ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ..ζητείται η ανάκληση της 98/2020 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό στοιχ. ΙΙ), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού παρίσταται  ασαφής ως προς τον προσδιορισμό του δικαιώματος προαίρεσης για παράταση της σύμβασης για ένα (1) πρόσθετο έτος. Και τούτο διότι, εκτός από τη σχετική αναφορά που γίνεται μόνο στο εξώφυλλο της διακήρυξης, όρος που να εισάγει δικαίωμα προαίρεσης υπέρ της αναθέτουσας αρχής, δεν διαλαμβάνεται, ούτε προσδιορίζεται ειδικότερα, όπως θα έπρεπε, στο κύριο σώμα αυτής και συγκεκριμένα ούτε στο σχετικό άρθρο 1.3 της διακήρυξης, όπου γίνεται περιγραφή του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, ούτε όμως στο άρθρο 6.2 της διακήρυξης, το οποίο ρυθμίζει ειδικώς το ζήτημα της διάρκειας αυτής. Αντιθέτως, στα άρθρα αυτά αναφέρεται μόνο ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 5.493.085,92 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% και ότι η διάρκεια αυτής ορίζεται σε είκοσι τέσσερις (24) μήνες. Έτσι η ως άνω ασάφεια αλλά και σύγχυση που προκαλείται από τις  αντίθετες αναφορές στη διακήρυξη σχετικά με την πρόβλεψη ή μη  δικαιώματος προαίρεσης καθώς και του ειδικότερου περιεχομένου αυτού και των όρων άσκησής του, καθιστούν για τους υποψηφίους αναδόχους ασαφές, σε κάθε περίπτωση, αβέβαιο το οικονομικό μέγεθος της σύμβασης, συνθήκη πρόσφορη να ασκήσει αρνητική επιρροή στην εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στο διαγωνισμό. (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 98/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου το καταβληθέν παράβολο.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1641/2020.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επιδιώκεται η ανάκληση της 29/2019 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό…...Με τα δεδομένα αυτά  η μη αναφορά στο δικαίωμα προαίρεσης (βασικού στοιχείου για το καθορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης-άρθρο 6 του ν.4412/2016) κατά την ανάρτηση της προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ, (τρίτο στάδιο δημοσίευσης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του ν.4412/2016) καθιστά τον όρο αυτό μη νόμιμο. Εξάλλου, μολονότι ρητώς προβλέπεται ότι σε περίπτωση αναντιστοιχίας των στοιχείων που αναρτώνται στο ΚΗΜΔΗΣ και εκείνων που περιέχονται στο κείμενο της διακήρυξης κατισχύουν τα τελευταία, στην προκειμένη περίπτωση δεν προκύπτει ότι η αιτούσα ανταποκρίθηκε στην εκ του νόμου υποχρέωση για αμελλητί διόρθωση των εσφαλμένων μεταδιδόμενων στοιχείων. Τέλος, δεν αρκεί η τυχόν ορθή καταχώριση του στοιχείου της προϋπολογιζόμενης συμβατικής δαπάνης κατά το στάδιο του πρωτογενούς αιτήματος, δηλαδή της απόφασης ανάληψης – δέσμευσης της οικείας πίστωσης, καθόσον, όπως συνάγεται από τις προεκτεθείσες διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 4412/2016, η καταχώριση των επιμέρους στοιχείων της παρ. 4 απαιτείται για κάθε ένα από τα αναφερόμενα στην παρ. 3 στάδια).  Μετά την απάλειψη του δικαιώματος προαίρεσης,  καθόσον ο όρος αυτός δεν είναι νόμιμος αφού δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, ο προϋπολογισμός του ελεγχόμενου έργου ανερχόμενος στο ποσό των 198.190,00 ευρώ είναι κάτω του ορίου για την υποχρεωτική δημοσίευση της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνακόλουθα το Τμήμα κρίνει ότι η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή,  να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 29/2019 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό ...... και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με τον αναδειχθέντα ανάδοχο …Ε., υπό τον όρο απάλειψης του κρίσιμου όρου περί δικαιώματος προαίρεσης, που κατά τα ανωτέρω κρίθηκε ως μη νόμιμος, από το άρθρο 4 παρ. 2 του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.Ανακαλεί την 29/2019 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό 

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτηριακών εγκαταστάσεων.(...) Tο Δικαστήριο παρατηρεί καταρχάς ότι το δικαίωμα προαίρεσης τριών μηνών δημοσιεύθηκε προσηκόντως, δοθέντος ότι όλες οι προβλεπόμενες εκ του νόμου δημοσιεύσεις έλαβαν αποδεδειγμένα χώρα (ΕΕΕΕ, ΚΗΜΔΗΣ, τύπος), Ωστόσο, ενόψει των γενομένων δεκτών στη σκέψη 10 και με δεδομένα τα πραγματικά περιστατικά που προκύπτουν από τον φάκελο της υπόθεσης, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη ότι η διακήρυξη παρίσταται ασαφής, ως εκ της μη αναγραφής σε αυτήν του ακριβούς ποσού στο οποίο αντιστοιχεί το δικαίωμα αυτό. Τούτο διότι, σύμφωνα με τις διατάξεις που προπαρατέθηκαν, οι όροι της διακήρυξης πρέπει να είναι σαφείς και ακριβείς και να μην καταλείπουν οποιαδήποτε αμφιβολία ως προς το περιεχόμενό τους στους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς. Εντούτοις, στην προκειμένη περίπτωση, η πλημμέλεια αυτή παρίσταται μη ουσιώδης δεδομένου ότι α) ουδείς ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας ζήτησε διευκρινίσεις σχετικά την αξία του δικαιώματος προαίρεσης, β) δεν προσβλήθηκε με προδικαστική προσφυγή ή οποιοδήποτε άλλο ένδικο βοήθημα ο σχετικός όρος της διακήρυξης, γ) ο ανταγωνισμός δεν επλήγη εκ της μη αναγραφής της ακριβούς αξίας του δικαιώματος προαίρεσης, δοθέντος ότι πρόκειται για δευτερεύον, μικρής διάρκειας δικαίωμα που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, δεν θα μπορούσε να επηρεάσει τη λήψη απόφασης περί συμμετοχής ή μη ενός οικονομικού φορέα στον συγκεκριμένο διαγωνισμό και δ) ήταν δυνατόν, εν προκειμένω, η αξία του δικαιώματος προαίρεσης να υπολογιστεί ευχερώς με απλή αναγωγή της συνολικής προϋπολογισθείσας αξίας της σύμβασης (για διάρκεια είκοσι τεσσάρων μηνών) στους τρεις μήνες που σαφώς ορίζεται η διάρκεια του ανωτέρω δικαιώματος της αναθέτουσας αρχής. Ως εκ τούτου, πρέπει να γίνει δεκτός ο σχετικός λόγος της προσφυγής.Κατ’ ακολουθίαν αυτών, η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η προσβαλλομένη. 1/2023 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ζητείται η ανάκληση της 11/2022 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 2η Υπηρεσία του Τομέα Παιδείας, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος  και της παρεμβαίνουσας εταιρείας, με αντικείμενο « Α. τον προσδιορισμό της αντικειμενικής αξίας της ακίνητης περιουσίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (κτηρίων, οικοπέδων, κληροδοτημάτων και λοιπών ακινήτων της ιδιοκτησίας του) και τη δημιουργία Μητρώου Παγίων.(...)Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι η επιλογή του προσφεύγοντος να μην υποδιαιρεθεί το αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης σε δύο τουλάχιστον τμήματα. κείται εντός των ορίων της διακριτικής του ευχέρειας, δεδομένου ότι αιτιολογείται επαρκώς ενόψει του αντικειμένου της, όπως αυτό περιγράφεται στα έγγραφα της σύμβασης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή και την υπέρ αυτής παρέμβαση. (...)Ως προς τον δεύτερο διακωλυτικό λόγο προβάλλεται ότι η πρόβλεψη της τριετίας 2018-2020 στον όρο 2.2.5. της διακήρυξης, δεν αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 75 και στο Μέρος Ι του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α’ του ν. 4412/2016, καθώς δεν ορίζεται ρητώς από τις ως άνω διατάξεις ότι οι τρεις τελευταίες χρήσεις είναι τα τρία τελευταία ημερολογιακά έτη προ του έτους της δημοσίευσης της διακήρυξης .Για  τους  λόγους  αυτούςΔέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση.Ανακαλεί την 11/2022 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 2η Υπηρεσία του Τομέα Παιδείας.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και της προσφεύγουσας ένωσης οικονομικών φορέων, με αντικείμενο την «Πρόσληψη συμβούλου παροχής υπηρεσιών παρακολούθησης και διαχείρισης των προγραμμάτων ανάπτυξης του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης», για χρονικό διάστημα τριών ετών, συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 390.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), πλέον δικαιώματος προαίρεσης για ένα έτος ποσού 110.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(...)(...)Το Δικαστήριο παρατηρεί καταρχάς ότι με τον ως άνω διακωλυτικό λόγο κατά την διατύπωσή του με την προσβαλλομένη, δεν αμφισβητείται ούτε η αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει διευκρινίσεις από τους οικονομικούς φορείς που έχουν υποβάλει ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά, ούτε η αιτιολογία της 8724/30.1.2023 απόφασης του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία, το μεν, απορρίφθηκε, κατόπιν ελέγχου, η προσφορά της εταιρείας «…. – … ΟΕ» ως ασυνήθιστα χαμηλή, το δε, έγινε δεκτή η αντίστοιχη της ένωσης οικονομικών φορέων «… ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ» και «… IKE». Συνακόλουθα, ουδεμία πλημμέλεια διαπιστώνεται επί των ζητημάτων αυτών. Περαιτέρω, η χρήση από την αναθέτουσα αρχή ενός αντικειμενικού κριτηρίου για να υπολογιστεί η απόσταση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών από την προϋπολογισθείσα δαπάνη ούτε προσκρούει στη διάταξη του άρθρου 88 παρ. 5α του ν. 4412/2016 ή οποιαδήποτε άλλη διάταξη του ενωσιακού δικαίου, δοθέντος ότι με την ως άνω διάταξη της παραγράφου 5α καθιερώνεται η υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να διενεργεί έλεγχο των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στην περίπτωση των δημοσίων έργων και των συναφών με αυτά υπηρεσιών, θέτοντας ως κριτήριο την απόκλιση άνω των δέκα ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των παραδεκτών προσφορών που υποβλήθηκαν, χωρίς, ωστόσο, να απαγορεύει τη χρήση του αντικειμενικού αυτού τρόπου υπολογισμού της απόκλισης των προσφορών (ποσοστό έκπτωσης) και στην περίπτωση που η ελεγχόμενη σύμβαση αφορά στην παροχή υπηρεσιών, όπως εν προκειμένω. Άλλωστε η ίδια η διατύπωση του νόμου («φαίνονται ασυνήθιστα χαμηλές») καταλείπει ευρεία διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να ορίσει αυτόνομα τα κριτήρια, βάσει των οποίων θα προβεί στην εξέταση της ουσίας των προσφορών ως προς το ύψος τους (πρβλ ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1138/2021 σκ. 7), υπό τον αυτονόητο όρο ότι αυτά είναι αντικειμενικά και γενικά, όπως το ποσοστό απόκλισης μίας οικονομικής προσφοράς από την προϋπολογισθείσα δαπάνη. Συνακόλουθα και ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.Ανακαλεί την 3/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ...ζητείται η ανάκληση της 289/2019 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό στοιχ. ΙΙ), το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση στον μεν όρο 1.3 της διακήρυξης ορίζεται σαφώς ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό του 1.005.550 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), στο οποίο περιλαμβάνεται δικαίωμα προαίρεσης, ύψους 402.058,87 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), στο δε Παράρτημα Ι αυτής στο οποίο παραπέμπει ο προαναφερόμενος όρος 1.3 ορίζεται ότι η συνολική εκτιμώμενη ποσότητα καυσίμων, που αποτελεί αντικείμενο της προς σύναψη σύμβασης, ανέρχεται σε 987.500 λίτρα. Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων στοιχείων της διακήρυξης δύναται με ευχέρεια να συναχθεί ότι η ως άνω συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης (ύψους 1.005.550 ευρώ) αντιστοιχεί στην ως άνω αναφερόμενη ομοίως συνολική εκτιμώμενη ποσότητα των 987.500 λίτρων καυσίμων. Εξάλλου, και εάν ήθελε υποτεθεί το αντίθετο, ήτοι ότι η προκηρυσσόμενη ποσότητα καυσίμων αφορούσε στην αξία της κύριας σύμβασης μόνο (ήτοι στο ποσό των 603.894,35 ευρώ), χωρίς το δικαίωμα προαίρεσης, τότε η εκτιμώμενη μέση αξία των ως άνω καυσίμων ανά λίτρο θα υπολειπόταν κατά πολύ της αξίας του 1 ευρώ/λίτρο (603.894,35: 987.500,00 = 0,61 ευρώ/ λίτρο), τιμή η οποία θα απέκλινε σημαντικά από τις, κατά την περίοδο του διαγωνισμού, τρέχουσες τιμές (οπότε και η μέση τιμή λιανικής πώλησης ενδεικτικώς του πετρελαίου κίνησης ανερχόταν στο ποσό του 1,394 ευρώ, όπως προκύπτει από το υπ΄αριθμ. πρωτ. 130209/5.12.2018 καθημερινό δελτίο επισκόπησης τιμών υγρών καυσίμων του Τμήματος Παρατηρητηρίων Τιμών της Διεύθυνσης Ελέγχων και Παρατηρητηρίων του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης). Ως εκ τούτου, οι εν δυνάμει ενδιαφερόμενοι με στοιχειώδη γνώση των τιμών της αγοράς μπορούσαν ευχερώς να αντιληφθούν ότι η συνολική προκηρυσσόμενη ποσότητα καυσίμων αντιστοιχεί και στην αξία του δικαιώματος προαίρεσης. Συνεπώς η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού είναι σαφής, τόσο ως προς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της προκηρυσσόμενης σύμβασης προμήθειας, όσο και ως προς το προβλεπόμενο σε αυτήν δικαίωμα προαίρεσης. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 289/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος και της εταιρείας «….», με αντικείμενο την προμήθεια καυσίμων για τις ανάγκες του ως άνω Νοσοκομείου και των φορέων ευθύνης του, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.005.550 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης, ποσού 402.058,87 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., με την επισήμανση της προμνησθείσας προσθήκης ως προς τις μέγιστες, ανά είδος καυσίμου, ποσότητες, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη.

Προμήθειες...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, ως προς την πρώτη αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια, ήτοι ότι δεν προϋπολογίσθηκε από την αναθέτουσα αρχή η αξία του δικαιώματος προαιρέσεως, το Τμήμα κρίνει ότι το δικαίωμα προαίρεσης περιγράφηκε με σαφήνεια στη διακήρυξη, τόσο ποιοτικά με τους όρους που τέθηκαν στις τεχνικές περιγραφές (παρ. 2.3.7), όσο και ποσοτικά με τον προσδιορισμό του χρονικού ορίου παροχής της συντήρησης, ενώ οι οικονομικοί φορείς που υπέβαλαν προσφορά υπολόγισαν και ανέλυσαν, όπως απαιτείτο από την διακήρυξη, στην οικονομική προσφορά τους το κόστος της εν λόγω συντήρησης και αξιολογήθηκαν γι' αυτό. Περαιτέρω, κατά το χρόνο υποβολής προσφορών, υποβλήθηκαν εγγράφως αιτήματα παροχής διευκρινίσεων από συνολικά είκοσι έναν (21) οικονομικούς φορείς, οι δέκα οκτώ (18) εκ των οποίων, αιτήθηκαν τη λήψη του πλήρους τεύχους των τεχνικών προδιαγραφών, με την αποστολή σχετικής δηλώσεως εμπιστευτικότητας, ως ειδικώς προβλεπόταν στην παράγραφο 13 του Παραρτήματος Β της υπ' αριθ. 28/2016 Διακήρυξης, ενώ δέκα πέντε (15) εξ αυτών ζήτησαν να πραγματοποιήσουν επιτόπια επίσκεψη στα σημεία εγκατάστασης του συστήματος. Επιπλέον, το σύνολο των οικονομικών φορέων που κατέθεσαν τελικώς προσφορά στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία, συμπεριέλαβε στην οικονομική του προσφορά το κόστος της συντήρησης του συστήματος (προαίρεση), ο δε ανάδοχος της παρούσας διαγωνιστικής διαδικασίας προέκυψε κατόπιν συνυπολογισμού του προσφερόμενου κόστους στην συγκριτική τιμή. Μάλιστα, η κρίσιμη προαίρεση (συντήρηση) προσφέρθηκε από την ήδη παρεμβαίνουσα ένωση με ετήσιο κόστος 224.210,37 πλέον Φ.Π.Α. που αντιστοιχεί σε ποσοστό μόλις 1,85% επί της συνολικής προσφερόμενης τιμής (από τη διακήρυξη παρεχόταν ευχέρεια το ετήσιο κόστος συντήρησης να ανέρχεται μέχρι και στο 6% του συνολικού κόστους του έργου). Για το λόγο αυτό, άλλωστε, η ήδη παρεμβαίνουσα ένωση κλήθηκε από την αναθέτουσα αρχή και έδωσε εξηγήσεις σχετικά με την έκπτωση που παρείχε, η οποία διαπιστώθηκε το πρώτον ως υπερβολικά χαμηλή (βλ. σχετικά την από 24.12.2018 και υπ' αριθ. .... Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης). Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι το δικαίωμα προαίρεσης, παρότι δεν συνυπολογίστηκε στο σχετικό χωρίο της διακήρυξης που αφορά την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, δεν δημιούργησε επί της ουσίας στρέβλωση του ανταγωνισμού, ούτε οδήγησε σε καταστρατήγηση των διατάξεων του νόμου. Περαιτέρω, ως προς τη δεύτερη αναδειχθείσα πλημμέλεια, ορθά το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του διαπίστωσε ότι μη νομίμως το δικαίωμα προαιρέσεως δεν περιβλήθηκε των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, δεδομένου ότι δεν συμπεριελήφθη στο αντικείμενο και στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας, όπως τα στοιχεία αυτά καθορίστηκαν στην περίληψη της διακήρυξης που εστάλη για δημοσίευση στον ελληνικό τύπο, στο Φ.Ε.Κ., αλλά και στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως το Τμήμα, κρίνει ότι ουδόλως από την παράλειψη της δημοσίευσης αυτής επήλθε νόθευση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού και παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων Και τούτο, συνεκτιμώντας τα ακόλουθα: 1) τέσσερις (4) οικονομικοί φορείς κατέθεσαν προσφορά στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία, 2)στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη αναγράφονταν η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης, με αποτέλεσμα, μέσω της διαδικτυακής αυτής ανάρτησης, να παρασχεθεί σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και επομένως και στο επίμαχο δικαίωμα προαίρεσης, 3) οι όροι ενεργοποίησης και του περιεχόμενου του δικαιώματος αυτού ρυθμίζονται σαφώς με τους όρους (παρ. 2.3.7) που τίθενται επί των τεχνικών προδιαγραφών της διακήρυξης. Περαιτέρω, η προκήρυξη καθώς και τα λοιπά συμβατικά τεύχη είχαν αναρτηθεί εξ αρχής αφενός στην ιστοσελίδα της αναθέτουσας αρχής www.astynomia.gr και αφετέρου στην αντίστοιχη ιστοσελίδα του ΕΣΗΔΗΣ www.promitheus.gov.gr. Αναλυτικότερα, στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (φύλλο 524/16.12.2016) και στον εθνικό τύπο περίληψη, αναφέρεται ρητά ότι το πλήρες κείμενο της διακήρυξης και τα λοιπά συμβατικά τεύχη θα αναρτούνταν στην ιστοσελίδα του ΕΣΗΔΗΣ www.promitheus.gov.gr...Ανακαλεί την 159/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑΣ /ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ (...) Από τις προπαρατεθείσες διατάξεις αυτοτελώς και σε συνδυασμό ερμηνευόμενες, προκύπτει ότι στην περίπτωση που μια σχεδιαζόμενη σύμβαση προβλέπει δικαίωμα προαίρεσης, η αξία της ανέρχεται στο ανώτατο συνολικό ποσό αποτίμησης αυτής, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης.
(...) Για τους λόγους, όμως, που αναφέρονται ανωτέρω στη σκέψη 7, βασίμως έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι έπρεπε να συμπεριληφθεί και η αξία του συνολικού ετήσιου δικαιώματος προαίρεσης στην 31740/4.8.2021 απόφαση πολυετούς έγκρισης ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου Διοικητή της 4ης Υ.Π.Ε., η οποία, παρά την αιτίαση της Επιτρόπου δεν συμπεριελήφθη ούτε στην μεταγενεστέρως εκδοθείσα 37855/17.09.2021 απόφαση του ιδίου διατάκτη. Ωστόσο, εφόσον δεν διαπιστώνεται, κατά το ανωτέρω αιτιολογικό, άλλη ουσιώδης πλημμέλεια της διαδικασίας ανάθεσης, το Δικαστήριο κρίνει, χάριν οικονομίας της διαδικασίας, ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των είκοσι πέντε (25), τελικώς υποβαλλομένων σχεδίων συμβάσεων, υπό τον όρο της καταχώρισης στην απόφαση έγκρισης πολυετούς υποχρέωσης και της δαπάνης που αντιστοιχεί στο συνολικώς προβλεφθέν ετήσιο δικαίωμα προαίρεσης. Ανακαλεί την προσβαλλόμενη με αυτή, 18/2021 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης «Τομέα Υγείας».

Ανάβαθμιση υπολογιστικών δομών..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις υπό III και IV νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1. Κατά παράβαση των προπαρατεθεισών διατάξεων των άρθρων 18, 49, 53, 63, 65 και του Μέρους Γ΄ του Παραρτήματος V του ν. 4412/2016, η Διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού και τα λοιπά τεύχη που τη συνοδεύουν και έτυχαν της προσήκουσας δημοσίευσης, είναι αόριστα τόσο ως προς τον προσδιορισμό του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης όσο και ως προς τον τρόπο κατάστρωσης και αξιολόγησης της Οικονομικής Προσφοράς των δυνητικών υποψηφίων. Ειδικότερα, στη Διακήρυξη δεν περιλαμβάνεται ανάλυση της εκ μέρους της Αναθέτουσας Αρχής οικονομικής αποτίμησης των ζητούμενων προμηθειών και υπηρεσιών των δύο Ομάδων, με περιγραφή του αντικειμένου κάθε κατηγορίας ή υποκατηγορίας αυτών, ούτε και αναφορά, έστω κατά προσέγγιση, της τιμής μονάδας αυτών. Ούτε, εξάλλου, στο τεθέν στη διάθεση των διαγωνιζομένων προς συμπλήρωση κενό υπόδειγμα Οικονομικής Προσφοράς, που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Δ΄ της Διακήρυξης και αποτελείται από περισσότερους πίνακες, γίνεται ειδικότερη μνεία στις υπό ανάθεση προμήθειες και υπηρεσίες ανά κατηγορία ή υποκατηγορία (με συγκεκριμένη αναφορά μονάδων μέτρησης, ποσοτήτων, τιμών μονάδας και επιμέρους προϋπολογιζόμενων δαπανών). Οι ανωτέρω ελλείψεις και ασάφειες στα δημοσιευθέντα και, συνεπώς, τεθέντα υπόψη όλων των ενδιαφερομένων έγγραφα του διαγωνισμού κρίνονται ουσιώδεις, διότι καθιστούν αόριστο το οικονομικό αντικείμενο του διαγωνισμού ως προς τα επιμέρους οικονομικά μεγέθη που το απαρτίζουν και την κατανομή αυτών ανά είδος προμήθειας ή υπηρεσίας. Συνεπεία δε τούτου, αφενός οι εν δυνάμει υποψήφιοι φορείς δεν ήταν δυνατό να κατανοήσουν προσηκόντως τα οικονομικά δεδομένα του προκηρυχθέντος αντικειμένου ώστε να διαμορφώσουν αναλόγως βάσιμες και ρεαλιστικές προσφορές, αφετέρου παρέχεται στην Αναθέτουσα Αρχή ευρεία ευχέρεια στην αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών, η οποία δεν αντισταθμίζεται από την ύπαρξη αντικειμενικών και εκ των προτέρων γνωστών στους προσφέροντες κριτηρίων..(..)Πέραν τούτων, επισημαίνεται ότι για τις δαπάνες των οικονομικών ετών 2023 – 2026 οι σχετικές υποχρεώσεις θα πρέπει να αναληφθούν εις βάρος του Προϋπολογισμού Εξόδων του Ειδικού Φορέα 1053-202-0000000  -  Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (αντί εκείνου του Υπουργείου Οικονομικών, εις βάρος του οποίου έχουν εκδοθεί οι 21282/7.3.2019 και 2/12719/7.2.2019 αναλήψεις υποχρέωσης). Ενόψει των ανωτέρω (υπό VI.1-3) ουσιωδών νομικών πλημμελειών που εμφιλοχώρησαν κατά τη διαγωνιστική διαδικασία, κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1360/2020

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Περαιτέρω, τα πιστοποιητικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας που υπέβαλαν οι οικονομικοί φορείς «….» και «…» δεν καλύπτουν χρονικό διάστημα μετά την κοινοποίηση της ως άνω 23401/17.9.2018 πρόσκλησης της Αναθέτουσας Αρχής, κατά παράβαση των ίδιων ως άνω διατάξεων. Κατά τη γνώμη δε του εισηγητή της υπόθεσης, Παρέδρου Γεωργίου Παπαθεοδώρου, όλοι οι αναδειχθέντες ως προσωρινοί ανάδοχοι οικονομικοί φορείς, εκτός των δύο τελευταίων αναφερομένων («.....» και «….»), όφειλαν να έχουν προσκομίσει, μεταξύ των δικαιολογητικών κατακύρωσης, πιστοποιητικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, που να καλύπτουν και τον χρόνο υποβολής των προσφορών τους, προκειμένου να αποδείξουν ότι και κατά τον χρόνο εκείνο δεν συνέτρεχαν στο πρόσωπό τους οι λόγοι αποκλεισμού που αφορούν στην αθέτηση των υποχρεώσεών τους για καταβολή φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 79 παρ. 1, 80 παρ. 2 περ. β΄, 103 παρ. 1 και 104 παρ. 1 του ν. 4412/2016 (ΕΣ VI Tμ. 1349-1351/2017, ΣΤ΄ Κλ.  285/2018, πρβλ. VI Tμ. 302/2018). Η γνώμη, όμως, αυτή δεν κράτησε, καθόσον κατά την πλειοψηφούσα γνώμη, που σχηματίστηκε από τον Πρόεδρο του Κλιμακίου, Σύμβουλο Δημήτριο Πέππα, και το έτερο μέλος αυτού, Πάρεδρο Αθανάσιο Καρακόιδα, από τις διατάξεις των άρθρων 79 παρ. 5, 103 και 105 παρ. 3 του ίδιου ως άνω ν. 4412/2016 συνάγεται ότι τα δικαιολογητικά που έπρεπε να υποβάλουν οι αναδειχθέντες ως προσωρινοί ανάδοχοι οικονομικοί φορείς, πριν από την κατακύρωση σ' αυτούς μέρους της ελεγχόμενης προμήθειας, δεν όφειλαν να ανατρέχουν στο χρόνο υποβολής των προσφορών τους, αφού κατά τον χρόνο εκείνο, αρκούσε, κατ’ αρχήν, προς απόδειξη της μη συνδρομής στο πρόσωπό τους των καταστάσεων που επιφέρουν τον αποκλεισμό τους από τη διαγωνιστική διαδικασία, η υποβολή του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Σύμβασης (ΕΕΕΣ), το οποίο και υπέβαλαν (ΕΣ ΣΤ΄ Κλ. 190, 153/2018).  γ) Το είδος με α/α 183, για το οποίο η διακήρυξη προέβλεπε την προμήθεια πέντε (5) τεμαχίων, ανατίθεται, σύμφωνα με τα υποβληθέντα σχέδια, τόσο στον οικονομικό φορέα «….», όσο και στον οικονομικό φορέα «….», που υπέβαλαν ισότιμες προσφορές, και μάλιστα για επιπλέον από την προκηρυχθείσα ποσότητα τριών (3) τεμαχίων, ενώ σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 90 του ν. 4412/2016 και τα οριζόμενα στον όρο 3.1.2 περ. δ΄ της διακήρυξης, ο ανάδοχος οικονομικός φορέας για το εν λόγω είδος και την προκηρυχθείσα ποσότητα έπρεπε να επιλεγεί από την Αναθέτουσα Αρχή μέσω κλήρωσης μεταξύ των προαναφερόμενων οικονομικών φορέων.  δ) Τα υποβληθέντα σχέδια συμβάσεων χρήζουν, αφενός μεν, διορθώσεων ως προς την αναγραφή πλήρων και ορθών των επωνυμιών των οικονομικών φορέων, της ημερομηνία έναρξης της ισχύος αυτών, που δεν μπορεί να ανατρέχει σε χρόνο προγενέστερο της υπογραφής τους, και του χρόνου υποβολής της προσφοράς του οικείου οικονομικού φορέα, αφετέρου, δε αναδιατυπώσεως ως προς το άρθρο 6, που αφορά στην εγγύηση καλής εκτέλεσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο σχετικό άρθρο της διακήρυξης (όρος 4.1), καθώς και ως προς όλες τις προβλέψεις των σχεδίων στις οποίες γίνεται παραπομπή στον καταργηθέντα ήδη, με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. 59 του ν. 4412/2016, Κανονισμό Προμηθειών του Δημοσίου (π.δ. 118/2007), ώστε οι σχετικοί όροι της σύμβασης να συνάδουν πλέον με τις οικείες ρυθμίσεις του ν. 4412/2016 (ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, άρθρα 4, 10, 12 των σχεδίων συμβάσεων).

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/832/2019