Ανάθεση υδραυλικών εργασιών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις υπό στοιχ. II, III και IV σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι το αντικείμενο του υπό κρίση σχεδίου σύμβασης αφορά στην εκτέλεση δημόσιου έργου, δεδομένου ότι αφ’ ενός μεν πρόκειται για επισκευή αντλιών οι οποίες συνέχονται με το έδαφος, η δε εξάρμοσή τους αναιρεί τη λειτουργία για την οποία αυτές προορίζονται, αφ’ ετέρου δε η υιοθέτηση νέου «μοδέλου» στροβίλου – φτερωτών – πτερυγίων με μονοκόμματη χύτευση, ώστε να μην αποκολλώνται τα πτερύγια των φτερωτών, αποτελεί νέα κατασκευή που απαιτεί εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις και συντελεί στη λειτουργία της αντλίας με διαφορετικό και αποτελεσματικότερο τρόπο σε σχέση με το παρελθόν, ως εκ τούτου δεν πρόκειται απλώς για κατασκευή νέου ανταλλακτικού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την αιτούσα. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι τα όργανα της αιτούσας δεν επέδειξαν καθυστέρηση ούτε στην αναζήτηση των απαιτούμενων πιστώσεων, μετά τη διαπίστωση του προβλήματος, δεδομένης και της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας για όλους τους δημόσιους φορείς, ούτε στη συνακόλουθη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης εντός δύο (2) μηνών από την εξασφάλιση της χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με την αδήριτη ανάγκη άρδευσης της πεδιάδας της ..., τόσο κατά τους θερινούς, όσο και κατά τους χειμερινούς μήνες .., να προκύπτει κατεπείγουσα ανάγκη εκτέλεσης του ελεγχόμενου έργου, η οποία, εν προκειμένω, συνίσταται στο συμπτωματικό και συνακόλουθα απρόβλεπτο γεγονός ότι οι τρεις (3) από τις τέσσερις (4) υπάρχουσες αντλίες υπέστησαν ταυτόχρονα βλάβες και μάλιστα τόσο σημαντικές, ώστε να καθίσταται αδύνατη η συνέχιση της λειτουργίας τους..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η αίτηση της Περιφέρειας .... πρέπει να γίνει δεκτή, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 3015/2012 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και δεδομένου ότι δε συντρέχει άλλος νόμιμος διακωλυτικός λόγος, να υπογραφεί η σχετική σύμβαση. 

Παροχή υπηρεσιών..:Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 6/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά .., το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη αφενός ότι τόσο οι φορείς αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης .., όσο και οι πάροχοι τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών είναι πλέον υποχρεωμένοι εκ του νόμου.. να προβούν στις αναφερόμενες στο ως άνω έγγραφο της Διαχειριστικής Αρχής ενέργειες, που απαιτούνται για την ομαλή εκτέλεση της ελεγχόμενης σύμβασης και αφετέρου ότι, με βάση τα αναφερόμενα στα προσκομιζόμενα από την αιτούσα εταιρεία .. έγγραφα του Αντιπροέδρου της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (Α.Δ.Α.Ε.) και της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, αντίστοιχα, η εκτέλεση των εργασιών της ελεγχόμενης σύμβασης δεν υπόκειται σε προηγούμενη άδεια των αρχών αυτών .., κρίνει ότι δεν απαιτείται να προηγηθούν της συνάψεως της ελεγχόμενης συμβάσεως οι ενέργειες, που αναφέρονται στο ως άνω έγγραφο της Διαχειριστικής Αρχής (υπογραφή μνημονίων συνεργασίας, παροχή αδειών), κατά τα βασίμως με τις υπό κρίση αίτηση και παρεμβάσεις προβαλλόμενα..Συνακόλουθα, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει να γίνουν δεκτές η υπό κρίση αίτηση και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη, το δε οικείο σχέδιο σύμβασης μπορεί να υπογραφεί, υπό τον όρο ότι από το άρθρο 20 παρ. 2 της ελεγχόμενης σύμβασης θα απαλειφθεί η φράση «σύμφωνα με τα οριζόμενα στο πδ 60/2007 (άρθρο 25, σημείο 4β)»...Ανακαλεί την 6/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Κατασκευή κτιρίου γεωτεχνικών υπηρεσιών:..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ΄ υποπερ. δδ΄ του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, δεν αντιβαίνει κατά περιεχόμενο στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β΄ του Συντάγματος, καθόσον η καθιέρωση ενός επιπλέον διοικητικού προσταδίου ελέγχου, όπως είναι ο έλεγχος από την ως άνω Ανεξάρτητη Αρχή, που απολήγει στην έκδοση της απόφασης που εγκρίνει τη συμπληρωματική σύμβαση, ουδόλως μεταβάλλει ή απομειώνει την ανατεθείσα από την ανωτέρω συνταγματική διάταξη αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εφ’ όλης της διαδικασίας σύναψης των συμβάσεων αυτών, δεδομένου ότι κατατείνει αφ’ ενός στην ενίσχυση της διαφάνειας της προηγηθείσας διοικητικής διαδικασίας (βλ. άρθρο 1 του ν. 4013/2011 και την οικεία εισηγητική έκθεση), καθόσον αφορά σε ειδικές περιπτώσεις ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων με προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, οι οποίες, λόγω του υψηλού κριτηρίου υποκειμενικότητας που ενέχουν, αποτελούν πεδίο αυξημένης επικινδυνότητας και εμφιλοχώρησης κρουσμάτων διαφθοράς, αφ’ ετέρου δύναται, ενόψει και των ειδικών χαρακτηριστικών των ως άνω υποβαλλόμενων συμβάσεων, να εξυπηρετεί το γενικότερο δημόσιο συμφέρον και να συμβάλει θετικά στην άσκηση του ελέγχου που θα διεξάγει μεταγενεστέρως, κατά συνταγματική επιταγή, το Ελεγκτικό Συνέδριο. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός της αιτούσας περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων αυτής, όσον αφορά στον χρόνο υποβολής του φακέλου στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, δεδομένου ότι η υποβολή αυτή μετά την έκδοση της απόφασης για την έγκριση της συμπληρωματικής σύμβασης αποδεικνύει τη γνώση των οργάνων αυτών περί ισχύος της εν λόγω διαδικασίας, ο χρόνος δε της ως άνω υποχρέωσης υποβολής προκύπτει με σαφή τρόπο από τις προεκτεθείσες διατάξεις, ενώ, περαιτέρω, η αναγνώριση πλάνης στην περίπτωση που η εγκριτική της συμπληρωματικής σύμβασης απόφαση εκδίδεται σε χρόνο αρκετά μεταγενέστερο της έναρξης ισχύος της εξαιρετικής νομιμοποιητικής διάταξης του ν. 4146/2013, θα οδηγούσε κατ’ ουσίαν σε ανεπίτρεπτη επέκταση αυτής. Κατά τη γνώμη, όμως, του Συμβούλου Γεωργίου Βοΐλη, η μη τήρηση και μόνο του ως άνω τύπου της προηγούμενης σύμφωνης γνώμης της Ανεξάρτητης Αρχής και εφ’ όσον η υπό κρίση σύμβαση δεν πάσχει οποιασδήποτε άλλης πλημμέλειας σύμφωνα με τις διατάξεις που τη διέπουν, δεν αρκεί από μόνη της για να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Πλην, όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η αίτηση της Περιφέρειας ... για αναθεώρηση της 3630/2013 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΥ:Αίτηση ανάκλησης της191/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (...). Στην προκειμένη περίπτωση η αιτούσα προβάλλει ότι οι όροι της δανειακής σύμβασης είναι οι ίδιοι που αναφέρονται και στις αρχικές συμβάσεις, που είχαν υπογράψει οι συγχωνευθείσες ΔΕΥΑ. Ο ισχυρισμός αυτός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον οι προηγούμενες συμβάσεις, που συνιστούσαν συμβάσεις πίστωσης με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό, είναι εντελώς διάφορες της ελεγχόμενης, νέας, δανειακής σύμβασης, με την οποία ρυθμίζονται εξαρχής, και μάλιστα κατά τρόπο λεπτομερή και εξαντλητικό, όλοι οι όροι και προϋποθέσεις της σχέσης των συμβαλλομένων μερών και συνεπώς ουδεμία επιρροή ασκεί το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς υπήρχαν και στις προηγούμενες συμβάσεις. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της ..... ότι η ελεγχόμενη σύμβαση είναι προς όφελός της και δεν μπορεί να θεωρηθεί επιβλαβής, είναι αβάσιμος καθόσον, όπως ήδη ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, σε αυτήν περιλαμβάνονται όροι που είτε είναι καταχρηστικοί, όπως ο όρος σύμφωνα με τον οποίο ο τόκος υπολογίζεται με βάση το έτος 360 ημερών και ο όρος περί μονομερούς δυνατότητας της Τράπεζας να αυξομειώνει το βασικό επιτόκιο, είτε είναι αόριστοι, όπως οι αναφερόμενοι στα άρθρα 5.3, 5.4 και 5.5 του σχεδίου σύμβασης, είτε αντίκεινται στην καλή πίστη, όπως η υποχρέωση της ..... να ασφαλίζει όλα τα δυνάμενα να ασφαλιστούν περιουσιακά της στοιχεία και να εκχωρεί στην Τράπεζα τις απαιτήσεις της από την ασφάλιση, δηλαδή όροι που είναι επιβλαβείς για τα συμφέροντα της ...... Δεν ανακαλεί την 191/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..ζητείται παραδεκτώς  η αναθεώρηση της 5002/2013 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την προσβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκε αίτηση της ως άνω πρώτης ανώνυμης εταιρείας για την ανάκληση της 389/2013 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ΄ υποπερ. δδ΄ του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, δεν αντιβαίνει κατά περιεχόμενο στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β΄ του Συντάγματος, καθόσον η καθιέρωση ενός επιπλέον διοικητικού προσταδίου ελέγχου, όπως είναι ο έλεγχος από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, που απολήγει στην έκδοση της απόφασης που εγκρίνει τη συμπληρωματική σύμβαση, ουδόλως μεταβάλλει ή απομειώνει την ανατεθείσα από την ανωτέρω συνταγματική διάταξη αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εφ’ όλης της διαδικασίας σύναψης των συμβάσεων αυτών, δεδομένου ότι, αφ’ ενός μεν κατατείνει στην ενίσχυση της διαφάνειας της προηγηθείσας διοικητικής διαδικασίας (βλ. άρθρο 1 του ν. 4013/2011 και την οικεία εισηγητική έκθεση), αφ’ ετέρου δε συμβάλλει θετικά στην άσκηση του ελέγχου που σε κάθε περίπτωση θα διεξάγει μεταγενεστέρως το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθόσον αυτό δεν δεσμεύεται από τη γνώμη της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. κατά την άσκηση του συνταγματικά προβλεπόμενου προσυμβατικού του ελέγχου, ως εκ τούτου, στην περίπτωση που τηρήθηκε ο απαιτούμενος τύπος της γνωμοδότησης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν εμποδίζεται να εξετάσει και να κρίνει εξ υπαρχής τη συνδρομή των προϋποθέσεων για τη νόμιμη προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης και τη σύναψη, περαιτέρω, της συμπληρωματικής σύμβασης.. Κατά συνέπεια, ορθώς υποβλήθηκε το σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης στο αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, γενομένου δεκτού, αν και με άλλη αιτιολογία, του σχετικού ισχυρισμού της αιτούσας.(..)Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, γενομένων δεκτών των οικείων ισχυρισμών τόσο της αιτούσας όσο και της παρεμβαίνουσας εταιρείας, ότι εσφαλμένως υπελήφθη από το δικάσαν Τμήμα ότι οι εργασίες αυτές, αφ’ ενός μεν δεν κατέστησαν αναγκαίες από απρόβλεπτες περιστάσεις, αφ’ ετέρου δε συνιστούν ουσιώδη τροποποίηση του βασικού σχεδιασμού καθώς και του τρόπου εκτέλεσης του έργου. Συγκεκριμένα, ενώ μέχρι την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης δεν είχε υποβληθεί καμιά διαφωνία, τόσο από τους εμπλεκόμενους φορείς όσο και από τους ιδιοκτήτες των εκτάσεων από τις οποίες επρόκειτο να διέλθει ο αγωγός, εντούτοις, αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασης εκδηλώθηκαν έντονες αντιδράσεις για την εν λόγω χάραξη από όλα τα προαναφερθέντα φυσικά και νομικά πρόσωπα .., με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατο για τα όργανα της αιτούσας να εγκατασταθούν με τα μηχανήματά τους στις εκτάσεις αυτές και να εκκινήσουν τις εργασίες εκτέλεσης της σύμβασης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η αίτηση της εταιρείας «….» και η υπέρ αυτής παρέμβαση της εταιρείας «…. Α.Ε.», να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτές 5002/2013 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:..η εν λόγω σύμβαση, ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού της από τα συμβαλλόμενα μέρη ως προγραμματικής, φέρει τα χαρακτηριστικά της οιονεί «in-house» ανάθεσης, καθόσον τόσο από τις νομοθετικές (άρθρο 194 παρ. 1, 2, 4 και 9 του ν. 3852/2010) όσο και από τις καταστατικές διατάξεις (άρθρα 3, 11, 14, 20, 23, 26, 30 και 43 του οικείου καταστατικού) που διέπουν την οργάνωση και λειτουργία της «…», προκύπτει ο καθοριστικός βαθμός εμπλοκής της Περιφέρειας … στη διαμόρφωση των στρατηγικών στόχων, των σημαντικών αποφάσεων και στον έλεγχο και την εποπτεία της. Περαιτέρω, πρόκειται μεν για κεφαλαιουχική ανώνυμη εταιρεία, πλην όμως, αφ’ ενός μεν στο μετοχικό της κεφάλαιο μετέχουν μόνο οι πέντε (5) Περιφερειακές Ενότητες της Περιφέρειας … και οι Τοπικές Ενώσεις των Δήμων των Περιφερειακών αυτών Ενοτήτων, ήτοι χωρίς καμιά συμμετοχή ιδιωτικής επιχείρησης, αφ’ ετέρου δε οι δραστηριότητές της συνάδουν με τις αρμοδιότητες της Περιφέρειας … με έμφαση στην αναπτυξιακή τους διάσταση και ασκούνται εντός των γεωγραφικών ορίων της … Στο πλαίσιο αυτό, η ελεγχόμενη ανάθεση στην εν λόγω αναπτυξιακή εταιρεία αποτελεί σύμβαση οιονεί αυτεπιστασίας και ως εκ τούτου εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον πληρούνται οι όροι της «in-house» συναλλαγής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

Προμήθεια νευροδιεγερτών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (υπό σκέψη ΙΙ. Γ.), ορθώς, κατά την κρίση του Τμήματος, έκρινε η προσβαλλομένη ότι η υπό έλεγχο διαδικασία δεν είναι νόμιμη λόγω της πλημμελούς τηρήσεως των διατυπώσεων δημοσιότητας της διακηρύξεως, καθόσον μη νομίμως στη δημοσιευθείσα στην Ε.Ε.Ε.Ε. και στις δημοσιευθείσες στον ελληνικό τύπο και στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως περιλήψεις της διακηρύξεως δεν αναφέρονται οι δυο (2) κατηγορίες των προς προμήθεια διεγερτών νεύρων, όπως ταξινομούνται με τη διακήρυξη, αλλά ούτε και η συνολική και ανά κατηγορία ζητούμενη ποσότητα. Οι πλημμέλειες αυτές πλήττουν το σύνολο της διαγωνιστικής διαδικασίας, δοθέντος ότι, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, στο αναγκαίο περιεχόμενο των προκηρύξεων περιλαμβάνονται τα ως άνω στοιχεία. Περαιτέρω, η διαπιστωθείσα διάσταση μεταξύ των δημοσιευθεισών περιλήψεων σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, που παραβιάζει ευθέως το άρθρο 30 παρ. 5 του π.δ./τος 60/2007, καθόσον μη νομίμως στη δημοσιευθείσα περίληψη στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε αντίθεση με την περίληψη που δημοσιεύθηκε στον ελληνικό τύπο, αναφέρεται το είδος της σύμβασης ως “έργο” αντί του ορθού που είναι “προμήθεια”.(...)Οι πλημμέλειες αυτές δεν μπορούν να θεραπευθούν, καθόσον δεν υπήρξε εν προκειμένω πρόσβαση με ηλεκτρονικό μέσο στη διακήρυξη και τα λοιπά τεύχη του διαγωνισμού, με περαιτέρω συνέπεια να μην αναπτυχθεί επαρκής ανταγωνισμός, όπως αποδεικνύεται από την ελάχιστη συμμετοχή υποψηφίων στο διαγωνισμό, στον οποίο προσήλθαν και υπέβαλαν προσφορές μόνο δύο (2) εταιρείες, χωρίς, μάλιστα, να προκύπτει από κάποιο στοιχείο του φακέλου ότι πρόκειται για είδη που από τη φύση τους είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένα και σπάνια, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος ως αβασίμων.(...). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 10/2013 Πράξη του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητεί την ανάκληση της 348/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα: α) άγεται κατά πλειοψηφία στην κρίση ότι αποφαινόμενο ως ανωτέρω το Κλιμάκιο δεν έσφαλε, καθόσον πράγματι συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαδικασίας η δημοσίευση στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης πληροφοριών διαφορετικών, τόσο σε σχέση με το κυρίως κείμενο της διακήρυξης, όσο και με το κείμενο των περιλήψεων που δημοσιεύθηκαν στον εθνικό τύπο, ως προς το διαχωρισμό της σύμβασης σε επιμέρους τμήματα και τη ρητή υποχρέωση των υποψηφίων να υποβάλουν προσφορά μόνο για ένα τμήμα, ενώ, όπως συνάγεται από το περιεχόμενο της διακήρυξης, πρόκειται για οικονομικώς ενιαία, ως εκ της διαμόρφωσης του προϋπολογισμού και του ύψους της εγγυήσεως συμμετοχής, μικτή σύμβαση παροχής περισσότερων, ετεροειδών υπηρεσιών, εκ μέρους του ιδίου αναδόχου-συμβούλου, ο οποίος υποχρεούται να τις αναλάβει όλες και να τις εκτελέσει αυτοδυνάμως ή μέσω υπεργολάβου.(..)β) Περαιτέρω, το Τμήμα άγεται κατά πλειοψηφία στην κρίση ότι πράγματι συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαδικασίας η μη δημοσίευση τροποποίησης ουσιώδους όρου της διακήρυξης (μετάθεση της ημερομηνίας υποβολής των προσφορών και του ίδιου του διαγωνισμού) στον εθνικό τύπο .., προκειμένου να καταστεί η πληροφορία αυτή προσιτή σε κάθε πιθανό ενδιαφερόμενο, ούτως ώστε να αναπτυχθεί υγιής και αποτελεσματικός ανταγωνισμός,(..)γ) Περαιτέρω, κατά την κρατήσασα άποψη, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι, όπως προκύπτει από το 2ο Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, η βαθμολόγηση των διαγωνιζομένων στα υποκριτήρια Α.2. και Α.3. δεν είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, λαμβανομένης υπόψη της αντίφασης μεταξύ του ομοιόμορφου μεν λεκτικού χαρακτηρισμού όλων των τεχνικών προσφορών και της πολύ μεγάλης απόκλισης της βαθμολογίας αυτών, της τάξης των δέκα μονάδων.(..)δ) Ακολούθως, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς εξάλλου το Κλιμάκιο δέχθηκε ότι το κριτήριο της Δ΄ Ομάδας «Ομάδα Έργου Συμβούλου», το οποίο είχε συνδεθεί ήδη από τη διακήρυξη με την αξιολόγηση της «επάρκειας των στελεχών της Ομάδας Έργου», και αφορά τη σύνθεση της ομάδας έργου που προτείνεται από τους διαγωνιζόμενους, τόσο από πλευράς επιστημονικής εξειδίκευσης όσο και από πλευράς εμπειρίας, υποκρύπτει αξιολόγηση της τεχνικής και επαγγελματικής επάρκειας των διαγωνιζομένων και αφορά στην καταλληλότητα αυτών και άρα δεν είναι επιτρεπτό ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης, πέραν της αοριστίας της αξιολόγησης αυτού, καθόσον και στην περίπτωση αυτή γίνεται καθολικός χαρακτηρισμός και ταυτόσημη βαθμολόγηση όλων των προσφορών, χωρίς εξειδίκευση των ανωτέρω κρίσεων. ε) Τέλος, κατά την ομόφωνη κρίση του Τμήματος ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι όροι 11.7.4. της διακήρυξης, 5.6 της συγγραφής υποχρεώσεων, 5.3 και 5.6 του σχεδίου σύμβασης, με τους οποίους επιχειρείται να συνδεθεί το δικαίωμα προαίρεσης της … για την επέκταση του αντικειμένου της σύμβασης με το άρ.25 παρ.4 εδ.β΄ του π.δ.60/2007 δεν είναι νόμιμοι, καθόσον με την παραπομπή αυτή γίνεται εξομοίωση του δικαιώματος προαίρεσης με την προβλεπόμενη στο ανωτέρω άρθρο δυνατότητα σύναψης συμβάσεων παροχής παρόμοιων υπηρεσιώνπου δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω,(..)Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται ότι πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης της 348/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ελεγχος νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση, από το Δήμο ..-.., της υπηρεσίας «Διαχείριση απορριμμάτων Δήμου ..-.. (..) Επί της ελεγχόμενης διαδικασίας το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι η ως άνω τροποποίηση της διακήρυξης που δημοσιεύθηκε στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, συγκεκριμένα, της απαίτησης αυτής «Να έχει διαχειριστεί κατά την τελευταία τριετία τουλάχιστον 12 000 t ΑΣΑ» σε «Να έχει διαχειριστεί κατά την τελευταία πενταετία τουλάχιστον 12 000 t ΑΣΑ» συνιστά ουσιώδη τροποποίηση των όρων της, δεδομένου ότι αφορά στην τεχνική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων, τυχόν δε ύπαρξη απόκλισης από αυτήν θα σήμαινε, κατά την ίδια διακήρυξη, απόρριψη της προσφοράς. Συνακόλουθα, μη νομίμως για την ουσιώδη αυτήν τροποποίηση δεν τηρήθηκε το προβλεπόμενο ελάχιστο χρονικό διάστημα μεταξύ της αποστολής της προς δημοσίευση και διενέργειας του διαγωνισμού, δεδομένου ότι δημοσιεύθηκε στις 19.1.2016, ήτοι μόλις έξι (6) ημέρες πριν την ημερομηνία υποβολής των προσφορών στις 25.1.2016, χωρίς ανάλογη παράταση της προθεσμίας κατάθεσής τους, Η μη τήρηση των εν λόγω διατυπώσεων δημοσιότητας συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, η οποία καθιστά πλημμελή την περαιτέρω διαγωνιστική διαδικασία, ενόψει, μάλιστα, του γεγονότος ότι στην προκειμένη περίπτωση υποβλήθηκε προσφορά από μόλις μία (1) επιχείρηση, στην οποία και κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.  Ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/26/2017 

ΣΤΕ –αίτηση ασφαλιστικών μέτρων -τεχνικές προδιαγραφές.(...) Επειδή εκ των ανωτέρω προβλέψεων του ειδικού όρου 2 της διακηρύξεως και εκ της συμπεριλήψεως του πελατολογίου μεταξύ των βαθμολογουμένων κριτηρίων αξιολογήσεως προκύπτει, ότι, κατά την έννοιαν της επιδίκου διακηρύξεως, απαιτείται επί ποινή αποκλεισμού η υποβολή από τον ενδιαφερόμενον, ειδικώς δια τον προσφερόμενον από αυτόν αναλυτήν, του κατά τον ανωτέρω ειδικόν όρον πελατολογίου –υπό το προεκτεθέν, κατά την διακήρυξιν, περιεχόμενον του, ήτοι της «ξηράς» παραθέσεως καταλόγου των προηγουμένων πελατών του διαγωνιζομένου. Το ανωτέρω δε πελατολόγιον βαθμολογείται κατά το στάδιον αξιολογήσεως των τεχνικών προσφορών, προκειμένου να ευρεθή η συμφερωτέρα προσφορά. Ούτως, όμως, έχων ο ανωτέρω όρος της διακηρύξεως, πιθανολογείται σοβαρώς, ότι αντίκειται προς τας προαναφερθείσας διατάξεις των άρθρων 51 και 53 παρ. 2, 3 και 8 του πδ 60/07, δια των οποίων μετεφέρθησαν εις το εσωτερικόν δίκαιον αντίστοιχοι διατάξεις της Οδηγίας 2004/18, καθώς και προς τας διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 2, 3 και 4 του πδ 118/07, ως εκ του ότι αφ’ ενός μεν περιορίζει τον ανταγωνισμόν, αποκλείοντας την συμμετοχήν εις τον διαγωνισμόν διαγωνιζομένων, οι οποίοι προσφέρουν νέον προϊόν, δια το οποίον δεν υπάρχει εισέτι πελατολόγιον (πρβλ ΕΑ 739/08 a contrario), αφ΄ ετέρου δε προβλέπει περαιτέρω, ως κριτήριον αναθέσεως, το ανωτέρω πελατολόγιον, το οποίον, όμως, δεν πιθανολογείται σοβαρώς ότι -υπό το κατά την διακήρυξιν περιεχόμενον του- αποτελεί πρόσφορον κριτήριον δια την αξιολόγησιν της ποιότητος του προσφερομένου αναλυτού, αφού, εφ΄ όσον ζητούμενον δια την αναθέτουσαν αρχήν είναι, ως συνάγεται εκ της ανωτέρω γνώμης των εμπειρογνωμόνων, η αξιοπιστία και σταθερότης του αναλυτού, ηδύνατο αυτή, εν πάση περιπτώσει, να επιτύχη τούτο δια της προβλέψεως αυστηρών προδιαγραφών δια το προς προμήθειαν μηχάνημα και δια της προβλέψεως δια της διακηρύξεως όλων των χαρακτηριστικών εκείνων, τα οποία απαιτούνται, ώστε τούτο να είναι κατάλληλο δια τον σκοπόν, δια τον οποίον προορίζεται. Εν όψει τούτων δε, πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμοι οι σχετικοί ισχυρισμοί της αιτούσης.(…) Δια ταύτα  Δέχεται την αίτησιν.  Αναστέλλει: 1) την διακήρυξιν του επιδίκου διαγωνισμού κατά το μέρος που προβλέπει την υποβολήν επί ποινή αποκλεισμού του κατά τον ειδικόν όρον 2 πελατολογίου και 2) την πρόοδον του βάσει της προσβαλλομένης διακηρύξεως διενεργουμένου διαγωνισμού