Η Πράξη 228/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Ανάπλαση Οδού 25ης Μαρτίου» του Δήμου Έδεσσας, προϋπολογισμού 2.628.800,00 ευρώ με ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου Έδεσσας (Κύριος του Έργου) και του Δ.Ε.Π.ΑΝ. (Φορέας Υλοποίησης), αν και δεν υποβλήθηκε για προσυμβατικό έλεγχο, είναι επιτρεπτή. Επίσης, διαπίστωσε πλημμέλεια στη διαδικασία (μη δημοσίευση τροποποίησης της διακήρυξης στον τοπικό τύπο), αλλά έκρινε ότι αυτή δεν ήταν ουσιώδης, καθώς υπήρξε επαρκής ανταγωνισμός (7 συμμετέχοντες) και τήρηση άλλων διατυπώσεων δημοσιότητας. Κατόπιν αυτών, αποφασίστηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης με τον ανάδοχο, «...Α.Ε.», έναντι συμβατικού τιμήματος 1.723.420,89 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.

Η Πράξη 123/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Άνδρου και του Δ.Ε.Π.ΑΝ. για το έργο «Κατασκευή Κλειστού Αθλητικού Κέντρου στο Γαύριο» (με συνολικό προϋπολογισμό 3.348.000,00 ευρώ). Η σύμβαση συνάπτεται λόγω της αιτιολογημένης αδυναμίας των τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου να υλοποιήσουν το έργο με ίδια μέσα. Το Δ.Ε.Π.ΑΝ. αναλαμβάνει τις αρμοδιότητες Αναθέτουσας Αρχής και Διευθύνουσας Υπηρεσίας έναντι αμοιβής 30.000,00 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε τη σύμβαση νόμιμη, καθώς πληρούνται οι προϋποθέσεις για ανάθεση «ενδοϋπηρεσιακής» (in-house) σύμβασης, εξαιρώντας την από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες (άρθρο 12 παρ. 3 και 6 του ν.4412/2016), εφόσον ο Δήμος ασκεί έλεγχο από κοινού και το Δίκτυο ασκεί δραστηριότητες προς τρίτους κάτω του 20%. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή της, με τις επισημάνσεις που αναφέρονται στη σκέψη 17.

Προμήθεια διαφόρων ειδών οφθαλμολογικών υλικών:ζητείται η ανάκληση της 8/2024 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Καβάλας(...)Κατ’ ακολουθία αυτών, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 8/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Καβάλας και ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων, ανάμεσα στο προσφεύγον και τους προαναφερθέντες ανωτέρω οικονομικούς φορείς, συνολικής συμβατικής αξίας 308.449,01 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), υπό τον όρο που αναφέρεται στη σκέψη 16 της παρούσας.Ανακαλεί την 8/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Καβάλας

Η Πράξη 486/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Μοσχάτου-Ταύρου και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ), ποσού 318.458,69 ευρώ. Το έργο αφορούσε παρεμβάσεις αναζωογόνησης στο πλαίσιο του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι το σχέδιο σύμβασης εισάγεται απαραδέκτως για έλεγχο νομιμότητας, καθώς είχε προηγηθεί οριστική κρίση του αρμοδίου Επιτρόπου περί αποχής από τον έλεγχο. Η απόφαση του Επιτρόπου περί αποχής βασίστηκε στο γεγονός ότι η εκτελεστική σύμβαση είχε ήδη υπογραφεί. Το Κλιμάκιο τονίζει ότι η οριστική κρίση του Επιτρόπου μπορεί να αμφισβητηθεί μόνο με προσφυγή ανάκλησης ενώπιον του αρμοδίου Τμήματος.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:...ζητείται η ανάκληση της 7/2019 Πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Καρδίτσας, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης του έργου «ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ …-…», προϋπολογισμού 233.870,97 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).(....)Εξάλλου, ο ισχυρισμός, με τον οποίο ο αιτών προβάλλει ότι προσκομίστηκαν άμεσα τα έγγραφα και σε έντυπη μορφή, εντός τριών (3) εργασίμων ημερών από την ηλεκτρονική υποβολή τους, που έφεραν γνήσια υπογραφή, και, ως εκ τούτου, δεν προκύπτει αμφισβήτηση γνησιότητας και εγκυρότητας αυτών, με αποτέλεσμα να θεραπεύεται η έλλειψη της ψηφιακής υπογραφής, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι προσκομίζονται σε έντυπη μορφή, σύμφωνα με το άρθρο 4.2 της συγκεκριμένης διακήρυξης, «τα έγγραφα που απαιτείται να προσκομισθούν σε πρωτότυπη μορφή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 παρ 2 του ν. 2690/1999 ΄΄Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας΄΄, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2 του ν. 4250/2014».Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης του Δήμου … κατά της 7/2019 Πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Καρδίτσας.

Αναβάθμιση υποδομών ύδρευσης (...)Υπό τις προπεριγραφείσες περιστάσεις και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στις σκέψεις 9 και 10, το Δικαστήριο κρίνει ότι η παρεμπίπτουσα κρίση περί της νομιμότητας της προγραμματικής σύμβασης, η οποία διαλαμβάνεται στην 428/2024 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου, με την οποία αυτό ήλεγξε τη νομιμότητα άλλου σχεδίου σύμβασης, δεν δύναται να ανατρέψει την οριστικότητα της κρίσης της προηγηθείσας Πράξης 4/2024 του αναπληρωτή Επιτρόπου και να θεραπεύσει την παράλειψη υποβολής της προγραμματικής σύμβασης για έλεγχο ενώπιον του αρμοδίου Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πριν από την υπογραφή της. Τούτο, από άποψη διαδικασίας, διότι τα κριθέντα με την 4/2024 Πράξη στο πλαίσιο της αρχικής υποβολής του φακέλου της σύμβασης του υποέργου 2 «Αντικατάσταση δικτύου ύδρευσης Λεονταρίου» δεν έχουν ανατραπεί δια της περιοριστικώς προβλεπομένης στο νόμο οδού, ήτοι με την υποβολή προσφυγής ανάκλησης ενώπιον του αρμοδίου Τμήματος του Δικαστηρίου. Η θέση αυτή ανταποκρίνεται και στην ουσία της υπόθεσης, διότι η προγραμματική σύμβαση ελέγχθηκε παρεμπιπτόντως με την 428/2024 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου μόνο κατά το μέρος που αφορούσε στη διαδικασία ανάθεσης της προμήθειας του υποέργου 1 «Προμήθεια και εγκατάσταση ψηφιακών υδρομετρητών και ολοκληρωμένου συστήματος τηλεμετρίας του Δήμου Σοφάδων», η οποία ήχθη προς έλεγχο ενώπιόν του. Ως εκ τούτου, δεν δύναται να οδηγήσει σε αυτονόητη και αυτόθροοη επέκταση της κρίσης περί νομιμότητας της προγραμματικής σύμβασης και για το υποέργο 2 «Αντικατάσταση δικτύου ύδρευσης Λεονταρίου», το οποίο έχει διαφορετική φύση καθώς είναι έργο, και συνεπώς συνδέεται διαφορετικά με την προγραμματική σύμβαση και τους όρους της, οι οποίοι μόνο στον κύριο προσυμβατικό έλεγχο της προγραμματικής σύμβασης θα μπορούσαν να ελεγχθούν εν συνόλω. 	Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 411/21.02.2025 προσφυγή του Δικτύου Πόλεων ΔΕΠΑΝ.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 402/20.2.2025 προσφυγή της εταιρείας με την επωνυμία «…Ο.Ε.».Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, τις 4/2024 και 2/2025 Πράξεις προσυμβατικού ελέγχου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Η Πράξη 128/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Δ.Κ. ΠΡΟΣΟΤΣΑΝΗΣ» του Δήμου Προσοτσάνης. Η απόφαση κρίνει απαράδεκτη την εισαγωγή του σχεδίου της συμπληρωματικής σύμβασης για προσυμβατικό έλεγχο (άρθρο 132 παρ. 6 του ν.4412/2016). Αυτό συμβαίνει επειδή η αξία της τροποποίησης (128.388,25 ευρώ χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α.) είναι κατώτερη τόσο του ορίου του άρθρου 5 του ν.4412/2016 όσο και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης, ενώ παράλληλα δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση του έργου, πληρώντας έτσι τις προϋποθέσεις εξαίρεσης από τον προσυμβατικό έλεγχο.

Η Απόφαση 1234/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τις προσφυγές των εταιρειών «…ΙΚΕ» και «Δίκτυο Πόλεων ΔΕΠΑΝ» κατά της Πράξης 20/2025 της Επιτρόπου στην Π.Ε. Λέσβου, η οποία εμπόδισε την υπογραφή εκτελεστικής σύμβασης για το έργο «Διαμόρφωση υποδομών και προμήθεια εξοπλισμού για το ΄΄Υπαίθριο Κέντρο Χιακής Ιστορίας΄΄» (€582.750,20 άνευ ΦΠΑ). Η Επίτροπος είχε κρίνει ότι η υποκείμενη προγραμματική σύμβαση, λόγω του συνολικού της προϋπολογισμού (€2.350.056,33 με ΦΠΑ), υπαγόταν στην αρμοδιότητα Κλιμακίου και ήταν άκυρη. Το Τμήμα έκρινε, παρεμπιπτόντως, ότι η προγραμματική σύμβαση δεν είχε αμιγώς οικονομικό αντικείμενο, αλλά αφορούσε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων, συνιστώντας νόμιμη οριζόντια συνεργασία μεταξύ αναθετουσών αρχών. Συνεπώς, δέχθηκε τις προσφυγές, ανακάλεσε την Πράξη της Επιτρόπου και αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της εκτελεστικής σύμβασης.

ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ.(....)Ενόψει των ανωτέρω και σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στις σκέψεις 4 και 5 της παρούσας, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι το Κλιμάκιο ορθώς έκρινε με την προσβαλλόμενη πράξη του ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε ενώπιόν του το επίμαχο σχέδιο σύμβασης, επί του οποίου είχε ήδη προηγηθεί η με την 4/2024 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Π.Ε. Καρδίτσας κρίση. Και τούτο διότι δεν καταλείπεται αρμοδιότητα του Κλιμακίου επί του ελέγχου του εν λόγω σχεδίου σύμβασης, δεδομένου ότι αφενός έχει ήδη διατυπωθεί επ΄ αυτού κρίση με την ανωτέρω Πράξη, οποία κατέστη οριστική, καθόσον δεν ανετράπη δια του προβλεπόμενου εκ του νόμου ενδίκου βοηθήματος, ήτοι δια της ασκήσεως προσφυγής ανάκλησης, αφετέρου το εκ νέου υποβληθέν ενώπιον του σχηματισμού του Κλιμακίου σχέδιο σύμβασης, δεν αποτελεί νέο σχέδιο σύμβασης, αφού αυτό είναι ταυτόσημο κατά περιεχόμενο με εκείνο το οποίο υποβλήθηκε στον αρμόδιο Επίτροπο επί του οποίου εκδόθηκε η ως άνω 4/2024 οριστική Πράξη. 	Και τούτο, διότι ο Επίτροπος, κατά τον διενεργηθέντα καθολικό έλεγχο νομιμότητας της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου της ερειδόμενης επί της εν λόγω προγραμματικής σύμβασης εκτελεστικής σύμβασης μεταξύ του ..και του οικονομικού φορέα «Ο.Ε.», έχει διαπιστώσει αρμοδίως ότι συντρέχει, πέραν της αναρμοδιότητάς του να προβεί σε παρεμπίπτοντα έλεγχο της νομιμότητας της προγραμματικής αυτής σύμβασης, και έτερη πλημμέλεια περί μη μεσολάβησης των αρμοδίων οργάνων της ..για την έγκριση της μελέτης, τον ορισμό του τρόπου ανάθεσης και την κατακύρωση της σύμβασης, στην οποία θεμελιώνει τη διακωλυτική της υπογραφής της σύμβασης οριστική και μη ανακληθείσα πράξη του. Για τους λόγους αυτούς
Απορρίπτει ως αβάσιμη την προσφυγή ανάκλησης της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «…» και τον δ.τ. «…».Δεν ανακαλεί την 211/2024 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

Η Πράξη 278/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου 1ης τροποποίησης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Σπάρτης και της Δ.Ε.Π.ΑΝ. για την υλοποίηση των υποέργων 1, 3 και 4 της Πράξης «Αστική Αναζωογόνηση της πόλης της Σπάρτης». Η τροποποίηση αλλάζει τον τίτλο και το φυσικό αντικείμενο του Υποέργου 1, αντικαθιστώντας τις «Λοιπές Παρεμβάσεις εντός Ιστορικού Τραπεζίου» με την ανάπλαση της Οδού Λυκούργου. Η Λεωφόρος Λυκούργου επιλέχθηκε ως ο συμπληρωματικός άξονας της οδού Παλαιολόγου εντός του ιστορικού τραπεζίου. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης, υπό την επισήμανση να συμπληρωθεί η 218/30.4.2025 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών στα «έχοντας υπόψη» του σχεδίου.