Η προδικαστική προσφυγή ασκήθηκε με στόχο την ακύρωση της απόφασης του Δ.Σ. του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου που έγκρινε τις προσφορές ορισμένων εταιρειών για προμήθεια υλικών ακτινολογικών εργαστηρίων, θεωρώντας ότι δεν πληρούσαν τους όρους της διακήρυξης. Αντικείμενο της σύμβασης ήταν η προμήθεια ειδικών υλικών όπως μεταλλικά stent, υγρά εμβολικά υλικά για αγγειοδυσπλασίες, σύρματα οδηγού από νιτινόλη και σιλικόνη για καρωτίδες, καθώς και καθετήρες υποστήριξης για περιφερικές αρτηρίες, με συνολική προϋπολογισμένη αξία 999.990 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.

Προμήθεια τροφίμων.(..)Σύμφωνα με τις προδιαληφθείσες διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 4 περ. 16 και 4 παρ. 2 του ν. 3861/2010, η από 12.12.2016 κατακυρωτική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου (45η Συνεδρίαση), έπρεπε, προκειμένου να αποκτήσει νόμιμη υπόσταση, να αναρτηθεί στο Πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» πριν από την υπογραφή και την εκτέλεση των συμβάσεων που συνήφθησαν με τους ανακηρυχθέντες αναδόχους.(..)Εντούτοις, όμως, λαμβάνοντας υπ’ όψιν: i) τους ισχυρισμούς του Νοσοκομείου ότι η μη έγκαιρη ανάρτηση της εν λόγω αποφάσεως στο Πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» οφείλεται στον αυξημένο φόρτο εργασίας των υπαλλήλων της αρμόδιας Υπηρεσίας του Νοσοκομείου, οι οποίοι, μόλις διαπίστωσαν τη σχετική παράλειψη ενήργησαν άμεσα και ii) την αδήριτη ανάγκη προμήθειας των επίμαχων ποσοτήτων τροφίμων για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα αυτού ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι δαπάνες που εντέλλονται να πληρωθούν με τα 48, 51 και 52, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν υπόκεινται σε προληπτικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ οι δαπάνες που εντέλλονται με τα 49 και 50, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν είναι νόμιμες για τον βασίμως προβαλλόμενο τρίτο λόγο διαφωνίας, πλην όμως, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης..

Κατασκευή  έργου:..Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από τον αν. Επίτροπο, η αναθέτουσα Αρχή νομίμως προχώρησε στην υπογραφή των επίμαχων συμβάσεων έργων, καθότι οι ανάδοχοι προσκόμισαν εντός της ταχθείσας σε αυτούς προθεσμίας την ζητηθείσα εγγύηση καλής εκτέλεσης για την μετέπειτα υπογραφή της σύμβασης, όπως δε υποστηρίζεται από την Περιφέρεια, η παρατηρηθείσα καθυστέρηση στην υπογραφή των συμβατικών κειμένων οφείλεται αποκλειστικώς και μόνον στον φόρτο εργασιών των υπαλλήλων της. Ωστόσο, βάσιμος είναι ο πρώτος λόγος του Επιτρόπου, καθότι δεν προκύπτει να έχουν αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ οι οικείες αποφάσεις κατακύρωσης των προμνησθέντων έργων. Όμως, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι υπήρξε, έστω, ανάρτηση των κατακυρωτικών αποφάσεων στη Διαύγεια και ότι στη συνέχεια τα συμβατικά κείμενα αναρτήθηκαν αμελλητί στο ΚΗΜΔΗΣ, κρίνει ότι, εν προκειμένω, δεν υπήρξε εκ μέρους των αρμόδιων οργάνων της Περιφέρειας πρόθεση καταστρατήγησης της κείμενης νομοθεσίας της σχετικής με τη δημοσίευση των πράξεων των διαγωνιστικών διαδικασιών για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων.Κατ’ ακολουθίαν τούτων και μη προβαλλομένου άλλου λόγου από τον αν. Επίτροπο περί μη νομιμότητας της δαπάνης, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

Η Πράξη 99/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (ΠΔΕ) και δύο οικονομικών φορέων για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (ΕΒΥΣ) για απόρους. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2 της διακήρυξης) είναι υπέρμετρα περιοριστικοί και τελούν σε δυσαναλογία με τον επιδιωκόμενο σκοπό, καθότι τυποποιούν την απαιτούμενη εμπειρία κατά ιδιαίτερα σύνθετο τρόπο και υποχρεώνουν τους ενδιαφερόμενους να διαθέτουν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και οχήματα προτού ανακηρυχθούν ανάδοχοι. Το γεγονός ότι υποβλήθηκαν μόνο δύο αιτήσεις συμμετοχής επιβεβαίωσε τον περιοριστικό χαρακτήρα των όρων. Κατά συνέπεια, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο.

Προμήθεια υγειονομικού υλικού.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, η επίμαχη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι η παραπάνω 640/16.11.2016 σύμβαση δεν καταχωρήθηκε στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων αμέσως μετά την υπογραφή της ή τουλάχιστον μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, αλλά μόλις στις 2.10.2017, ήτοι μετά την πάροδο σχεδόν 11 μηνών. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη όσα προβάλλονται από το Νοσοκομείο με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος σχετικά με την εκ παραδρομής μεταγενέστερη ανάρτηση της σύμβασης σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η υπογραφείσα σύμβαση εν τέλει αναρτήθηκε κατά την ως άνω ημερομηνία στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων και μάλιστα πριν την έκδοση του οικείου χρηματικού εντάλματος, κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.(συγγνωστή πλάνη)

Αμοιβή για την εκτέλεση έργου..:Με τα δεδομένα αυτά, το εν λόγω έργο, ανεξαρτήτως του αν συνέτρεξε κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή και αν ήταν δικαιολογημένη η καθυστέρηση υπογραφής της σχετικής σύμβασης, ήταν δυνατόν, ως εκ του ύψους της εκτιμώμενης αξίας του που υπολειπόταν των 20.000 ευρώ, να ανατεθεί απευθείας κατά τη διαδικασία του άρθρου 118 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, η ελεγχόμενη δαπάνη κατέστη μη νόμιμη ως εκ του γεγονότος ότι δεν προκύπτει η διενέργεια κλήρωσης για την επιλογή του αναδόχου. Εντούτοις, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων υπό τις οποίες ανετέθη το εν λόγω έργο και τις οποίες η αναθέτουσα αρχή υπέλαβε ως ικανό λόγο προκειμένου να ακολουθήσει την εν λόγω διαδικασία ανάθεσης, του γεγονότος ότι προσκομίζεται βεβαίωση περί καλής εκτέλεσής του, καθώς και του ότι με το     με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. (67) του ν. 4412/2016 καταργούνται ρητά μόνο τα άρθρα 9, 10, 14, 16 και 17 του π.δ. 171/1987, συνάγεται ότι πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, τα όργανα του Δήμου υπέλαβαν ότι μπορούσαν νόμιμα να αναθέσουν το ανωτέρω μικρό έργο στον προαναφερόμενο, κατά την κρίση τους κατάλληλο εμπειροτέχνη, χωρίς την προηγούμενη διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 296/2019, 79, 57, 56/2018). Περαιτέρω, η νομιμό-τητα της ελεγχόμενης δαπάνης δεν επλήγη ως εκ της καθυστέρησης ανάρτησης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. της προαναφερθείσας 14/13.2.2018 απόφασης περί απευθείας ανάθεσης, δεδομένης της θεσπισθείσας, με την παρ. 9 του άρθρ. 57 του ν. 4568/ 2018, αναδρομικής επέλευσης εννόμων αποτελεσμάτων από το χρόνο έκδοσης της απόφασης αυτής (πρβλ. ενδ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 155/2019, Κ.Π.Ε.Δ. ΙV Τμ. 129, 111/2019).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Παροχή υπηρεσιών λογιστικής υποστήριξης:α)Σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 3 και 4 της Κ.Υ.Α. 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008, για Νοσοκομεία δυναμικότητας από 251 έως 450 κλίνες, όπως είναι το Γενικό Νοσοκομείο ....., το οποίο διαθέτει 256 οργανικές κλίνες (βλ. άρθρο 4 του Οργανισμού του), η σύνθεση της ομάδας έργου του αναδόχου, στον οποίο δύνανται να ανατεθούν οι επίμαχες εργασίες λογιστικής υποστήριξης, θα περιλαμβάνει υποχρεωτικώς τέσσερα άτομα (4) και συγκεκριμένα, έναν Λογιστή – Φοροτεχνικό με επαγγελματική ταυτότητα Α΄ τάξεως, δύο Λογιστές – Φοροτεχνικούς με επαγγελματική ταυτότητα Β΄ τάξεως και έναν Αναλυτή – Προγραμματιστή, πτυχιούχο Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι., και β) ότι, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο 9687/25.6.2018 έγγραφο της Προϊσταμένης του Οικονομικού Τμήματος του Νοσοκομείου, στο Τμήμα αυτό κατά τον κρίσιμο χρόνο υπηρετούσαν τουλάχιστον ένας (1) νεοδιόριστος δόκιμος υπάλληλος κατηγορίας ΠΕ, πτυχιούχος Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων, ένας (1) υπάλληλος Κλάδου ΤΕ Λογιστικής, ένας (1) υπάλληλος Κλάδου ΤΕ Διοίκησης Νοσοκομείων και επτά (7) υπάλληλοι Κλάδου ΔΕ Διοικητικών Γραμματέων, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτο. Ειδικότερα, το ήδη υπηρετούν προσωπικό κλάδου ΠΕ και ΤΕ του Νοσοκομείου, που διαθέτει κατάλληλα προσόντα για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών λογιστικής υποστήριξης, καλύπτει το, κατά την οικεία νομοθεσία, απαιτούμενο για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών από τρίτο ιδιώτη, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η στελέχωση του Οικονομικού Τμήματος του Νοσοκομείου με άτομα που διαθέτουν τα κατάλληλα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα για την εκτέλεση του συνόλου των αρμοδιοτήτων του εν λόγω Τμήματος αποτελεί ευθύνη και υποχρέωση των αρμοδίων οργάνων του. (…)Συνεπώς, ο πρώτος λόγος διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου είναι βάσιμος. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) Κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκ. ΙV, μη νομίμως παραλείφθηκε, κατά τη διενέργεια του επίμαχου συνοπτικού διαγωνισμού, η έναρξη της διαδικασίας του οποίου έλαβε χώρα μετά τις 6.12.2016, η χρήση του Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δηλώσεως (ΤΕΥΔ), που προβλέπεται στην 158/2016 απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ενώ, αντ’ αυτού χρησιμοποιήθηκε η υπεύθυνη δήλωση του 8 παρ. 4 του ν. 1599/1986 (ΦΕΚ Α΄ 75). Εντούτοις, όμως, η συγκεκριμένη παράλειψη δεν κρίνεται ουσιώδης, καθώς δεν προβάλλεται με τον σχετικό λόγο διαφωνίας ότι η αναδειχθείσα ως ανάδοχος εταιρεία δεν πληρούσε κάποια από τις προϋποθέσεις νόμιμης συμμετοχής της στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Επιπλέον, η εν λόγω παράλειψη οφείλεται στην πεπλανημένη, πλην όμως συγγνωστή, πεποίθηση των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου ότι δεν ήταν υποχρεωτική η χρήση του Τ.Ε.Υ.Δ. στον εν λόγω διαγωνισμό, η οποία (πεποίθηση) οφειλόταν σε παρερμηνεία σχετικής πληροφορίας που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και περιλαμβάνεται μεταξύ των στοιχείων του φακέλου, η οποία όμως αναφερόταν σε συμβάσεις του Βιβλίου ΙΙ του ν. 4412/2016. β) Όπως βασίμως, επίσης, προβάλλεται με τον τρίτο λόγο διαφωνίας, από τα επισυναπτόμενα στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά δεν προκύπτει, έστω και στοιχειωδώς, ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογισθείσας δαπάνης. Η παντελής αυτή έλλειψη τεκμηρίωσης (που δεν αμφισβητείται άλλωστε με το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος) αντίκειται στις προμνησθείσες στη σκέψη ΙΙΙ διατάξεις του ν. 4412/2016, που υποχρεώνουν τις αναθέτουσες αρχές σε σαφή καθορισμό του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπηρεσιών. Σημειωτέον, δε, ότι η μη τήρηση της ανωτέρω υποχρεώσεως δεν αναπληρώνεται από το γεγονός ότι η σχετική δαπάνη δεν υπερβαίνει την αναφερόμενη στην Κ.Υ.Α. 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008, δαπάνη για νοσοκομεία ίδιας δυναμικότητας με το Νοσοκομείο ....., καθώς στην εν λόγω Κ.Υ.Α. προσδιορίζεται μόνο η ανώτατη προϋπολογισθείσα αξία των υπηρεσιών για κάθε Μονάδα Υγείας, ανάλογα με τον αριθμό των οργανικών κλινών. Περαιτέρω, όσον αφορά την προβλεπόμενη στη διακήρυξη και την από 9.3.2017 σύμβαση δυνατότητα παρατάσεως των επίμαχων υπηρεσιών για ένα (1) ακόμη έτος με σύμφωνη γνώμη του αναδόχου, βασίμως μεν προβάλλεται από τον διαφωνούντα Αναπληρωτή Επίτροπο ότι ο σχετικός όρος δεν είναι νόμιμος, καθώς δεν έχει συνυπολογισθεί στην προϋπολογισθείσα αξία της συμβάσεως και η αξία της παρατάσεως, εντούτοις όμως η παράλειψη αυτή δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, η οποία δεν απορρέει από την ενεργοποίηση του όρου αυτού της συμβάσεως. Ειδικότερα, η μη νομιμότητα του όρου αυτού δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της επίμαχης συμβάσεως για το χρονικό διάστημα από 9.3.2017 έως 8.3.2018, ενώ, σε περίπτωση ενεργοποιήσεώς του από τα μέρη, η νομιμότητα της σχετικής δαπάνης θα ελεγχθεί προληπτικά στο πλαίσιο του ελέγχου του 1ου λογαριασμού της παρατάσεως. Σε κάθε, δε, περίπτωση, ελλείψει συνυπολογισμού της αξίας της παρατάσεως στη συνολική αξία της επίμαχης συμβάσεως, ο όρος σχετικώς με τη δυνατότητα παρατάσεως της συμβάσεως για ένα ακόμη έτος, ερμηνεύεται ως παρέχων τη δυνατότητα στα μέρη να προβούν σε χρονική μόνο παράταση της συναφθείσας συμβάσεως, χωρίς επέκταση του αντικειμένου της με πρόσθετο συμβατικό τίμημα. Κατόπιν τούτων, αλυσιτελώς προβάλλεται με τον τρίτο λόγο διαφωνίας ότι, συνυπολογιζομένης και της αξίας της παρατάσεως, έπρεπε να διενεργηθεί ανοικτός διαγωνισμός. γ) Κατά παράβαση των παρατιθεμένων στη σκέψη VIII διατάξεων, με την από 1.12.2016 απόφαση αναλήψεως υποχρεώσεως, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν από την έκδοση της διακηρύξεως του διενεργηθέντος διαγωνισμού, εγκρίθηκε η δέσμευση ποσού 3.000 ευρώ, το οποίο υπολειπόταν της προϋπολογισθείσας δαπάνης. Επιπλέον, οι επακολουθήσασες αναλήψεις υποχρεώσεως ποσών 12.648 ευρώ (στις 15.3.2017) και 29.000 ευρώ (στις 29.5.2017), αφενός μεν δεν καλύπτουν το σύνολο του συμβατικού τιμήματος ποσού 48.236,00 ευρώ (με ΦΠΑ), με κατανομή του ποσού αυτού στα έτη 2017 και 2018, αφετέρου, δε, είναι μεταγενέστερες της συνάψεως της επίμαχης συμβάσεως, η οποία έλαβε χώρα στις 9.3.2017. Επομένως, είναι βάσιμος κατά τούτο ο τέταρτος λόγος διαφωνίας, ενώ παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών πλημμελειών που προβάλλονται από τον Αναπληρωτή Επίτροπο και σχετίζονται με το λόγο αυτό. δ) Όπως βασίμως προβάλλεται με τον έκτο λόγο διαφωνίας, δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των δικαιολογητικών που συνοδεύουν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, η ανάρτηση στο ΚΗΜΔΗΣ τόσο του πρωτογενούς, όσο και του εγκεκριμένου αιτήματος, για τη σύναψη της επίμαχης συμβάσεως παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 3 και 4 της ΚΥΑ Π1/2380/18.12.2012. ε) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον έκτο λόγο διαφωνίας, δεν προκύπτει ότι το Νοσοκομείο, πριν από την υπογραφή της από 9.3.2017 συμβάσεως με την αναδειχθείσα ως ανάδοχο εταιρεία, κοινοποίησε την κατακυρωτική απόφαση του διενεργηθέντος συνοπτικού διαγωνισμού (6/6.3.2017 απόφαση του Δ.Σ. του Νοσοκομείου) στη δεύτερη μειοδότρια εταιρεία («…..»), σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016 (βλ. σκέψη V). Εντούτοις, όμως, λαμβαν

Προμήθεια υγρών καυσίμων.(..)I. Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: α) Αβασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο ότι οι επίμαχες συμβάσεις είναι άκυρες για το λόγο ότι οι αποφάσεις περί απευθείας ανάθεσης δεν δημοσιεύθηκαν στο ΚΗΜΔΗΣ, σύμφωνα με το άρθρο 118 παρ. 3 του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι, μη δημοσιευθείσας κατά το χρόνο έκδοσης των αποφάσεων αυτών (2.12.2016 και 3.1.2017) της προβλεπόμενης στο άρθρο 38 παρ. 6 υπουργικής απόφασης (ήδη 57654/22.5.2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, ΦΕΚ Β΄ 1781/23.5.2017), η εν λόγω υποχρέωση δημοσίευσης δεν είχε ακόμα ενεργοποιηθεί και β.i) αβασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο ότι οι υπογραφείσες συμβάσεις αναρτήθηκαν στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» μετά την ολοκλήρωσή τους, δεδομένου ότι από τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 4 του ν. 3861/2010 δεν επιβάλλεται ανάλογη υποχρέωση δημοσίευσης των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών στο εν λόγω πρόγραμμα και ii) κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η εντελλόμενη με το 6/2017 χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι κανονική, δεδομένου ότι η ΑΑΑΥ 1521/31.12.2016 ανακλητική απόφαση περί ανάληψης υποχρέωσης αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» στις 20.2.2017, ήτοι μετά την απώτατη επιτρεπτή προθεσμία που τάσσει το άρθρο 31 παρ. 1 του ν. 4325/2015, που είναι η 31.1.2017. Ωστόσο, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας το γεγονός ότι η ως άνω ανακλητική απόφαση εκδόθηκε εντός του έτους 2016, ήτοι εντός του οικονομικού έτους που είχε αναληφθεί η σχετική υποχρέωση, και αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» μόλις είκοσι ημέρες μετά την απώτατη επιτρεπτή προθεσμία, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων.

Παροχή υπηρεσιών λογιστικής - φοροτεχνικής υποστήριξης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι:Oι επίμαχες εργασίες λογιστικής υποστήριξης συνιστούν συνήθεις λογιστικές εργασίες, που εμπίπτουν στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού της Διοικητικής Υπηρεσίας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου ... Τούτο, δε, διότι, στις αρμοδιότητες του εν λόγω Τμήματος περιλαμβάνεται, σύμφωνα με τον οικείο Οργανισμό, το σύνολο των λογιστικών δραστηριοτήτων του Νοσοκομείου. Δοθέντος δε ότι: α) σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 3 και 4 της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α., για Νοσοκομεία από 451 κλίνες και άνω, όπως είναι το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο ..., η σύνθεση της ομάδας έργου θα περιλαμβάνει έναν λογι­στή - φοροτέχνη με άδεια Α΄ τάξης, έναν λoγιστή - φοροτέχνη με άδεια Β΄ τάξης και δύο λογιστές - φοροτέχνες με άδεια τουλάχιστον Γ΄ τάξης (και ήδη λογιστές – φοροτέχνες Β΄ Τάξης, σύμφωνα με την παρ. 4 περ. γ΄ της ως άνω κ.υ.α. σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παρ. Η΄ υποπαρ. Η.2 του ν. 41522013) και β) ότι, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο 27529/27.12.2018 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Διοικητικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου, στο Τμήμα αυτό, κατά τον κρίσιμο χρόνο, υπηρετούσαν πέντε (5) υπάλληλοι κλάδου ΠΕ Διοικητικού – Λογιστικού, δύο (2) υπάλληλοι κλάδου ΤΕ Λογιστικής, δύο (2) υπάλληλοι κλάδου ΤΕ Διοικητικού – Λογιστικού και δέκα (10) υπάλληλοι κλάδου ΔΕ Διοικητικού – Λογιστικού / Διοικητικών Γραμματέων, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτο. Αβασίμως, εξάλλου, προβάλλεται από το Νοσοκομείο, με το έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, ότι η εφαρμογή των διεθνών λογιστικών προτύπων αλλά και οι ισολογισμοί απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία Λογιστή Α΄ τάξης, πλην όμως κανείς από τους υπάλληλους της υπηρεσίας δεν είναι κάτοχος διπλώματος λογιστή Α΄ τάξης και δεν κατέχει πτυχίο Λογιστικής, καθόσον, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις σκέψεις ΙΙ.Β. και ΙΙ. Γ., κατά την έννοια των διατάξεων της παρ. 8 της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α., ερμηνευομένων σε συνδυασμό με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, το Νοσοκομείο έχει αυξημένη υποχρέωση να μεριμνήσει, με κάθε πρόσφορο τρόπο, για την κάλυψη των αναγκών του με ίδια μέσα. Ειδικότερα, το Νοσοκομείο όφειλε καταρχάς να ενεργήσει, με κάθε πρόσφορο μέσο, για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση του ήδη υπηρετούντος προσωπικού και για την απόκτηση από τους υπαλλήλους του των αναγκαίων προσόντων (λ.χ. με την απόκτηση από αυτούς, προϊόντος του χρόνου, άδειας λογιστή – φοροτέχνη Α΄ και Β΄ τάξης, την πιστοποίηση τους  καταλλήλως, ήτοι με σεμινάρια από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος κ.ά.) και, περαιτέρω, να διερευνήσει τη δυνατότητα ενίσχυσης και συμπλήρωσης του δυναμικού του με ανθρώπινο δυναμικό από την έτερη οργανική μονάδα του ενιαίου ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο ... «...»» ή άλλο Νοσοκομείο, να υποβάλει ειδικό αίτημα για μετάταξη προσωπικού από άλλους φορείς και να εξαντλήσει όλες τις νόμιμες διαδικασίες για την κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων της αρμόδιας υπηρεσίας του Νοσοκομείου, ώστε η εκτέλεση του συνόλου των απαιτούμενων εργασιών λογιστικής υποστήριξης να γίνεται με ίδια μέσα. Εξάλλου, η θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των υπαλλήλων του, περιλαμβάνεται ρητώς μεταξύ των υποχρεώσεων του ιδιώτη τρίτου, στον οποίο ανατίθενται οι εργασίες αυτές, σύμφωνα με την παράγραφο 2δ΄ της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α. (βλ. και τον προαναφερθέντα σχετικό όρο του άρθρου 9 της 16440/22.8.2018 σύμβασης)..(..)

Μεταξύ των δικαιολογητικών που συνοδεύουν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν περιλαμβάνεται η ανάρτηση στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. του πρωτογενούς αιτήματος για τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 και των άρθρων 5 και 6 της 57654/22.5.2017 υπουργικής απόφασης (βλ. σκέψη V), με αποτέλεσμα η οικεία δαπάνη να καθίσταται μη κανονική. Η δε ανάρτηση της απόφασης με την οποία εγκρίθηκε η απ’ ευθείας ανάθεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών δεν δύναται να αναπληρώσει, όπως αβασίμως ισχυρίζεται το Νοσοκομείο, την ως άνω έλλειψη της ρητώς απαιτούμενης από τις ως άνω διατάξεις ανάρτησης του πρωτογενούς αιτήματος. Συνεπώς, είναι βάσιμος και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας. Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης – υποστήριξης και εξασφάλισης επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι οι οικείες υπηρεσίες, που αφορούν στη συντήρηση και υποστήριξη της λειτουργίας των εφαρμογών του πληροφοριακού συστήματος του Νοσοκομείου και οι οποίες περιλαμβάνουν και το υποσύστημα λογιστικής υποστήριξης αυτού, εμπίπτουν στην έννοια των υπηρεσιών μηχανοργάνωσης του άρθρου 10 του ν. 3730/2008, και, συνεπώς, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου αυτού διενεργήθηκε η ανάθεσή τους, χωρίς να προκύπτει ότι χορηγήθηκε η απαιτούμενη έγκριση της Υγειονομικής Περιφέρειας. Αβασίμως δε επικαλείται το Νοσοκομείο τη διάταξη της παραγράφου 8 του άρθρου 3 του ν. 3329/2005, διότι πέραν του ότι η διάταξη αυτή έχει καταργηθεί με το άρθρο 3 παρ. 12 του ν. 3527/2007, εφαρμοστέα εν προκειμένω τυγχάνει η μεταγενέστερη και ειδικότερη διάταξη του άρθρου 10 του ν. 3730/2008, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται η αρμοδιότητα ανάθεσης των υπηρεσιών μηχανοργάνωσης των Νοσοκομείων στο Διοικητικό Συμβούλιο αυτού, ανεξαρτήτως ποσού, κατόπιν όμως της απαιτούμενης έγκρισης από την αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια. Όσα δε προβάλλει το Νοσοκομείο περί αποκλειστικότητας της αναδόχου εταιρείας να εκτελέσει τη σύμβαση και περί ανάγκης διασφάλισης της απρόσκοπτης λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος, προβάλλονται αλυσιτελώς, καθώς και αληθή υποτιθέμενα δεν δύνανται να θεραπεύσουν την εμφιλοχωρήσασα πλημμέλεια της έλλειψης έγκρισης σκοπιμότητας από την αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια (πρβλ. IV Τμ. 50, 28/2017). β) Η από 27.6.2018 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου περί ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ., επομένως η 111/2018 σύμβαση (ΑΔΑΜ: 18SYMV003806229 2018-10-9)  δεν είχε νόμιμο έρεισμα με αποτέλεσμα να μην είναι νόμιμη και η εντελλόμενη δαπάνη που διενεργήθηκε σε εκτέλεση αυτής, τυχόν δε ανάρτηση της απόφασης αυτής στο διαδίκτυο «Πρόγραμμα Διαύγεια» δεν αίρει την ως άνω πλημμέλεια. γ) Τέλος, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι, κατά καταστρατήγηση των εξαιρετικών διατάξεων των άρθρων 66 παρ. 8 του ν. 4270/2014 και 9 παρ. 1 του π.δ. 80/2016, δεσμεύθηκε το σύνολο των εγγεγραμμένων πιστώσεων του ΚΑΕ 899α στην αρχή του έτους και δεν αναλήφθηκε η συγκεκριμένη δαπάνη, καθώς η εντελλόμενη δαπάνη δεν περιλαμβάνεται στις κατηγορίες δαπανών, για τις οποίες προβλέπεται εξαιρετική διαδικασία ανάληψης για όλο το ποσό των εγγεγραμμένων πιστώσεων αμέσως μετά την έναρξη του οικονομικού έτους (βλ και εγκύκλιο Υπουργείου Οικονομικών 2/100018/0026/2016, ΑΔΑ: ΨΒΣΒΗ-ΔΤΗ). Αβασίμως δε υποστηρίζει το Νοσοκομείο ότι τηρεί αυτή τη διαδικασία, διότι ο μεγάλος αριθμός παραγγελιών ημερησίως καθιστά δυσλειτουργική την έκδοση μεμονωμένων αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης, καθώς με τις διατάξεις που αναφέρονται στη σκέψη IV προβλέπεται συγκεκριμένη και υποχρεωτική διαδικασία για την ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες, προκειμένου να επιτυγχάνεται η παρακολούθηση των δαπανών των φορέων και η τήρηση του προϋπολογισμού τους.

Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.4/21/2019