ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/264/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Με την υπό κρίση προσφυγή, για την άσκηση της οποίας έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (κωδικός πληρωμής ηλεκτρονικού παραβόλου... ζητείται η ανάκληση της 30/2024 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Σερρών, (...) Κατά την κρίση, όμως, του Δικαστηρίου, ορθώς τίθεται με την προσβαλλόμενη Πράξη ζήτημα νομιμότητας της προϋπολογισθείσας δαπάνης, τόσο ως προς το σκέλος του άμεσου μισθολογικού κόστους όσο και ως προς το σκέλος του έμμεσου κόστους. Οι ανωτέρω ουσιώδεις πλημμέλειες ως προς τον καθορισμό των άμεσων και των έμμεσων δαπανών, όπως αυτές εντοπίστηκαν με γενικότερη αιτιολογία στην προσβαλλόμενη, και όπως αυτές προκύπτουν από τα προσκομισθέντα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία και τους προβληθέντες λόγους ανάκλησης, επάγονται τη μη νομιμότητα του προϋπολογισμού της σύμβασης, ο οποίος περιλαμβάνεται μεν στα στοιχεία της υπό κρίση προγραμματικής σύμβασης, που αποτελούν το ελάχιστο, αναγκαίο περιεχόμενο αυτής, κατά τις διατάξεις του άρθρου 100 παρ. 2 του ν. 3852/2012, πλην όμως μόνον τύποις, διότι κατ΄ουσία, δεν αποδεικνύεται ότι διασφαλίζει την οικονομικότερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Συνεπώς, ως ουσιώδεις, οι ανωτέρω πλημμέλειες κωλύουν την υπογραφή της σύμβασης και η κρινόμενη προσφυγή μετά της υπέρ αυτής ασκηθείσας παρέμβασης πρέπει να απορριφθούν. Για τους λόγους αυτούς.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 30/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/741/2025
Διοικητική και Τεχνική Υποστήριξη.(...)Κατά την κρίση, όμως, του Δικαστηρίου, γεννάται ζήτημα νομιμότητας και οικονομικότητας της προυπολογισθείσας δαπάνης για αμφότερα τα σκέλη της, ήτοι των άμεσων και των έμμεσων δαπανών. Ειδικότερα, η νομιμότητα των υπολογιζόμενων άμεσων δαπανών πλήττεται διότι δεν δικαιολογείται ο συνυπολογισμός σε αυτές του ποσού των 24.986,00 ευρώ το οποίο εμφανίζεται ότι συνιστά μη επεξηγούμενη δαπάνη οχήματος και καυσίμων, επισημαίνεται δε και ότι δεν εμφανίζεται διακριτά ο Φ.Π.Α. που επιβαρύνει τα διάφορα κονδύλια της σύμβασης, ο οποίος, στην πρώτη σελίδα της 1537/ΙΜ/2024 Μελέτης του ΔΕΠΑΝ φέρεται ως συμπεριλαμβανόμενος στον προϋπολογισμό της. Η νομιμότητα των έμμεσων δαπανών πλήττεται διότι δεν προκύπτει με σαφήνεια το είδος των δαπανών που χαρακτηρίζονται εν προκειμένω ως έμμεσες Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 5902/30.8.2024 προσφυγή της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «Δίκτυο Πόλεων ΔΕΠΑΝ», καθώς και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση του Δήμου Τήνου. Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 38/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1057/2024
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ.(...) Από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου το Δικαστήριο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αφού ο ρόλος που ανατίθεται μ’ αυτήν στον ως άνω Αναπτυξιακό Οργανισμό είναι επικουρικός του αντισυμβαλλόμενου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης και συνίσταται στην παροχή εξειδικευμένης τεχνικής και συμβουλευτικής υποστήριξης για την ωρίμανση και υλοποίηση του τεχνικού προγράμματος του Δήμου Ηράκλειας Σερρών για τα έτη 2024-2028 και στην συνδρομή του στην εκπόνηση μελετών έργων υποδομής εν γένει, οι οποίες θα συμβάλλουν στην εφαρμογή της αναπτυξιακής πολιτικής που έχει προγραμματιστεί από τον ως άνω Δήμο προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η προσφυγή και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλομένη Πράξη, να υπογραφεί η οικεία σύμβαση
ΕΣ/ΕΛΑΣ.ΟΛΟΜ./981/2023
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Κατασκευή συνθετικού τάπητα στίβου (ταρτάν) δημοτικού σταδίου …», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 354.838,71 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.).(...)Από τις απαρχές ήδη του προσυμβατικού ελέγχου το Δικαστήριο διακρίνει μεταξύ πλημμελειών και ουσιωδών πλημμελειών, καταλήγει δε σε αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή της σύμβασης μόνον όταν μπορεί να διαπιστωθεί, με ειδική σκέψη, ότι η νομική πλημμέλεια που έχει εντοπιστεί είναι πράγματι ουσιώδης. Συνακόλουθα, η κρίση ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο σύμβαση δεν είναι νόμιμη προϋποθέτει δύο διαφορετικές σκέψεις σε σειρά αλληλοδιαδοχής, η πρώτη ότι διαπιστώθηκε πλημμέλεια κατά την διαδικασία ανάθεσης της δημόσιας σύμβασης ή εντός του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης, και η δεύτερη ότι η πλημμέλεια που διαπιστώθηκε είναι ουσιώδης υπό την έννοια, όπως διαλαμβάνεται στις αποφάσεις της Ολομέλειας, των Τμημάτων και των σχηματισμών πρωτογενούς προσυμβατικού ελέγχου, ότι με την διαπιστωθείσα πλημμέλεια παραβιάζονται ουσιώδεις αρχές της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων κατά τρόπο που πλήττεται η ακεραιότητα της διαδικασίας.(...)Οι περιουσιακές μετακινήσεις μεταξύ των συμβαλλομένων φορέων δεν έχουν το χαρακτήρα ανταλλάγματος για παρεχόμενες στο πλαίσιο της σύμβασης υπηρεσίες, καθόσον το ποσό που αναφέρεται στον προϋπολογισμό της σύμβασης (άρθρο 3) και συνιστά το οικονομικό αντικείμενό της αντιστοιχεί στις πιστώσεις που θα μεταφερθούν από τον Δήμο … στους αναδόχους που θα αναδειχθούν κατά τη δημοπράτηση των επιμέρους έργων και προμηθειών. Τούτο δεν αναιρείται στην προκειμένη περίπτωση από το γεγονός ότι στο άρθρο 12 της προγραμματικής σύμβασης προβλέπεται η καταβολή ποσού 75.000 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., στην «…. Α.Ε.-Α.Ο.Τ.Α.», αφού αυτή δεν συνιστά περιουσιακή μετακίνηση που έχει τον χαρακτήρα ανταλλάγματος ή αμοιβής της για τις παρασχεθησόμενες υπηρεσίες, ούτε υποκρύπτει σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αλλά αποσκοπεί αποκλειστικά στην κάλυψη του αναγκαίου λειτουργικού κόστους που συνεπάγεται η εκπλήρωση των συμβατικών της υποχρεώσεων, ερείδεται δε στις παρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 100 παρ. 2 εδ. α΄ του ν. 3852/2020 ... Ενόψει δε του μικρού ύψους του ποσού αυτού, ανερχομένου σε μόλις 7,22% του συνολικού προϋπολογισμού της προγραμματικής σύμβασης (ή 6,5% του προϋπολογισμού της ελεγχθείσας εργολαβίας), τούτο έχει όλως παρεπόμενο χαρακτήρα σε σχέση με το αντικείμενο της σύμβασης.Αναθεωρεί την 331/2023 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1169/2025
Η Απόφαση 1169/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης του Δήμου Ηράκλειας και της «ΑΝ.Ε.ΣΕΡ. Α.Ε.», ανακαλώντας την Πράξη 12/2025 της Επιτρόπου, η οποία εμπόδιζε την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης για συμβουλευτική και διοικητική υποστήριξη του Δήμου, προϋπολογισμού 303.406,90 ευρώ. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Επίτροπος υπερέβη την αρμοδιότητά της επαναφέροντας νομικά ζητήματα που είχαν ήδη κριθεί οριστικά με την προηγούμενη Απόφαση 264/2025. Διαπιστώθηκε δε ότι το νέο σχέδιο σύμβασης είχε συμμορφωθεί πλήρως ως προς τη σύννομη κοστολόγηση, αφαιρώντας την αμοιβή του τακτικού προσωπικού και τεκμηριώνοντας αναλυτικά τις έμμεσες δαπάνες (συνολικό ποσοστό 11,55%), κρίνοντας ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης.
ΕΣ/Τ.ΕΒΔΟΜΟ/333/2023
ΔIEΡΕΥΝΗΣΗ ΓΙΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΝΕΟΥ ΕΠΙΒΑΤΙΚΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΝΗΣΟΥ ΠΑΡΟΥ, ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΔΕΔΟΜΕΝΩΝ, ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ.Για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν βάσει προγραμματικής σύμβασης, οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί μπορούν να διαθέτουν πέραν του τακτικού και έκτακτο προσωπικό το οποίο προσλαμβάνεται με απόφαση του Δ.Σ αυτού, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 1, 2, 3 παρ. 4 και 5 της 53266/2009 Κοινής Απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας (Β΄ 1877), ήτοι υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ. Στην περίπτωση της πρόσληψης και έκτακτου προσωπικού, οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί θεωρείται ότι συμμετέχουν στη σύμβαση με ίδια μέσα. Κατά συνέπεια, η πρόσληψη από αυτούς έκτακτου προσωπικού για τις ανάγκες της σύμβασης δεν συναρτάται με το περιορισμένο ποσοστό των δραστηριοτήτων που αυτοί δύνανται να εκτελούν στην ελεύθερη αγορά κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 (βλ. Ολομ. 179/2022, σκ. 26-28).(...)Ως εκ τούτων, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή και τις σχετικές παρεμβάσεις, η ελεγχόμενη σύμβαση, δεν συνιστά σύμβαση υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας, όπως αβασίμως προβάλλεται με το σύνολο των αιτιολογικών ερεισμάτων της προσβαλλόμενης Πράξης, αλλά πληροί το σύνολο των κριτηρίων που θέτει η παρατεθείσα ανωτέρω παρ. 3 του εν λόγω άρθρου 12 και νομίμως συνάπτεται χωρίς διαγωνισμό ως γνήσια προγραμματική σύμβαση, εξερχόμενη του πεδίου εφαρμογής των ρυθμίσεων του δικαίου της Ένωσης που διέπουν τις ανταγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης.Κατ’ ακολουθία του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων, η προσφυγή και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 49/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/265/2025
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΈΡΓΩΝ.(....)Κατά την κρίση, όμως, του Δικαστηρίου, ορθώς τίθεται με την προσβαλλόμενη Πράξη ζήτημα νομιμότητας της προϋπολογισθείσας δαπάνης, για αμφότερα τα σκέλη της, ήτοι του άμεσου και του έμμεσου μισθολογικού κόστους. Ειδικότερα, η νομιμότητα του άμεσου μισθολογικού κόστους πλήττεται διότι δεν δικαιολογείται ο συνυπολογισμός σε αυτό, πρώτον, του ποσού των 12.000,00 ευρώ ως αμοιβή για την απασχόληση για τεσσεράμισι ανθρωπομήνες του πολιτικού μηχανικού, ο οποίος ανήκει στο τακτικό προσωπικό της.....Α.Ε., προΐσταται της Τεχνικής της Υπηρεσίας, και θα αναλάβει τον συντονισμό και την παρακολούθηση της τεχνικής υποστήριξης (βλ. ανωτέρω σκ. 6) και, δεύτερον, του ποσού των 2.614,00 ευρώ ως αμοιβή για την απασχόληση για δύο ανθρωπομήνες του οικονομολόγου, ο οποίος επίσης ανήκει στο τακτικό προσωπικό της....Α.Ε. Και τούτο διότι τα καθήκοντα των δύο ανωτέρω υπαλλήλων εντάσσονται στα καθήκοντα για τα οποία μισθοδοτούνται από την ....Α.Ε. ως τακτικό προσωπικό αυτής, και συνιστούν την κύρια αποστολή και το κατ΄εξοχήν αντικείμενο της δραστηριότητας της .... Α.Ε. ως Αναπτυξιακού Οργανισμού, στον οποίο μετέχει ως μέλος και ο Δήμος.. Ούτε αιτιολογείται η αμοιβή των ανωτέρω δύο υπαλλήλων ως υπερωριακή ή πρόσθετη, μη καλυπτόμενη ως τέτοια από τη μισθοδοσία του από την .... Α.Ε. Το μη σύννομο των ανωτέρω δαπανών του άμεσου μισθολογικού κόστους καθιστά συνακολούθως μη σύννομο και το ποσό των έμμεσων δαπανών ύψους 2.204,73€ και 888,76€ που εξάγεται δια της εφαρμογής (επί των επίμαχων άμεσων δαπανών) του ορισθέντος κατ΄αποκοπή ποσοστού 17% αλλά και του «διαφορικού Φ.Π.Α.», Κατ΄ακολουθία των προεκτεθέντων, η προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1152/2023
Προγραμματική σύμβαση μεταξύ της προσφεύγουσας και της Περιφέρειας … για την υλοποίηση του έργου με τίτλο «Αποκαταστάσεις ζημιών – καταστροφών και άρση επικινδυνότητας στις υποδομές του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) της Περιφερειακής Ενότητας … από την κακοκαιρία «ΜΠΑΛΟΣ».(....)Η μη πλήρης ανάπτυξη της προϋπολογιζόμενης δαπάνης και του χρονοδιαγράμματος δεν καθιστούν ουσιωδώς πλημμελή τη σύναψη της σύμβασης λόγω της εξειδίκευσης που θα επέλθει με την εκτελεστική σύμβαση που θα επακολουθήσει, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη μικρή χρονική διάρκεια της σύμβασης. Οι περαιτέρω αιτιάσεις του Επιτρόπου περί μη προσκόμισης της μελέτης υπολογισμού του κόστους αποκατάστασης και μεταφροντίδας του ΧΥΤΑ και της είσπραξης ετήσιας εισφοράς από τα μέλη του Φο.Δ.Σ.Α. … Α.Ε. αλυσιτελώς προβάλλονται καθότι στερούνται εννόμων συνεπειών στο πλαίσιο της ελεγχόμενης σύμβασης, η δε κρίση του ότι η επίκληση της θεομηνίας «ΜΠΑΛΟΣ» είναι προσχηματική διότι τα προβλήματα είχαν ήδη ανακύψει από την τοποθέτηση των απορριμμάτων στο όμορο του ΧΥΤΑ οικόπεδο εκφέρεται επίσης αλυσιτελώς και πρέπει να απορριφθεί, διότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνάπτεται με νομική βάση το άρθρο 32 παρ. 2 εδ. γ΄ του ν. 4412/2014, ήτοι λόγω συνδρομής απροβλέπτων περιστάσεων και κατεπειγουσών αναγκών, αλλά ως προγραμματική σύμβαση(....)Αποφαίνεται υπέρ της υπογραφής, μεταξύ της Περιφέρειας … και της ανωτέρω προσφεύγουσας του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1194/2024
Διοικητική και Τεχνική Υποστήριξη Δήμου.(...) Υπό τα ως άνω πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η ελλιπής τεχνική επάρκεια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου για την υλοποίηση των έργων και μελετών που προβλέπονται στο Τεχνικό Πρόγραμμα του, η οποία δικαιολογεί, κατ’ άρθρα 44 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016 και 4 παρ. 1 του ν. 4674/2020, τη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης αιτιολογείται επαρκώς .Από την επισκόπηση του περιεχομένου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης προκύπτει, από απόψεως, κατ’ αρχάς, του ελάχιστου αναγκαίου, κατ’ άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, περιεχομένου, ότι αναγράφεται το αντικείμενό της (βλ. ανωτέρω σκ. 16), το οποίο, περαιτέρω, είναι αρκούντως ορισμένο, ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος αν, με αυτό το αντικείμενο, είναι επιτρεπτή η σύναψή της, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 44 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016 και 4 παρ. 1 του ν. 4674/2020. Ούτε, επίσης, ο υπολογισμός ποσοστού 15% ως έμμεσου λειτουργικού κόστους, το οποίο είναι το ανώτερο ποσοστό που μπορεί να υπολογιστεί επί των άμεσων δαπανών προσωπικού, σύμφωνα με τον Κανονισμό του Δ.Ε.Π.ΑΝ., συνοδεύεται από περαιτέρω ανάλυση και τεκμηρίωση, ώστε να αιτιολογείται ότι δεν υπερβαίνει το εύλογο διοικητικό κόστος που συνεπάγεται η εκπλήρωση εκ μέρους του Δ.Ε.Π.ΑΝ. των συμβατικών του υποχρεώσεων. Εξάλλου, η ως άνω διαπιστούμενη πλημμέλεια της μη επαρκούς τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης σύμβασης δεν επιτρέπει την επιβεβαίωση ότι οι προβλεπόμενες περιουσιακές μετακινήσεις μεταξύ του Δήμου και του Δ.Ε.Π.ΑΝ. περιορίζονται στο πραγματικό κόστος του συνεργατικού τους εγχειρήματος και δεν αφήνουν περιθώρια πλεονάσματος, που θα συνιστούσε αμοιβή του Δ.Ε.Π.ΑΝ. και θα οδηγούσε σε καταστρατήγηση της εφαρμογής του άρθρου 12 παρ. 6 του ν. 4412/2016 με την εξαίρεσή της από τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, ούτε, επίσης, μπορεί να επαληθευθεί ο εύλογος χαρακτήρας της παραγόμενης δημοσιονομικής επιβάρυνσης και η διάθεση των πόρων του Δήμου υπό όρους διαφάνειας. Επομένως, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων με την κρινόμενη προσφυγή, δεν υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, τόσο των άμεσων όσο και των έμμεσων δαπανών του, πλημμέλεια που επιφέρει τη μη νομιμότητα της σύμβασης, λόγω έλλειψης του ελάχιστου αναγκαίου, κατά το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, περιεχομένου της. Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων, δεδομένου ότι, παρά τη βασιμότητα ορισμένων από τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας, εξακολουθούν να συντρέχουν λόγοι που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη.(24/2024 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου)
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1193/2024
Διοικητική και Τεχνική Υποστήριξη του Δήμου .(...) Υπό τα ως άνω πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η ελλιπής τεχνική επάρκεια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου για την υλοποίηση των έργων και μελετών που προβλέπονται στο Τεχνικό Πρόγραμμα του, η οποία δικαιολογεί, κατ’ άρθρα 44 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016 και 4 παρ. 1 του ν. 4674/2020, τη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης αιτιολογείται επαρκώς i) με τη Δ.Υ./21.6.2024 βεβαίωση του Δημάρχου Παρανεστίου περί φόρτου εργασίας της Τεχνικής Υπηρεσίας και τη σχετική από 21.6.2024 εισήγηση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου «περί αδυναμίας υποστήριξης χρηματοδοτούμενων έργων» (βλ. ανωτέρω σκ. 12), με τις οποίες διαπιστώνεται ότι η υλοποίηση του Τεχνικού Προγράμματος του Δήμου δημιουργεί αυξημένες υποχρεώσεις στη Τεχνική Υπηρεσία, στις οποίες, εξαιτίας μεγάλης μείωσης του προσωπικού της, αδυνατεί να ανταπεξέλθει, Επομένως, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη προσφυγή, εσφαλμένως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι δεν τεκμηριώνεται ελλιπής τεχνική επάρκεια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου που να δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης. Εντούτοις, τόσο από το περιεχόμενο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης όσο και από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει επαρκής τεκμηρίωση του ύψους της αναφερόμενης στο άρθρο 3 του σχεδίου σύμβασης συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης. Τούτο διότι ο καθορισμός της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης της σύμβασης αυτής εξαντλείται στην παράθεση μόνο των αριθμητικών δεδομένων της, στο άρθρο 3, όπου ορίζεται στο συνολικό ποσό των 382.554,27 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. και προσδιορίζεται στο «Τεύχος ανάλυσης κόστους» σε δαπάνη 332.655,87 ευρώ, που αφορά στο κόστος απασχόλησης των έξι (6) μηχανικών που θα προσληφθούν («Άμεσες δαπάνες έκτακτου προσωπικού») και σε δαπάνη 49.898,41 ευρώ, που υπολογίζεται σε 15% επί του ως άνω ποσού των άμεσων δαπανών και αφορά στο λειτουργικό κόστος της σύμβασης («Έμμεσες Δαπάνες»). Στη δε επιχειρούμενη τεκμηρίωση των άμεσων δαπανών έκτακτου προσωπικού στο «Τεύχος ανάλυσης κόστους», παρατίθενται θεωρητικώς μόνο διάφορες δυνητικές μέθοδοι υπολογισμού τους, όχι όμως ο ακριβής υπολογισμός του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού, με αναφορά συγκεκριμένων και επαληθεύσιμων στοιχείων που ελήφθησαν υπόψη για την κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, χωρίς να καθίσταται επαληθεύσιμη η ακρίβεια και ορθότητα των τελικών ποσών που κοστολογούνται, ώστε να γίνεται σαφές πώς προκύπτει το τελικό κόστος της σύμβασης. Ούτε, επίσης, ο υπολογισμός ποσοστού 15% ως έμμεσου λειτουργικού κόστους, το οποίο είναι το ανώτερο ποσοστό που μπορεί να υπολογιστεί επί των άμεσων δαπανών προσωπικού, σύμφωνα με τον Κανονισμό του Δ.Ε.Π.ΑΝ., συνοδεύεται από περαιτέρω ανάλυση και τεκμηρίωση, ώστε να αιτιολογείται ότι δεν υπερβαίνει το εύλογο διοικητικό κόστος που συνεπάγεται η εκπλήρωση εκ μέρους του Δ.Ε.Π.ΑΝ. των συμβατικών του υποχρεώσεων. Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων, δεδομένου ότι, παρά τη βασιμότητα ορισμένων από τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας, εξακολουθούν να συντρέχουν λόγοι που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη (Πράξη.25/2024 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου )
ΕΣ/ΤΜ.7/5/2018
Προγραμματική σύμβαση....Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν κοινή αφετηρία και ότι συμπράττουν ισόρροπα στη σύμβαση, καθόσον οι μεν καταστατικοί σκοποί της …. Α.Ε. σχετίζονται με τη διοίκηση, καλή λειτουργία των κεντρικών αγορών που η ίδια διαχειρίζεται, η δε συμβολή του Δήμου στην προγραμματική σύμβαση αποτελεί δευτερεύον σκέλος της συμφωνίας. Τούτο αποδεικνύεται από την παρεπόμενη φύση των συμβατικών του υποχρεώσεων, όπως η άσκηση εποπτείας, η εισφορά στοιχείων για την διευκόλυνση της παροχής των συμβατικών υποχρεώσεων της Α.Ε. και η οργάνωση, από κοινού με την αντισυμβαλλόμενη ομάδων εργασίας, καθώς και η συμμετοχή του στην Επιτροπή Παρακολούθησης Έργου, ενώ πρωτεύουσα σημασία, όπως έχει παγίως κριθεί από το παρόν Τμήμα, έχει η καταβολή του συμφωνηθέντος ανταλλάγματος στην αντισυμβαλλόμενη εταιρεία (βλ. Πράξεις 29/2015, 3/2017, 28/2017 VII Τμ. Ελ. Συν.). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός ότι το σύνολο των υπηρεσιών που πρόκειται να παρασχεθούν στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης θα ανατεθούν μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας είναι απορριπτέος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, διότι αναφέρεται στην ανάθεση μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας των εκτελεστικών συμβάσεων της προγραμματικής σύμβασης, ενώ με την προσβαλλομένη κρίθηκε ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς την τήρηση διαγωνιστικής διαδικασίας, οι υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείμενο της ίδιας της προγραμματικής σύμβασης. Τέλος, ο ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων συγγνωστής πλάνης ως προς την κατά προσέγγιση παράθεση του κόστους των συμπεριλαμβανομένων στη σύμβαση αντικειμένων πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελής, καθόσον και αληθής υποτιθέμενος δεν μπορεί να οδηγήσει σε ανάκληση της προσβαλλόμενης, η οποία ερείδεται σε περισσότερες νομικές βάσεις, ούτε, εξάλλου, μπορεί να γίνει δεκτή η πλάνη των υπηρεσιών του Δήμου ενόψει, ιδίως, και του γεγονότος ότι όμοιο νομικό ζήτημα είχε αντιμετωπιστεί με την 51/2015 Πράξη του Τμήματος, που δεν ανακάλεσε την 141/2015 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα η οποία αφορούσε σε προγραμματική σύμβαση του ίδιου Δήμου.