Στο δε άρθρο 5 παρ. 8 του ν. 1418/1984 «Δημόσια έργα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων» (ΦΕΚ Α΄ 23) προβλέπεται ότι: «… ο υπεργολάβος θεωρείται ΄΄εγκεκριμένος΄΄ με τις συνέπειες του νόμου αυτού, μετά από έγκριση του κυρίου του έργου ή του φορέα κατασκευής, όταν συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: α. Ο υπεργολάβος έχει τα αντίστοιχα προσόντα για την εκτέλεση του έργου που αναλαμβάνει και ανήκει σε τάξη και κατηγορία έργου, αντίστοιχη με το ποσό της σύμβασης υπεργολαβίας, …». Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων συνάγεται ότι εφόσον η οικεία διακήρυξη απαιτεί για την παραδεκτή συμμετοχή εργοληπτικής επιχείρησης στο διαγωνισμό την υποβολή πιστοποιητικού εγγραφής στο Μ.Ε.ΕΠ., αυτό θα πρέπει να ισχύει κατά την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας παραλαβής των προσφορών. Το πτυχίο δε εξακολουθεί να ισχύει και μετά την ημερομηνία λήξης του για χρονικό διάστημα 60 ημερών, προθεσμία εντός της οποίας μπορεί να υποβληθεί αίτηση για τακτική αναθεώρησή του από την ενδιαφερόμενη επιχείρηση στην Υπηρεσία τήρησης του Μ.Ε.ΕΠ.. Μόνο δε μετά την άπρακτη πάροδο των 60 ημερών τεκμαίρεται, σύμφωνα με το άρθρο 16 παρ. 9 του ν. 1418/1984, ότι ελλείπουν οι προϋποθέσεις παραμονής της εργοληπτικής επιχείρησης στις κατηγορίες και τάξεις που έχει καταταχθεί και διαγράφεται από το Μ.Ε.ΕΠ..

Ανάκληση διαγραφής από τα οικεία μητρώα γραφείου εκπονήσεως μελετών δημόσιων έργων.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Είναι δυνατή η ανάκληση της διαγραφής η οποία έγινε με αίτησή της μιας προσωπικής εταιρείας που είναι γραμμένη στα οικεία μητρώα μελετητών δημόσιων έργων, εφόσον: α) από τη διαγραφή της δεν πέρασε σημαντικό χρονικό διάστημα και δεν δημιουργήθηκαν δικαιώματα τρίτων τα οποία βλάπτονται και β) η ανάκληση δεν προσκρούει σε απαγορευτική διάταξη νόμου και ζητείται για την εκπλήρωση νομίμου και αιτιολογημένου σκοπού, ο οποίος συνδέεται με το δημόσιο συμφέρον το οποίο συνίσταται στην ομαλή ανάληψη και εκτέλεση ανατεθείσας μελέτης δημόσιου έργου, για το οποίο είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον πριν τη διαγραφή της και των λοιπών υποχρεώσεων που η εταιρεία μόνη της ή σε σύμπραξη με άλλα γραφεία είχε αναλάβει.

Δημόσια έργα.Διαδικασία ανάθεσης.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που παρατέθηκαν,  πρέπει  να  γίνει  δεκτό  ότι  μη  νομίμως  ανατέθηκε  το  επίμαχο  έργο στην ατομική επιχείρηση «...........», δοθέντος ότι η βεβαίωση της εγγραφής της στο Μ.Ε.ΕΠ είχε λήξει σε χρονικό σημείο πολύ προγενέστερο της σχετικής ανάθεσης, δίχως να προκύπτει ότι υποβλήθηκε αίτηση ανανέωσής της εντός των χρονικών ορίων που θέτει η διάταξη του άρθρου 97 της Κωδικοποίησης των Δημοσίων  Έργων.  Σε  κάθε  δε  περίπτωση,  η στελέχωση  από τον ανάδοχο  ........... της προαναφερθείσας Ε.Π.Ε. αποκλείει κατά νόμον την αναθεώρηση της βεβαίωσης της ατομικής του επιχείρησης, δοθέντος ότι επιτρέπεται η στελέχωση μιας μόνο εργοληπτικής επιχείρησης εγγεγραμμένης στο Μ.Ε.ΕΠ.. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι αρκούσε η συμμετοχή του αναδόχου σε Ε.Π.Ε., της οποίας η βεβαίωση εγγραφής στο Μ.Ε.ΕΠ. ήταν σε ισχύ, πρέπει να απορριφθεί, δεδομένου ότι η ατομική επιχείρηση του αναδόχου και η Ε.Π.Ε. στην οποία αυτός συμμετέχει αποτελούν ξεχωριστά νομικά πρόσωπα, με διαφορετικούς αριθμούς εγγραφής στο Μ.Ε.ΕΠ και ιδία δυνατότητα ανάληψης δημοσίων έργων, οι δε προϋποθέσεις για τη νόμιμη ανάληψη πρέπει να συντρέχουν αυτοτελώς σε έκαστο πρόσωπο. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου περί εγγραφής του αναδόχου στο Μ.Ε.Κ. δεν ασκεί επιρροή, αφενός διότι κατά τη σαφή διατύπωση του νόμου απαιτείται εγγραφή στο Μ.Ε.ΕΠ. και σχετική βεβαίωση σε ισχύ, αφετέρου διότι η εγγραφή  στο Μ.Ε.Κ εξυπηρετεί το σκοπό πιστοποίησης εμπειρίας της εργοληπτικής επιχείρησης, που είναι διάφορος της - δια της εγγραφής στο Μ.Ε.ΕΠ. - πιστοποίησης της τεχνικής ικανότητας εκτέλεσης κατηγοριών δημοσίων έργων. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη δαπάνη που αφορούσε την εξόφληση του 1ου και τελικού λογαριασμού εκτέλεσης του μικρού δημοτικού έργου «Συντήρηση νεκροταφείων Δήμου …..»(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος       λόγος διαφωνίας, ότι δηλαδή το επίμαχο έργο ενόψει του προϋπολογισμού μπορούσε να ανατεθεί νομίμως αποκλειστικά σε επιχειρήσεις των τάξεων        Α1, Α2 καθώς και της πρώτης τάξης του Μ.Ε.ΕΠ. και ότι, συνεπώς, είναι μη νόμιμη η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο επιχείρηση, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ., μεταξύ άλλων, στη 2η τάξη των οικοδομικών έργων (βλ. την 152-28.2.2014 βεβαίωση εγγραφής στα Μητρώα Εργοληπτικών Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων), με συνέπεια να δικαιούται να αναλαμβάνει έργα προϋπολογισμού με ανώτατο όριο τα 1.500.000 ευρώ και κατώτατο τις 175.000 ευρώ, είναι νόμω αβάσιμος. Τούτο διότι οι διατάξεις      του ν. 3669/2008 που προβλέπουν την υποχρεωτική εγγραφή εργοληπτικών επιχειρήσεων σε τάξεις του Μ.Ε.ΕΠ. και εμποδίζουν την πρόσβαση επιχειρήσεων στις αγορές των συμβάσεων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά αντίκεινται στην προστατευόμενη από το Σύνταγμα οικονομική ελευθερία και στην αρχή της ισότητας με την ειδικότερη μορφή της εξασφάλισης ίσων       όρων ανταγωνισμού. Ειδικώς δε, για τις δημόσιες συμβάσεις οι οποίες εμπίπτουν στις κοινοτικές οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις ή παρουσιάζουν διασυνοριακό ενδιαφέρον, έστω και εάν η αξία τους είναι μικρότερη από          τα κατώτατα όρια εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών, παραβιάζουν όπως προεκτέθηκε το μεν τις κοινοτικές οδηγίες, το δε τις θεμελιώδεις αρχές            για ίση μεταχείριση και απαγόρευση των διακρίσεων στις οποίες ερείδονται       οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις δημόσιες συμβάσεις. Επομένως,      το εν λόγω μικρό δημοτικό έργο νομίμως, ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο εργοληπτική επιχείρηση, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ. στην κατηγορία των οικοδομικών έργων και, ως εκ τούτου, έχει την τεχνική επάρκεια για την κατασκευή του έργου αυτού.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος διαφωνίας, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Συντήρηση - αποκατάσταση τεχνικών και λοιπών έργων ρεμάτων και ποταμών...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει, ως προς τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας, τα ακόλουθα: Ο περιλαμβανόμενος στο άρθρο 21 όρος της διακήρυξης, που ορίζει ότι δικαίωμα συμμετοχής στον ελεγχόμενο διαγωνισμό έχουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή ενώσεις αυτών, που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ τάξης 2ης σε Κ/ξια ή 3ης τάξης και άνω του Μ.Ε.ΕΠ., παρίσταται, σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ, αντίθετος προς τη διάταξη του άρθρου 76 του ν.4412/2016, περιορίζοντας ανεπίτρεπτα τον κύκλο των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό, εφόσον σε αυτόν δύνανται να συμμετέχουν μόνον εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στην 3η τάξη και άνω του Μ.Ε.ΕΠ. ή, εάν συμμετέχουν με τη μορφή κοινοπραξίας, εταιρείες εγγεγραμμένες στη 2η τάξη του Μ.Ε.ΕΠ.. Συνεπεία δε του όρου αυτού, ο οποίος έρχεται σε αντίθεση και προς τις υποσημειώσεις Ixxi και Ixxxiv της διακήρυξης (οι οποίες αποτελούν διατάξεις του επικαιροποιημένου προτύπου τευχών της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων), αποκλείστηκε μη νομίμως η πρώτη μειοδότρια εταιρεία με μόνη την αιτιολογία ότι δεν ήταν εγγεγραμμένη στην 3η τάξη του Μ.Ε.ΕΠ., χωρίς να εξεταστεί, περαιτέρω, αν πληροί, είτε ατομικώς είτε μέσω της δάνειας εμπειρίας, τις προϋποθέσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας που τίθενται από τη διακήρυξη (πρβλ Ε.Σ. VI Τμ. 17/2019).

Συγχώνευση με απορρόφηση κατασκευαστικού κλάδου επιχείρησης. Εγγραφή της νέας επιχείρησης στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (Μ.Ε.ΕΠ.) της Γ.Γ.Δ.Ε. του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Σε περίπτωση συγχώνευσης (με απορρόφηση) εργοληπτικού κλάδου που αποσχίσθηκε από εταιρεία, με επιχείρηση μη εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ., η μη εκπλήρωση εκ μέρους του αποσχισθέντος κλάδου, των κατωτάτων νομίμων ορίων στελέχωσης, κεφαλαίου κλπ, που απαιτούνται για την κατάταξη και διατήρηση στις τάξεις και κατηγορίες του Μ.Ε.ΕΠ., δεν αποτελεί κώλυμα για τη συγχώνευση. Εφόσον οι ελλείψεις αυτές διαπιστωθούν πριν την μεταβίβαση του πτυχίου στην απορροφώσα εταιρεία (η οποία ολοκληρώνεται με την έγκριση της συγχώνευσης από την αρμόδια υπηρεσία), μπορεί να κινηθεί εναντίον της επιχείρησης εκ της οποίας προέρχεται ο κλάδος, η προβλεπόμενη στο νόμο διαδικασία έκτακτης αναθεώρησης του πτυχίου. β) Αν η διαδικασία έκτακτης αναθεώρησης δεν κινηθεί πριν την απόσχιση του κλάδου, μπορεί να κινηθεί κατά την εγγραφή (αλλά και μετά απ’ αυτήν) της επιχείρησης που προέρχεται από τη συγχώνευση, στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνεται υπόψη, για την εγγραφή ή την έκτακτη αναθεώρηση που διεξάγεται μετά απ’ αυτή, το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της νέας εταιρείας και όχι μόνο τα περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται στον ισολογισμό του αποσχισθέντος και απορροφηθέντος κλάδου.

Ανάθεση μελέτης.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ο Δήμος ... προέβη στην απευθείας ανάθεση εργασιών που είναι μελετητικές διότι αφορούν, το μεν, στην καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του δημοτικού σχολείου ... και του περιβάλλοντος χώρου αυτού καθώς και στην αποτύπωσή τους σε χάρτη, το δε, στην σχεδίαση του υπάρχοντος σχολείου με νέες λειτουργίες με σκοπό αυτά να χρησιμοποιηθούν σε μια νέα κατασκευή ή για την αποκατάσταση των ζημιών αυτού. Ακολούθως, ο φερομένος ως δικαιούχος πολιτικός μηχανικός ο οποίος διατηρεί ατομική επιχείρηση που είναι γραμμένη στο μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων με την ……δεν είχε δικαίωμα εγγραφής στο Μητρώο Μελετητών κατά την ανάληψη εκπόνησης της υπό κρίση μελέτης, προϋπόθεση που είναι αναγκαία για το νόμιμο της ανάθεσης αυτής. Συνεπώς, είναι μη νόμιμη εκ του λόγου τούτου η εντελλόμενη δαπάνη και το υπό κρίση χρηματικό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Ανάθεση μελέτης σε αναπτυξιακή εταιρεία.  (....) Η νομιμότητα, συνεπώς, της ανάθεσης εκπόνησης μελέτης       από Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού σε δημοτική επιχείρηση, κατά τις διατάξεις του  άρθρου 268 του Κ.Δ.Κ., δεν τελεί υπό την προϋπόθεση της εγγραφής της επιχείρησης στα Μητρώα Εταιρειών Μελετών και την κατοχή σχετικού πτυχίου ούτε της δέσμευσης του πτυχίου του προσωπικού ή των συνεργατών της και, ως εκ τούτου, είναι νόμιμη η ανάθεση αυτή σε δημοτική επιχείρηση, εφόσον έχει, σύμφωνα με το καταστατικό της, σχετική αρμοδιότητα και είναι ειδικώς στελεχωμένη.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα έπρεπε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Δυνατότητα ή μη ανάκλησης Ενημερότητας Πτυχίου εγγεγραμμένης στο Μ.Ε.ΕΠ. εργοληπτικής επιχείρησης, για την έκδοση της οποίας χρησιμοποιήθηκε μη έγκυρη βεβαίωση φορολογικής ενημερότητας, αναδρομικά από το χρόνο έκδοσής της μέχρι την ημερομηνία λήξης, της μη έγκυρης φορολογικής ενημερότητας.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Ενημερότητα Πτυχίου εγγεγραμμένης στο Μ.Ε.ΕΠ. εργοληπτικής επιχείρησης, για την έκδοση της οποίας χρησιμοποιήθηκε μη έγκυρο αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας, ανακαλείται υποχρεωτικά κατ’ εφαρμογή της διάταξης της παραγράφου 7 του άρθρου 3 της Δ15/οικ/15658/06-09-2013 (ΦΕΚ Β' 2300) κανονιστικής απόφασης του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και των γενικών αρχών για την ανάκληση των παράνομων ευμενών ατομικών διοικητικών πράξεων, αναδρομικά από τότε που εκδόθηκε και για τον χρόνο ισχύος της και δεν μπορεί να ανακληθεί αναδρομικά μόνο μέχρι την ημερομηνία λήξης της μη έγκυρης φορολογικής ενημερότητας. Ομοίως ανακλητέα είναι και η νέα Ενημερότητα Πτυχίου, η οποία εκδόθηκε τροποποιημένη μόνο ως προς τη στελέχωση της εργοληπτικής επιχείρησης, εφόσον έχει ίδια διάρκεια ισχύος με την αρχική και ερείδεται επί της αυτής μη έγκυρης φορολογικής ενημερότητας. (ομοφ.) ΑΠΟΔΕΚΤΗ

Ημερήσιες επαρχιακές εφημερίδες – Παραλλαγή τίτλου εφημερίδας – Αλλαγή ιδιοκτήτη – Αρχική ή νέα εφημερίδα.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Προκειμένης εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 1 του Ν.Δ/τος 1263/1972, εφημερίδα που εξακολουθεί να εκδίδεται υπό τον αυτό τίτλο από άλλο ιδιοκτήτη και εκδότη, βάσει παραχώρησης δικαιώματος για χρήση του τίτλου, δεν αποτελεί νέα εφημερίδα αλλά συνέχεια της αρχικής, εφόσον η μεν παραχώρηση αφορά αποκλειστική άδεια χρήσης του τίτλου και στηρίζεται σε έγκυρη σύμβαση, πληρούνται δε και οι λοιπές από την ίδια ως άνω διάταξη τασσόμενες προϋποθέσεις.