ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα, όμως, αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προεκτεθείσες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, μετά την έκδοση της 24/2009 πράξης του, έχει εξαντληθεί η αρμοδιότητά του για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας της σύμβασης για την εκτέλεση του επίμαχου έργου. Επομένως, το Κλιμάκιο δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου της υποκατάστασης του αρχικού αναδόχου, που διενεργείται κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης και πρέπει, ως εκ τούτου, να απόσχει από αυτόν.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα, όμως, αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προεκτεθείσες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, μετά την έκδοση της 360/2010 πράξης του, έχει εξαντληθεί η αρμοδιότητά του για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας της σύμβασης για την εκτέλεση του επίμαχου έργου. Επομένως, το Κλιμάκιο δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου της υποκατάστατης του αρχικού αναδόχου που διενεργείται κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης και πρέπει, ως εκ τούτου, να απόσχει από αυτόν.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ.Με τα δεδομένα όμως αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά τις προεκτεθείσες νομικές σκέψεις της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, μετά την έκδοση της 799/2007 πράξης του, έχει εξαντληθεί η αρμοδιότητά του για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί της σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Εγνατία Οδός: Κατασκευή υπολειπόμενων ασφαλτικών εργασιών από Ν. ....... μέχρι ….. μετά των απαραίτητων συνοδών έργων και των εργασιών διαμόρφωσης των γηπέδων των Σ.Ε.Α. .......καθώς και των συμπληρωματικών εργασιών διαμόρφωσης στο Σ.Ε.Α. Μάκρης (14.0-15.0)». Επομένως, το Κλιμάκιο δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου της μερικής υποκατάστατης του αρχικού αναδόχου, που διενεργείται κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης του ως άνω έργου, και, ως εκ τούτου, πρέπει να απόσχει από τον έλεγχο επί της νομιμότητας αυτής.

Δημόσια έργα-έλεγχος νομιμότητας: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το σχέδιο σύμβασης εισάγεται απαραδέκτως για την άσκηση ελέγχου νομιμότητας, καθόσον αφορά σε έργο με προϋπολογιζόμενη δαπάνη κατώτερη του ποσού των 10.000.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. Συνεπώς, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επ’ αυτού και πρέπει να απόσχει.

Η απόφαση 328/2024 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την επανυποβολή για έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης για το τμήμα 12 του διαγωνισμού της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, σχετικά με τον δολωματικό ψεκασμό ελαιοδέντρων (Πρόγραμμα Συλλογικής Καταπολέμησης του Δάκου της Ελιάς). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η εκ νέου εισαγωγή του σχεδίου σύμβασης είναι απαράδεκτη. Στην αρχική εξέταση (Πράξη 642/2023) είχε κριθεί ότι δεν κωλυόταν η υπογραφή της σύμβασης. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι, μετά την εκφορά τελειωτικής κρίσης (θετική πράξη), παράγεται οριστικότητα και η αρμοδιότητά του έχει εξαντληθεί. Τα νεότερα στοιχεία που υποβλήθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πατρών 57/2024 που επικύρωσε την απόρριψη προσφυγής, δεν ανατρέπουν τα πραγματικά και νομικά δεδομένα επί των οποίων στηρίχτηκε η αρχική κρίση.

Μέρος των εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης έχει ήδη εκτελεσθεί. Κατά συνέπεια, το Κλιμάκιο έχει καταστεί κατά χρόνο αναρμόδιο να επιληφθεί του ελέγχου νομιμότητας της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης και οφείλει να απόσχει αυτού, αφού, ανεξαρτήτως της συνδρομής ή μη των νομίμων προϋποθέσεων για τη σύναψή της και του αν αυτή έχει υπογραφεί, η σύμβαση αυτή αφορά σε εργασίες που έχουν ήδη αρχίσει να εκτελούνται σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της για προληπτικό έλεγχο ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΕΡΓΑ. ζητείται η ανάκληση της 130/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, (..), σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ.Α της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι αρμοδίως εν προκειμένω το Κλιμάκιο προέβη στη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου των υποβληθέντων ενώπιόν του δύο σχεδίων συμβάσεων με τίτλο «Συμπλήρωμα Νο 3 στη σύμβαση ΔΑΠΜ–99342/10.9.2014» και «Συμπλήρωμα Νο 4 στη σύμβαση ΔΑΠΜ–99342/10.9.2014», αντίστοιχα, ποσού 4.215.172,00 ευρώ και 686.510,00 ευρώ, αντίστοιχα, καθώς με, το μεν, πρώτο εξ αυτών τροποποιούνται ουσιώδεις όροι της αρχικής σύμβασης που αφορούν στο οικονομικό αντικείμενό της και με το δεύτερο – κατά το μέρος αυτού που αφορά στις μη εισέτι εκτελεσθείσες εργασίες – ανατίθεται η εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών αρχικής σύμβασης που έχει υποβληθεί στον προσυμβατικό έλεγχο λόγω ποσού.(..)Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, οι αναλυτικώς περιγραφείσες ανωτέρω τροποποιήσεις που περιλαμβάνονται στο Συμπλήρωμα Νο 3 ευρίσκουν έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 25 παρ. 1 και 36 παρ. 1 της διακήρυξης και της αρχικής σύμβασης, οι οποίες, όπως και η σύμβαση αυτή στο σύνολό της, έχουν ήδη κριθεί νόμιμες με την 295/2014 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον προσυμβατικό έλεγχο και, κατά συνέπεια, μη αντιτιθέμενες στις ως άνω διατάξεις και δεν υφίσταται πλέον πεδίο επανελέγχου, επ’ ευκαιρία της κρίσης επί της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, της νομιμότητας των διατάξεων αυτών. Οι διατάξεις δε αυτές παρέχουν ρητά τη δυνατότητα στον ... να επιφέρει τροποποιήσεις στο συμβατικό αντικείμενο σε ποσοστό έως 50% του αρχικού συμβατικού οικονομικού αντικειμένου(..)Επομένως, ορθώς με την προσβαλλόμενη πράξη του το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι ως άνω ήδη εκτελεσθείσες, εν όλω ή εν μέρει, εργασίες που περιλαμβάνονται στο Συμπλήρωμα Νο 4 δεν αποτελούσαν επείγουσες πρόσθετες εργασίες κατά την έννοια του άρθρου 56 του ν. 3669/2008, ενόψει δε και της μη ύπαρξης άλλης ειδικής νομοθετικής ρύθμισης που να επιτρέπει τον εκ των υστέρων έλεγχο συμπληρωματικών εργασιών που έχουν ήδη εκτελεσθεί, ορθώς απείχε του ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης (..)Ως προς αυτό το λόγο ανάκλησης, το Τμήμα κρίνει ότι οι κατά τα ανωτέρω μη εισέτι εκτελεσθείσες εργασίες που περιλαμβάνονται στο Συμπλήρωμα Νο 4 (αφορούν σε μέρος των εργασιών υπό στοιχεία στ΄ και ια΄ καθώς και στις εργασίες υπό στοιχεία θ΄ και ι΄, βλ. ανωτέρω σκέψη V.Δ της παρούσας) συνιστούν αυξήσεις ποσοτήτων εργασιών και τροποποιήσεις που ευρίσκουν έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 25 παρ. 1 και 36 παρ. 1 της διακήρυξης και της αρχικής σύμβασης, οι οποίες, όπως και η σύμβαση αυτή στο σύνολό της, έχουν ήδη κριθεί νόμιμες με την 295/2014 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον προσυμβατικό έλεγχο και δεν υφίσταται πλέον πεδίο επανελέγχου της νομιμότητας των διατάξεων αυτών, όπως προεκτέθηκε (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να ανακληθεί εν μέρει η προσβαλλομένη 130/2016 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας «... Α.Ε.» και του Ομίλου Επιχειρήσεων (consortium) «... - ....» με τίτλο «Συμπλήρωμα Νο 3 στη σύμβαση ΔΑΠΜ–99342/10.9.2014» και να απορριφθεί κατά τα λοιπά η αίτηση, κωλυομένης της υπογραφής του σχεδίου σύμβασης με τίτλο «Συμπλήρωμα Νο 4 στη σύμβαση ΔΑΠΜ–99342/10.9.2014». 

Όπως έχει δε ήδη κριθεί, στον ως άνω προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας υπάγονται και οι τροποποιήσεις όρων σύμβασης υποβληθείσας στον ανωτέρω έλεγχο, όταν οι τροποποιήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μετά τη σύναψη και κατά το στάδιο εκτέλεσης της τροποποιούμενης σύμβασης, στις περιπτώσεις που τούτο επιτρέπεται, και προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικειμένου τέτοια που να υπερβαίνει το εκάστοτε θεσπιζόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις χρηματικό όριο υπαγωγής στον έλεγχο νομιμότητας (βλ. σχετ. 39/2008 πράξη VI ΤμΕλΣυν, 111/2010, 373/2009, 310, 309, 304, 251, 216, 152, 107 και 100/2008 πράξεις του Ζ΄ ΚλιμΕλΣυν). Επομένως, σχέδιο σύμβασης που αφορά στην τροποποίηση, μετά τη σύναψή της, υποβληθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας δημόσιας σύμβασης, με την οποία (τροποποίηση) δεν προκαλείται καμία αύξηση του οικονομικού αντικειμένου της τροποποιούμενης σύμβασης, απαραδέκτως υποβάλλεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο νομιμότητας και το αρμόδιο Κλιμάκιο, στο οποίο έχει εισαχθεί η υπόθεση, οφείλει να απόσχει του ελέγχου.

Η Πράξη 295/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (Ε.Υ.Α.Θ.) Α.Ε., με τίτλο «Α΄ Ομάδα επειγόντων έργων ύδρευσης έτους 2025». Ο προϋπολογισμός του έργου, χωρίς ΦΠΑ, ανέρχεται σε 4.200.000,00 ευρώ με δικαίωμα προαίρεσης 600.000,00 ευρώ. Ανάδοχος αναδείχθηκε η Ένωση Οικονομικών Φορέων «…Α.Τ.Ε.Β.Ε.» με προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης 11,00%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία και ως εκ τούτου δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι λόγω της γενικής περιγραφής του έργου και του μη προσδιορισμού των σημείων εκτέλεσης, δεν είναι δυνατή η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης κατά την εκτέλεση.

Η Πράξη 296/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου Θάσου με τίτλο «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΡΟΜΩΝ ΔΗΜΟΥ ΘΑΣΟΥ». Η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του έργου ανέρχεται σε 1.218.721,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, ο έλεγχος αυτός δεν υπάγεται στην αρμοδιότητά του. Δεδομένου ότι η δαπάνη βρίσκεται μεταξύ 300.000,00 και 1.700.000,00 ευρώ, η αρμοδιότητα ανήκει στον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας. Κατά συνέπεια, ο φάκελος παραπέμπεται στην Υπηρεσία Επιτρόπου Καβάλας.