ΠΕΡΙΛΗΨΗ:Δημόσια έργα. Προϋποθέσεις κήρυξης έκπτωτου του αναδόχου. Τεκμήριο ματαίωσης της κήρυξης της έκπτωσης αν παρέλθει άπρακτη η δίμηνη ανατρεπτική προθεσμία μέσα στην οποία η προϊσταμένη αρχή οφείλει να αποφανθεί επί της ένστασης του αναδόχου κατά της απόφασης που κηρύσσει την έκπτωση. Για να οριστικοποιηθεί η έκπτωση δεν αρκεί η έκδοση της απόφασης επί της ένστασης εντός της δίμηνης προθεσμίας, αλλά και η κοινοποίησή της στον ανάδοχο εντός της προθεσμίας αυτής.

Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι ο χρόνος εγκρίσεως από την προϊσταμένη αρχή του πρωτοκόλλου κανονισμού τιμών μονάδας νέων εργασιών και του οικείου συγκριτικού πίνακα, έχει, κατά το νόμο, ιδιαίτερη σημασία, διότι η άπρακτη πάροδος της προθεσμίας προς πληρωμή του αναδόχου που γίνεται βάσει της πιστοποιήσεως των εργασιών που εκτελέσθηκαν επιφέρει υπέρ του αναδόχου τις συνέπειες του άρθρου 5 παρ. 10 του Ν. 1418/84. Και είναι μεν αληθές ότι από τις προπαρατεθείσες διατάξεις δεν τάσσεται στην προϊσταμένη αρχή προθεσμία προς έγκριση του πρωτοκόλλου κανονισμού τιμών μονάδας νέων εργασιών και του οικείου συγκριτικού πίνακα, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η έγκριση ή η άρνηση εγκρίσεως είναι απρόθεσμη, αλλά αντιθέτως, η έγκριση των πράξεων που προαναφέρθηκαν (ΠΚΤΜΝΕ και ΣΠ) πρέπει να ενεργείται μέσα σε εύλογο χρόνο, τέτοιος δε χρόνος θεωρείται το τρίμηνο από της υποβολής τους στην προϊσταμένη αρχή. Κατά συνέπεια, με την άπρακτη πάροδο τριμήνου από της υποβολής τους, το ΠΚΤΜΝΕ και ο ΣΠ θεωρούνται αυτοδικαίως εγκεκριμένα, τυχόν δε μεταγενέστερη έγκρισή τους είναι τυπική και επιβεβαιώνει απλώς την έγκριση που έγινε με την πάροδο του τριμήνου, δεν μπορεί δε πλέον η προϊσταμένη αρχή να τροποποιήσει τα ήδη αυτοδικαίως με την πάροδο του τριμήνου εγκριθέντα εν λόγω στοιχεία (ΠΚΤΜΝΕ και ΣΠ) (πρβλ. ΣΕ 1674/97, 1921/93, 472/92).

Προθεσμία ενέργειας της Διοίκησης κατά την επιβολή κυρώσεων της παρ.9 του άρθρου 7 του Ν 2323/1995. Φύση της ασκούμενης ένστασης κατά των αποφάσεων επιβολής των κυρώσεων, έκταση και προθεσμία του ασκούμενου ελέγχου επ’ αυτών.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Η τριακονθήμερη προθεσμία από την βεβαίωση της παράβασης για την έκδοση απόφασης επιβολής των κυρώσεων κατ’ άρθρο 7 παρ.9 του Ν 2323/1995 στους παραβαίνοντες τις προϋποθέσεις και τους όρους λειτουργίας των λαϊκών αγορών είναι αποκλειστική, οι εκδιδόμενες δε σχετικές αποφάσεις μετά την πάροδο της ως άνω προθεσμίας πάσχουν ακυρότητα ως εκδοθείσες αναρμοδίως κατά χρόνο. β) Η προβλεπόμενη από την ως άνω διάταξη ένσταση κατά των αποφάσεων επιβολής των κυρώσεων, αποτελεί ειδική διοικητική προσφυγή νομιμότητας κατ’ άρθρο 25 παρ.2 του Κωδ.Διοικ.Διαδ., η οποία οδηγεί σε έλεγχο μόνο της νομιμότητας των προσβαλλόμενων πράξεων και όχι σε ουσιαστικό έλεγχο αυτών. γ) Η προθεσμία των 30 ημερών του άρθρου 25 παρ.2 του Κωδ.Διοικ.Διαδ. για την απόφανση από το αρμόδιο όργανο επί της προσφυγής νομιμότητας, μέσα στην οποία πρέπει να γίνεται και η γνωστοποίηση της σχετικής απόφασης στον ενδιαφερόμενο είναι αποκλειστική, και εάν αυτή παρέλθει άπρακτη, θεωρείται ότι έχει απορριφθεί σιωπηρώς η προσφυγή, το αρμόδιο δε όργανο (εν προκειμένω Γενικός Γραμματέας Εμπορίου) στερείται πλέον της κατά χρόνο αρμοδιότητας και της εξουσίας να επιληφθεί της υπόθεσης.

Επειδή, η κρινόμενη αίτηση υπογράφεται από δικηγόρο, ως πληρεξούσιο των αιτουσών. Κατά την επ’ ακροατηρίου όμως συζήτηση της υποθέσεως δεν εμφανίσθηκαν ο νόμιμος εκπρόσωπος της πρώτης αιτούσης και η δεύτερη αιτούσα για να εγκρίνουν την άσκηση της αιτήσεως ούτε προσκομίσθηκε μέχρι την εν λόγω συζήτηση συμβολαιογραφική πράξη παροχής πληρεξουσιότητος προς τον ως άνω δικηγόρο. Και ναι μεν, κατά την ως άνω συζήτηση, εμφανίσθηκε δικηγόρος, άλλος από τον υπογράφοντα το δικόγραφο, ως εκπρόσωπος των αιτούντων, ο οποίος ζήτησε και έλαβε προθεσμία μέχρι 6.11.2014, προκειμένου να προσκομίσει συμβολαιογραφική πράξη παροχής δικαστικής πληρεξουσιότητος για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως. Δεδομένου, όμως, ότι η ως άνω προθεσμία παρήλθε άπρακτη, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη, σύμφωνα με το άρθρο 27 του π.δ. 18/1989, όπως ισχύειΚατά την επ’ ακροατηρίου όμως συζήτηση της υποθέσεως δεν εμφανίσθηκαν ο νόμιμος εκπρόσωπος της πρώτης αιτούσης και η δεύτερη αιτούσα για να εγκρίνουν την άσκηση της αιτήσεως ούτε προσκομίσθηκε μέχρι την εν λόγω συζήτηση συμβολαιογραφική πράξη παροχής πληρεξουσιότητος προς τον ως άνω δικηγόρο. Και ναι μεν, κατά την ως άνω συζήτηση, εμφανίσθηκε δικηγόρος, άλλος από τον υπογράφοντα το δικόγραφο, ως εκπρόσωπος των αιτούντων, ο οποίος ζήτησε και έλαβε προθεσμία μέχρι 6.11.2014, προκειμένου να προσκομίσει συμβολαιογραφική πράξη παροχής δικαστικής πληρεξουσιότητος για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως. Δεδομένου, όμως, ότι η ως άνω προθεσμία παρήλθε άπρακτη, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη, σύμφωνα με το άρθρο 27 του π.δ. 18/1989, όπως ισχύει.

Η απόφαση 559/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Ολομέλεια) απέρριψε την αίτηση αναίρεσης κατά της απόφασης 1184/2021, η οποία επικύρωσε τη διακοπή της σύνταξης του αναιρεσείοντος. Ο αναιρεσείων, ενήλικο ανίκανο άρρεν τέκνο θανόντος συνταξιούχου, είχε λάβει σύνταξη κατά μεταβίβαση, η οποία αφαιρέθηκε από το Γ.Λ.Κ. το 2015, επειδή τέλεσε γάμο το 2011, γεγονός που συνεπαγόταν την απώλεια του δικαιώματος. Στον αναιρεσείοντα καταλογίστηκαν 56.047,04 ευρώ (συντάξεις και πρόστιμο). Το Δικαστήριο έκρινε ότι η αγαμία είναι αυτονόητη και απαραίτητη προϋπόθεση για τη θεμελίωση και διατήρηση συνταξιοδοτικού δικαιώματος κατά μεταβίβαση, καθώς ο γάμος σημαίνει αυτονόμηση από την πατρική οικογένεια. Η απόφαση κρίνει τη νομοθετική επιλογή συνταγματική και σύμφωνη με το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ, απορρίπτοντας όλους τους λόγους αναίρεσης.

Διαγραφή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς από το μητρώο του άρθρου 16 του ν. 4182/2013.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Η διαγραφή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς από το Μητρώο του άρθρου 16 του ν. 4182/2013, επιβάλλεται σε περίπτωση ρητής ή και τεκμαιρόμενης άρνησης, η οποία συνάγεται από την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας των 15 ημερών η οποία ορίζεται στο νόμο για την αποδοχή του διορισμού του, η οποία προθεσμία αρχίζει από την κοινοποίηση προς αυτόν της πράξης διορισμού (σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 1 εδάφ. β' του ίδιου νόμου).

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Το Κλιμάκιο εκτιμώντας τα ανωτέρω στοιχεία σε συνδυασμό με το ύψος του καταλογιζόμενου εις βάρος του αιτούντος ποσού (39.249,17 ευρώ), κρίνει ότι από την άμεση εκτέλεση της 64570/15/18.08.2016 καταλογιστικής απόφασης απειλείται οικονομική βλάβη του αιτούντος και της οικογενείας του, η επανόρθωση της οποίας θα είναι αδύνατη ή ιδιαιτέρως δυσχερής σε περίπτωση ευδοκίμησης της εκκρεμούσας ένστασής του. Συνεπώς, συντρέχει ο απαιτούμενος από το νόμο ειδικός λόγος χορήγησης της αναστολής.Εν όψει των εκτεθέντων, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ανασταλεί η εκτέλεση της 64570/15/18.08.2016 καταλογιστικής απόφασης έως ότου εκδοθεί οριστική Πράξη του παρόντος Κλιμακίου επί της ασκηθείσης με αριθμ. πρωτ. Γ.Λ.Κ. 121623/10.11.2006 ένστασης του αιτούντος κατά της απόφασης αυτής.

Η απόφαση 102/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την αίτηση αναίρεσης στρατιωτικού συνταξιούχου κατά της 2698/2020 απόφασης του ΙΙΙ Τμήματος. Η αρχική έφεση είχε απορριφθεί ως εκπρόθεσμη, καθώς στρεφόταν κατά της σιωπηρής απόρριψης ένστασης του αιτούντος για αναδρομική προσαύξηση σύνταξης. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η σιωπηρή απόρριψη της ένστασης συντελέστηκε στις 26.6.2010. Καθώς η ετήσια προθεσμία άσκησης έφεσης έληξε στις 26.11.2011, τα συνταξιοδοτικά δεδομένα είχαν οριστικοποιηθεί πριν τη δημοσίευση του ν. 4151/2013 (29.4.2013). Συνεπώς, η υπόθεση δεν ήταν «εκκρεμής» και δεν εμπίπτει στις προβλέψεις της παραγράφου 5α του άρθρου 2 του ν. 4151/2013. Η αίτηση αναίρεσης απορρίφθηκε και διατάχθηκε η κατάπτωση του παραβόλου υπέρ του Δημοσίου.

Επειδή, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, ερμηνευόμενων σε συνδυασμό με τον γενικό κανόνα του άρθρου 63 παρ. 1, 2 και 6 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας και ενόψει της παρατιθέμενης στη σκέψη 10 πάγιας συναφούς νομολογίας του Δικαστηρίου, αν η τασσόμενη στη Διευθύνουσα Υπηρεσία μηνιαία από την υποβολή του λογαριασμού προθεσμία παρέλθει άπρακτη, ο λογαριασμός δεν θεωρείται ότι έγινε αποδεκτός, δηλαδή ότι έχει αυτοδικαίως εγκριθεί, αλλά ότι η Διευθύνουσα Υπηρεσία έχει σιωπηρώς αρνηθεί την έγκρισή του. Και τούτο διότι στη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 104 του π.δ. 696/1974 ορίζεται μεν προθεσμία ενός μηνός για τον έλεγχο και την έγκριση του λογαριασμού, δεν προβλέπεται όμως ότι, με την άπρακτη πάροδο αυτής, ο λογαριασμός θεωρείται αυτοδικαίως εγκεκριμένος. Ούτε βεβαίως θα μπορούσε να γίνει δεκτό ότι, μολονότι δεν ορίζεται τούτο ρητώς, η βούληση του νομοθέτη ήταν μόνη η άπρακτη πάροδος της μηνιαίας προθεσμίας, οφειλόμενη σε αδράνεια, για οποιονδήποτε λόγο, των αρμόδιων υπαλλήλων, να έχει ως συνέπεια την αμετάκλητη αυτοδίκαιη έγκριση του λογαριασμού και ακολούθως την υποχρέωση του Δημοσίου και των ν.π.δ.δ. να καταβάλλουν δημόσιο χρήμα, ανεξάρτητα από τις τυχόν πλημμέλειες που αυτός έχει, δηλαδή ανεξάρτητα από το εάν το ποσό του λογαριασμού διεκδικείται παρανόμως ή αχρεωστήτως. Και μάλιστα χωρίς να παρέχεται καμία δυνατότητα πλέον στη Διοίκηση να προβεί, μετά την άπρακτη πάροδο της μηνιαίας προθεσμίας, στην έκδοση πράξης με την οποία ρητώς θα αρνείται την έγκριση του λογαριασμού ή θα τροποποιεί αυτόν για λόγους νομιμότητας, είτε διότι ο λογαριασμός είναι αντίθετος προς διατάξεις νόμου ή τη σύμβαση είτε διότι στηρίζεται σε στοιχεία ανύπαρκτα ή ανακριβή [πρβλ. και την Α.Π. 1127/2006, με την οποία ο Άρειος Πάγος, ερμηνεύοντας τις αντίστοιχες διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 8 (ήδη παρ. 10) του ν. 1418/1984 και του άρθρου 40 παρ. 7 του π.δ. 609/1985 (223Α’), έκρινε ότι η, λόγω της άπρακτης παρόδου της μηνιαίας προθεσμίας, σιωπηρή έγκριση του λογαριασμού ισχύει «μόνον επί λογαριασμών που, άσχετα από την ουσιαστική βασιμότητα των καθέκαστα στοιχείων τους, πληρούν τους όρους νομιμότητάς τους», ενώ δεν αφορά λογαριασμούς που δεν έχουν όλα τα απαιτούμενα για τη νομιμότητά τους στοιχεία]. Όπου άλλωστε ο νομοθέτης θέλησε η άπρακτη πάροδος της τασσόμενης με τη νομοθεσία για την εκπόνηση των μελετών στα διοικητικά όργανα προθεσμίας προς ενέργεια, να μην συνιστά σιωπηρή απόρριψη, αλλά να ισοδυναμεί με πράξη θετικού περιεχομένου για το μελετητή, δηλαδή με αποδοχή υποβαλλομένου αιτήματος, όρισε τούτο ρητώς. Συγκεκριμένα, πρόκειται για το άρθρο 22 παρ. 1 και 2 του ν. 716/1977, όπου ρητώς ορίζεται ότι η παραλαβή της μελέτης, η οποία πραγματοποιείται με την έκδοση αφενός βεβαίωσης της Διευθύνουσας Υπηρεσίας για συμμόρφωση του μελετητή προς τις συμβατικές του υποχρεώσεις και αφετέρου της εγκριτικής της μελέτης απόφασης του εργοδότη, συντελείται εντός προθεσμίας (που καθορίστηκε στη συνέχεια με το άρθρο 19 παρ. 1 του εκτελεστικού του νόμου αυτού π.δ. 194/1979) (παρ. 1), και ότι, αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αυτή, «η παραλαβή της μελέτης θεωρείται ως αυτοδικαίως συντελεσθείσα» μετά την πάροδο διμήνου από την υποβολή, μετά την εκπνοή της ανωτέρω προθεσμίας, ειδικής αίτησης του μελετητή για τη διενέργεια της παραλαβής (παρ. 2).(...) Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω γενομένων δεκτών στις σκέψεις 12 έως 14, θα έπρεπε να γίνει δεκτή η αίτηση αναιρέσεως της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, καθό μέρος έκρινε ότι ο υποβληθείς λογαριασμός είχε αυτοδικαίως εγκριθεί και ότι ανακύπτει υποχρέωση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης να καταβάλει στην ανάδοχο το ποσό αυτού των 228.401,81 ευρώ. Λόγω όμως της μείζονος σπουδαιότητας του ανωτέρω ζητήματος, εάν δηλαδή, κατά την έννοια των εφαρμοστέων εν προκειμένω διατάξεων του άρθρου 104 παρ. 1 του π.δ. 696/1974 και του άρθρου 63 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, η άπρακτη πάροδος της μηνιαίας προθεσμίας από την υποβολή του λογαριασμού του μελετητή συνεπάγεται τη σιωπηρή έγκριση αυτού και η Διοίκηση υποχρεούται να καταβάλει τα αναφερόμενα στον λογαριασμό χρηματικά ποσά, χωρίς να έχει καμία δυνατότητα επανόδου, ως αναρμόδια πλέον κατά χρόνον, ανεξαρτήτως των νομικών πλημμελειών του λογαριασμού, δηλαδή έστω και αν τα ανωτέρω ποσά ζητούνται παρανόμως ή αχρεωστήτως ή εάν, αντιθέτως, σύμφωνα με τα ομοφώνως γενόμενα δεκτά στις σκέψεις 12 έως 14, η άπρακτη πάροδος της μηνιαίας προθεσμίας συνεπάγεται την άρνηση έγκρισης του λογαριασμού και μάλιστα όταν ο λογαριασμός είναι μη νόμιμος, πρέπει το ζήτημα αυτό να παραπεμφθεί προς επίλυση στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 περ. α’ του π.δ. 18/1989.

Με την ένδικη έφεση, όπως οι λόγοι αυτής αναπτύσσονται με τα από 10.2.2020 και 4.10.2021 νομίμως κατατεθέντα υπομνήματα, ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της 96/2018 πράξης του Α΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθ’ ό μέρος με αυτήν απορρίφθηκε η ασκηθείσα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (Γ.Λ.Κ.) ... ένσταση της εκκαλούσας και επικυρώθηκε η 91451/2016/26.8.2016 καταλογιστική πράξη του Γενικού Διευθυντή της Χορήγησης Συντάξεων Δημοσίου Τομέα του Γ.Λ.Κ.