Η Πράξη 325/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 1ης τροποποίησης της σύμβασης CON-002/13 για την επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά, ύψους άνω των 4,6 εκατομμυρίων ευρώ. Η τροποποίηση προέβλεπε την «εμπλουτισμό» της ομάδας μηχανικών του αναδόχου με 37 νέα στελέχη για την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών ενοποίησης συστημάτων και τεκμηρίωσης ασφάλειας (Safety Assessment) του συνολικού έργου, δραστηριότητες που η αναθέτουσα αρχή ισχυριζόταν ότι δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι επίμαχες εργασίες, όπως η ενοποίηση συστήματος, η διαχείριση RAMS και η εκπόνηση λεπτομερούς προγράμματος δοκιμών (SIT-SPT-TRT), αποτελούν κύριες συμβατικές υποχρεώσεις του αναδόχου σύμφωνα με τα άρθρα 1, 15 και 40 της αρχικής σύμβασης. Το κόστος τους περιλαμβάνεται ήδη στην οικονομική προσφορά του αναδόχου. Κατά συνέπεια, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου 4412/2016 για σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, και κωλύεται η υπογραφή της 1ης τροποποίησης.

Η Πράξη 105/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης τροποποίησης - παράτασης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Αγίου Δημητρίου, συνολικού προϋπολογισμού 4.275.000,00 ευρώ. Η αρχική σύμβαση (6.9.2018) αφορούσε στο έργο «Περιβαλλοντική Αναβάθμιση – Ανάπλαση Τμημάτων οδών πέριξ Σταθμού Μετρό Αγ. Δημητρίου». Η προτεινόμενη παράταση συμφωνήθηκε για 23 επιπλέον μήνες, μεταθέτοντας τη λήξη της στις 26.1.2027, λόγω καθυστέρησης στην εκτέλεση του έργου, η οποία οφείλεται κυρίως στην αποκάλυψη αγωγού ύδρευσης από αμιαντοτσιμέντο που χρήζει αντικατάστασης. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώνονται νομικές πλημμέλειες και κατά συνέπεια δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 2ης τροποποίησης - παράτασης.

Όπως και ανωτέρω εκτέθηκε, σύμφωνα με την παράγραφο 2.4.3. Γ.9 της κρίσιμης Διακήρυξης: «Πιστοποιητικά δοκιμών που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με παλαιότερη έκδοση των προτύπων θα γίνονται δεκτά, κατά την κρίση της υπηρεσίας τεχνικής αξιολόγησης του ...». Επομένως, αβασίμως η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η προσφορά της «... …» τυγχάνει απορριπτέα για τον επιπλέον λόγο ότι προσκόμισε πιστοποιητικά δοκιμών βάσει παλαιότερης έκδοσης προτύπου και δη τα πιστοποιητικά 70470081-HVL 06- 1231 του ΚΕΜΑ και 70470081-HVL 06- 1146 Πιστοποιητικού του ΚΕΜΑ, τα οποία έχουν εκδοθεί βάσει του Προτύπου IEC 61109 του έτους 1995. Ομοίως, ο ισχυρισμός περί μη νόμιμης αποδοχής του πιστοποιητικού 2008ΤS00947 (βλ. ηλεκτρονικό αρχείο με την ονομασία «ΣΤΑΛΚ0\Γ.9 ΔΟΚΙΜΕΣ MONCTHPCN\KERI_2008TS00947_signed.pdf»)του εργαστηρίου δοκιμών KERI θα πρέπει να απορριφθεί ως αόριστος, καθόσον ερείδεται επί παραδοχής της προσφεύγουσας ότι το ως άνω εργαστήριο δοκιμών εξέδιδε παλαιότερα τριών τύπων Πιστοποιητικά, εκ των οποίων ο Τύπος ΙΙ αφορούσε την εκτέλεση δοκιμών σύμφωνα με τις οδηγίες του αιτούντος τις δοκιμές και  όχι σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ο οποίος όμως δεν αποδεικνύεται. 

Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση της 30/002/000/6754/20.9.2022 απόφασης του Διοικητή της αναθέτουσας αρχής περί έγκρισης του από 5-9-2022 Πρακτικού δικαιολογητικών κατακύρωσης της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού, καθώς και της, ενσωματωθείσας στην παραπάνω απόφαση, 30/002/000/5886/2022 απόφασης του ιδίου οργάνου της αναθέτουσας αρχής περί έγκρισης των πρακτικών αποσφράγισης και αξιολόγησης δικαιολογητικών συμμετοχής, τεχνικών και οικονομικών προσφορών και ανάδειξης προσωρινού αναδόχου, κατά το μέρος που με τις άνω αποφάσεις κρίθηκε αποδεκτή η προσφορά της εταιρείας «... ... ... ..» και αναδείχθηκε η τελευταία οριστική ανάδοχος της υπό ανάθεση σύμβασης. 

Πέραν των ανωτέρω ωστόσο οι παρακάτω ισχυρισμοί κατά της παρεμβαίνουσας εταιρείας τυγχάνουν απορριπτέοι και ως αβάσιμοι για τους εξής λόγους: Όπως και ανωτέρω εκτέθηκε, σύμφωνα με την παράγραφο 2.4.3. Γ.9 της κρίσιμης Διακήρυξης: «Πιστοποιητικά δοκιμών που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με παλαιότερη έκδοση των προτύπων θα γίνονται δεκτά, κατά την κρίση της υπηρεσίας τεχνικής αξιολόγησης του ...». Επομένως, αβασίμως η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η προσφορά της «... …» τυγχάνει απορριπτέα για τον επιπλέον λόγο ότι προσκόμισε πιστοποιητικά δοκιμών βάσει παλαιότερης έκδοσης προτύπου και δη τα πιστοποιητικά 70470081-HVL 06- 1231 του ΚΕΜΑ και 70470081-HVL 06- 1146 Πιστοποιητικού του ΚΕΜΑ, τα οποία έχουν εκδοθεί βάσει του Προτύπου IEC 61109 του έτους 1995. Ομοίως, ο ισχυρισμός περί μη νόμιμης αποδοχής του πιστοποιητικού 2008ΤS00947 (βλ. ηλεκτρονικό αρχείο με την ονομασία «ΣΤΑΛΚ0\Γ.9 ΔΟΚΙΜΕΣ MONCTHPCN\KERI_2008TS00947_signed.pdf»)του εργαστηρίου δοκιμών KERI θα πρέπει να απορριφθεί ως αόριστος, καθόσον ερείδεται επί παραδοχής της προσφεύγουσας ότι το ως άνω εργαστήριο δοκιμών εξέδιδε παλαιότερα τριών τύπων Πιστοποιητικά, εκ των οποίων ο Τύπος ΙΙ αφορούσε την εκτέλεση δοκιμών σύμφωνα με τις οδηγίες του αιτούντος τις δοκιμές και Αριθμός  όχι σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ο οποίος όμως δεν αποδεικνύεται. 

Σε περίπτωση που ο ανάδοχος εκτελέσει εργασίες που δεν προβλέπονται από τη σύμβαση, κατά ποσότητα ή είδος, δεν δικαιούται αμοιβής ή αποζημίωσης για τις εργασίες αυτές, αν η δαπάνη αυτών υπερβαίνει το 50% του συνολικού συμβατικού ποσού, εκτός αν προηγήθηκε έγγραφη εντολή της Υπηρεσίας ή, σε επείγουσες περιπτώσεις, προφορική εντολή, που καταχωρήθηκε στο ημερολόγιο του έργου.

Δημόσια έργα. Σε περίπτωση που ο ανάδοχος εκτελέσει εργασίες μη προβλεπόμενες από τη σύμβαση, κατά ποσότητα ή είδος, η δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το 50% του συνολικού συμβατικού ποσού, δεν δικαιούται αμοιβής ή αποζημιώσεως για τις εργασίες αυτές, με εξαίρεση την περίπτωση που ο ανάδοχος εκτέλεσε τις ως άνω εργασίες κατόπιν έγγραφης εντολής της Υπηρεσίας ή, σε επείγουσες περιπτώσεις, κατόπιν προφορικής εντολής της Υπηρεσίας στον τόπο εκτέλεσης του έργου, καταχωρηθείσης στο ημερολόγιο αυτού .

Δημόσια έργα. Αν ο ανάδοχος εκτελέσει εργασίες μη προβλεπόμενες από τη σύμβαση, κατά ποσότητα ή είδος, η δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το 50% του συνολικού συμβατικού ποσού, χωρίς έγγραφη εντολή της υπηρεσίας ή σε επείγουσες περιπτώσεις προφορική εντολή, δεν δικαιούται αμοιβής ή αποζημιώσεως για τις εργασίες αυτές ούτε αποδόσεως της ωφελείας του λήπτη βάσει των διατάξεων του αδικαιολογήτου πλουτισμού. Δεκτή η αναίρεση για παραβίαση ουσιαστικού δικαίου .

Η Πράξη 205/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΘΗΒΑΣ» της Δ.Ε.Υ.Α. Θήβας, συνολικού τιμήματος 3.160.867,47 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Οι συμπληρωματικές εργασίες, που αφορούν την κατασκευή πρόσθετης Μονάδας Μεμβρανών MABR, κρίθηκαν αναγκαίες λόγω της συμμόρφωσης με τη νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία (ΕΕ) 2024/3019, η οποία απαιτεί μείωση του ορίου εκροής του συνολικού αζώτου από 15 mg/l σε 10 mg/l. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι εργασίες πληρούν σωρευτικά τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 156 του ν. 4412/2016, διότι είναι αναγκαίες, τεχνικά αδιαχώριστες από την κύρια σύμβαση και το κόστος τους (34,72% της αρχικής σύμβασης) δεν υπερβαίνει το όριο του 50%. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της συμπληρωματικής σύμβασης.

Η προσφεύγουσα εταιρεία με την προδικαστική προσφυγή της ζητά την ακύρωση της απόφασης υπ’ αριθμό 251/2021 της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, τόσο κατά το μέρος που απορρίφθηκε η δική της προσφορά, όσο και κατά το μέρος που έγινε δεκτή η προσφορά της παρεμβαίνουσας εταιρείας. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια και εγκατάσταση μη μόνιμων υποδομών σε παραλίες του Δήμου, οι οποίες θα συνεισφέρουν στην πρόσβαση των ΑΜΕΑ στη θάλασσα. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τη προμήθεια και εγκατάσταση βοηθητικής διάταξης για την αυτόνομη πρόσβαση ΑΜΕΑ στη θάλασσα, ντουζ για ΑΜΕΑ, αμφίβιο-πλωτό αμαξίδιο και λοιπόν εξοπλισμό, καθώς και εργασίες εγκατάστασης, δοκιμών, ρύθμισης, θέσης σε λειτουργία, εκπαίδευσης και ελαφρών χωματουργικών εργασιών διαμόρφωσης της παραλίας.