάσταση των αναδόχων κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, διότι τοιαύτη δυνατότητα δεν προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία ..ε) Ο όρος της παραγράφου 2 του Κεφαλαίου Ι του Παραρτήματος Α της διακηρύξεως καθώς του άρθρου 5 παρ.6 των οικείων σχεδίων συμβάσεως, σύμφωνα με τον οποίο οι ψεκασμοί θα διενεργηθούν κατά τη χρονική περίοδο από 1.6.2014 έως 15.11.2014 είναι μη νόμιμος στο μέτρο που επιτρέπει την έναρξη παροχής των υπηρεσιών πριν από την υπογραφή της οικείας συμβάσεως....Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων...(Ανακαλεί την 168/2014 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου)