Προγραμματικές συμβάσεις. Παρατηρήσεις σε προγραμματική σύμβαση μεταξύ ΥΠ.ΠΟ. - Δήμου Χανίων.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Προεδρεύων: Ρ.Αντωνακόπουλος, Αντιπρόεδρος Εισηγητής: Θ.Θεοφανόπουλος, Νομικός Σύμβουλος Για την εκ μέρους του Δήμου Χανίων υπογραφή της άνω προγραμματικής σύμβασης δεν απαιτείται η υπ αυτού προηγουμένη ένταξη της χρηματοδότησης του έργου αυτής στο Ε.Π.Τ.Α., διότι το έργο τούτο χρηματοδοτείται από πόρους της Ε.Ε. Επίσης, για την εκ μέρους του Δήμου Χανίων υπογραφή της αυτής προγραμματικής σύμβασης δεν απαιτείται η υπ αυτού προηγουμένη τήρηση των οικείων κοινοτικών διατάξεων ήτοι της Οδηγίας 93/37/ΕΟΚ και π.δ.346/1998.

Ανέγερση πολιτιστικού κέντρου..Με δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση της παρ. 5 του άρθρου 100 του ν.3852/2010, δεν περιλαμβάνεται στα συμβαλλόμενα μέρη το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (ήδη Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού), αν και τούτο πρέπει να συμμετέχει υποχρεωτικά σε προγραμματικές συμβάσεις πολιτισμικής ανάπτυξης, που έχουν ως αντικείμενο την ανέγερση ή ολοκλήρωση χώρων πολιτισμικών λειτουργιών (ήτοι πολιτιστικών κέντρων). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

Η Πράξη 282/2025 του Ε’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Κρήτης, του Δήμου Ηρακλείου και του Ο.Δ.Α.Π. για την υλοποίηση του έργου «Προστασία, αξιοποίηση και ανάδειξη της Ενετικής Οχύρωσης και των Νεωρίων Ηρακλείου», συνολικού προϋπολογισμού 22.570.971,15 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου, καθώς πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις συνεργασίας δημοσίων φορέων. Ωστόσο, έθεσε δύο σημαντικές επισημάνσεις: Πρώτον, να αφαιρεθεί από το άρθρο 6 η φράση σχετικά με την παραχώρηση χρήσης των Νεωρίων στον Δήμο Ηρακλείου, δεδομένου ότι η σχετική υπουργική απόφαση (236692/26.5.2025) ενέκρινε μόνο την παραχώρηση των Ενετικών Τειχών. Δεύτερον, οποιαδήποτε μελλοντική τροποποίηση της σύμβασης πρέπει να υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Η προσφεύγουσα εταιρεία ασκεί προδικαστική προσφυγή ζητώντας την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, η οποία απέρριψε την προσφορά της και ανέδειξε προσωρινό ανάδοχο την παρεμβαίνουσα εταιρεία. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την «Ανακατασκευή τμημάτων πρώην εργοστασίου για τη Δημιουργία Πολυχώρου Πολιτισμού & Λοιπών Δραστηριοτήτων» με προϋπολογισμό 5.625.000,00 € (συμπ. Φ.Π.Α. 24%). Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι η απόρριψη της προσφοράς της ήταν άδικη, καθώς πληρούσε όλους τους όρους της διακήρυξης και ότι η αναθέτουσα αρχή έπρεπε να της δώσει τη δυνατότητα να συμπληρώσει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο.

Ερωτάται, αν δύναται ο e-Ε.Φ.Κ.Α., κατ’ εφαρμογή της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 50 του ν. 4430/2016, να προβεί σε παραχώρηση της χρήσης με αντάλλαγμα ακινήτου ιδιοκτησίας του που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Νεάρχου και Σολωμού στα Χανιά Κρήτης, στο Δήμο Χανίων, ο οποίος θα προβεί σε κατεδάφιση του υπάρχοντος κτίσματος και ανέγερση νέου, σύγχρονου βιοκλιματικού κτηρίου προκειμένου να στεγάσει σε αυτό Υπηρεσίες του.(...)Δύναται ο e-Ε.Φ.Κ.Α. σε εφαρμογή της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 50 του ν. 4430/2016, να προβεί σε παραχώρηση με αντάλλαγμα της χρήσης του κτηρίου ιδιοκτησίας του, στη συμβολή των οδών Νεάρχου και Σολωμού στα Χανιά Κρήτης στο Δήμο Χανίων, ο οποίος θα προβεί σε κατεδάφιση του υπάρχοντος κτηρίου και ανέγερση νέου βιοκλιματικού κτηρίου για τη στέγαση των κοινωνικών υπηρεσιών του, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της σχετικής σύμβασης που θα καταρτισθεί (κατά πλειοψηφία).

Ερωτάται εάν είναι δυνατή η έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού της υπαγωγής αυθαιρεσιών σε ακίνητο που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Επιμενίδου 2-4 και Εμμ. Βερνάδου 37, στην Παλιά Πόλη Ρεθύμνου, Π.Ε. Ρεθύμνου, στον ν. 4495/2017, δεδομένων των προβλεπομένων στο άρθρο 89 παρ. 1 και 2 περίπτωση ιδ του παραπάνω νόμου.(...)Δεδομένων των προβλέψεων του άρθρου 89 παρ. 1 και 2 περίπτωση ιδ του ν. 4495/2017, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 227 του ν. 4610/2019, δεν είναι δυνατή η έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού της υπαγωγής στον ν. 4495/2017 αυθαιρεσιών στο κτίριο που βρίσκεται επί των οδών Επιμενίδου 2-4 και Εμμ. Βερνάδου 37, εντός των ορίων της Παλιάς Πόλης Ρεθύμνου, το οποίο χρονολογείται, σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, στον 17ο αιώνα και άρα αποτελεί αρχαίο μνημείο κατά τα άρθρα 2 περ. βα και 6 παρ.1α του ν. 4858/2021 (ομόφωνα).

Υπεισέλευση συσταθέντων Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων στις αρμοδιότητες και στα περιουσιακά στοιχεία Λιμενικών Ταμείων και περιπτώσεις μεταφοράς προσωπικού από τα δεύτερα στα πρώτα.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Υπό το κράτος ισχύος των διατάξεων του άρθρου 28 του Ν 2738/1999, όπως ισχύει σήμερα, και του άρθρου μόνου του Π.Δ/τος 192/2006, με το οποίο μεταφέρθηκαν στο Δήμο Χανίων οι αρμοδιότητες του μη καταργηθέντος «Λιμενικού Ταμείου Νομού Χανίων», που αφορούν το Δήμο Χανίων και, για την άσκησή τους, συνεστήθη ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Χανίων» και έδρα το Δήμο Χανίων: α) η διαχείριση και εκμετάλλευση των ακινήτων (κτιρίων), που βρίσκονται στην περιοχή του λιμένα Χανίων, δηλαδή εντός των ορίων του Δήμου Χανίων και ανήκαν στην κυριότητα του «Λιμενικού Ταμείου Νομού Χανίων», θα ασκείται από το «Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Χανίων», στο οποίο περιέρχονται κατά κυριότητα τα εν λόγω ακίνητα εκ του νόμου, από του διορισμού των μελών του πρώτου Διοικητικού του Συμβουλίου, από του οποίου αρχίζει η ισχύς του ΠΔ 192/2006 και β) δεν συντρέχει περίπτωση μεταφοράς μέρους του υφισταμένου προσωπικού του Λιμενικού Ταμείου Νομού Χανίων στο «Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Χανίων».

Η Πράξη 59/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΟΔΟΦΩΤΙΣΜΟΥ ΠΟΛΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ». Η προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανέρχεται σε 2.766.008,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το Έργο συγχρηματοδοτείται από ενωσιακούς πόρους στο πλαίσιο του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (με πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 324 του ν. 4700/2020, οι συγχρηματοδοτούμενες συμβάσεις ΟΤΑ ελέγχονται υποχρεωτικά μόνο αν η δαπάνη υπερβαίνει τα 5.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Επειδή η δαπάνη είναι κατώτερη, το σχέδιο σύμβασης υποβλήθηκε απαραδέκτως για έλεγχο νομιμότητας.

Αποκατάσταση και ενίσχυση διατηρητέου κτιρίου....Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση της παραγράφου 5 του άρθρου 100 του ν.3852/2010, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παράγραφο 10 του άρθρου 8 του ν.4071/2012, δεν περιλαμβάνεται στα συμβαλλόμενα μέρη το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (ήδη Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού), αν και τούτο πρέπει να συμμετέχει υποχρεωτικά σε προγραμματικές συμβάσεις πολιτισμικής ανάπτυξης, που έχουν ως αντικείμενο την υλοποίηση έργων πολιτιστικού χαρακτήρα, όπως οι παρεμβάσεις σε διατηρητέα κτίρια, η ανέγερση και η λειτουργία χώρων πολιτισμικών λειτουργιών, η υποστήριξη δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων που αφορούν την επιστήμη, τα γράμματα και τις τέχνες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας … και της Ανώτατης Σχολής … για το έργο «Αποκατάσταση και Ενίσχυση Διατηρητέου Διώροφου Κτιρίου της ...».

Η Πράξη 192/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού, για την προμήθεια 7.300.000 κ.μ. ύδατος από τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Χανίων (Δ.Ε.Υ.Α. Χανίων) προς τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε. (Ο.Α.Κ. Α.Ε.), εκτιμώμενης αξίας 2.263.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, με δικαίωμα προαίρεσης. Το Κλιμάκιο εφάρμοσε αναλόγως τις διατάξεις του Βιβλίου ΙΙ του ν. 4412/2016 και έκρινε ότι η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία διαπραγμάτευσης (άρθρο 269 περ. γ΄ υποπερ. ββ΄) είναι νόμιμη, καθώς ο Ο.Α.Κ. Α.Ε. αποτελεί τον μοναδικό τεχνικά ικανό πάροχο ύδατος. Καταλήγοντας, αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, υπό την προϋπόθεση συμπλήρωσης των αριθμών των σχετικών αποφάσεων των Δ.Σ. στο προοίμιο.