Η προδικαστική προσφυγή της εταιρείας «προσφεύγουσα» ασκήθηκε κατά απόφασης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, η οποία την απέκλεισε από τον διαγωνισμό για την «Προμήθεια 60 τόνων λευκού ακρυλικού χρώματος διαγράμμισης οδών και 50 τόνων γυάλινων αντανακλαστικών σφαιριδίων για τις ανάγκες της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης». Ο αποκλεισμός αιτιολογήθη από την αναθέτουσα αρχή λόγω της μη αναφοράς της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού στην εγγυητική επιστολή συμμετοχής, όπως απαιτούσε η διακήρυξη. Ωστόσο, η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι η έλλειψη αυτή ήταν επουσιώδης, αφού το υπόδειγμα της διακήρυξης δεν προέβλεπε το πεδίο για την ημερομηνία, ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία ήταν επαρκώς διατυπωμένα. Ζητήθηκε η ακύρωση της αποκλειστικής απόφασης, η έγκριση της προσφοράς της και η συνέχιση της στα επόμενα στάδια του διαγωνισμού.

Περαιτέρω, επί των αιτιάσεων της προσφεύγουσας περί μη προσκόμισης προσφοράς για την αιτιολόγηση της τιμής μονάδας για το χρώμα διαγράμμισης, γίνονται δεκτές οι αιτιάσεις της τρίτης παρεμβαίνουσας, η οποία δηλώνει ότι είναι παραγωγός και κατασκευάστρια εταιρεία περαιωμένης εργασίας διαγράμμισης, συνεπώς δεν υφίσταται υποχρέωση ανάλυσης του κόστους των πρώτων υλών για την παρασκευή του χρώματος, ούτε προφανώς και των υαλοσφαιριδίων, που αποτελούν συστατικό της τελικής, περαιωμένης εργασίας, της διαγράμμισης. Τέλος, με τον τρίτο λόγο της προσφεύγουσας κατά της τρίτης παρεμβαίνουσας προβάλλεται ότι επί του κατατεθειμένου πιστοποιητικού επαλήθευσης σταθεροποίησης επιδόσεων υαλοσφαιριδίων, προκύπτει ότι δεν συμπίπτει η υαλόσφαιρα ... 150-710 που αναφέρεται στο ως άνω πιστοποιητικό με αυτή του yp. 3568/P-RW-II ... 150-710H/T14 κατατεθειμένου πιστοποιητικού, και ως εκ τούτου τα πιστοποιητικά της τρίτης παρεμβαίνουσας κατά την αιτιολόγηση της οικονομικής προσφοράς της δεν πληρούν τις προδιαγραφές της μελέτης του έργου και δεν είναι σύμφωνα με την ΠΕΤΕΠ 05-04-02-00 με αποτέλεσμα να μην δικαιολογείται η τεχνική επάρκεια της προσφοράς της τρίτης παρεμβαίνουσας. Πλην, όμως, ο υπόψη λόγος προβάλλεται αορίστως και ασυνδέτως με την πληττόμενη αιτιολόγηση της οικονομικής προσφοράς της τρίτης παρεμβαίνουσας, ενώ όπως βασίμως προβάλλει η τελευταία ουδόλως απαιτείται ως έγγραφο της προσφοράς το άνω πιστοποιητικό, ώστε να προβάλλεται έλλειψη τεχνικής επάρκειας εξ αυτού. Άρα, οι προβαλλόμενοι λόγοι της προσφυγής κατά της τρίτης παρεμβαίνουσας είναι εν συνόλω απορριπτέοι. 

Η προσφεύγουσα εταιρεία ασκεί προδικαστική προσφυγή με αριθμό 928/2020 για την ακύρωση της διακήρυξης του δημοσίου διαγωνισμού με τίτλο «Προμήθεια υλικών σήμανσης-διαγράμμισης έτους 2020», συνολικού προϋπολογισμού 200.000,00€. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η προμήθεια υλικών διαγράμμισης, συμπεριλαμβανομένων υαλοσφαιριδίων, χρωμάτων διαγράμμισης οδών και διαλυτών. Η προσφεύγουσα προσβάλλει συγκεκριμένους όρους της διακήρυξης, ισχυριζόμενη ότι η συγκεκριμένη διατύπωση των όρων καθιστά αδύνατη τη συμμετοχή της, παραβιάζοντας τις αρχές του ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης.

Ο προσφεύγων αίτησε την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής που απέρριψε την προσφορά του ως απαράδεκτη, λόγω ελλιπούς συμπλήρωσης του Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ). Ειδικότερα, η προσφυγή αφορά την απόρριψη της προσφοράς του επειδή δεν συμπλήρωσε το πεδίο ε του Μέρους ΙΙ του ΤΕΥΔ, το οποίο αφορούσε τη δήλωση εάν ο φορέας μπορεί να προσκομίσει βεβαίωση πληρωμής εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και φόρων. Ο προσφεύγων υποστήριξε ότι η παράλειψη ήταν επουσιώδης και ότι η αναθέτουσα αρχή έπρεπε να του δώσει τη δυνατότητα για διευκρίνιση. Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν η ανάθεση συμφωνίας πλαισίου για την προμήθεια προϊόντων για την κάλυψη αναγκών των νοσοκομείων, με προϋπολογιζόμενη αξία 61.122,99 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Η Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) απέρριψε την προσφυγή, κρίνοντας ότι η παράλειψη συνιστούσε ουσιώδη έλλειψη που δεν μπορούσε να θεραπευτεί με διευκρίνιση.

Εργασίες οριζόντιας σήμανσης (διαγράμμισης).Ζητείται η αναθεώρηση της 3371/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....) Το Τμήμα της Μείζονος Επταμελούς Σύνθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κρίνει κατά πλειοψηφίαν, ότι το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τις παραδοχές του αυτές που περιέχονται στην προσβαλλόμενη υπ΄αριθμ.3371/2011 απόφασή του, εσφαλμένως ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο (άρθρ.1 παρ.3 του ν.3669/2008), αφού στην προκειμένη περίπτωση η διαγράμμιση του επαρχιακού δικτύου συνδέεται απόλυτα με το κύριο «πράγμα», που είναι το οδικό δίκτυο, καθώς η διαγράμμιση, ουσιώδες τμήμα του έργου της σήμανσης του οδικού δικτύου, εξασφαλίζει την επίτευξη του προορισμού του, που είναι η ασφαλής κυκλοφορία, χωρίς την ύπαρξη της οποίας (διαγράμμισης) αλλοιώνεται και αυτός ο ίδιος ο προορισμός του. Ωστόσο, η διαγράμμιση απορροφάται στο έδαφος, λόγω της φύσης του υλικού και αποτελεί κατασκευή συνδεόμενη  με το έδαφος, συνεπώς και το κριτήριο της σύνδεσης με το έδαφος είναι πρόσφορο για το χαρακτηρισμό της διαγράμμισης ως δημοσίου έργου. Ακόμη , η υλοποίηση των εργασιών διαγράμμισης προϋποθέτει τη χρήση εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού και ανάλογων τεχνικών μέσων, ειδικότερα καθαρισμό της περιοχής διαγράμμισης, διαγραμμιστικό μηχάνημα με ειδικευμένο χειριστή, συνεργείο χάραξης επί τόπου των απαιτούμενων διαγραμμίσεων, αγορά και μεταφορά επί τόπου των απαραίτητων υλικών ύστερα από έλεγχο της ποιότητάς τους, προφύλαξη των διαγραμμίσεων μέχρι τη στερεοποίηση του υλικού διαγραμμίσεως.(...) Δέχεται την αίτηση της Περιφέρειας ..... για αναθεώρηση της  3371/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Η προσφεύγουσα εταιρεία με την προδικαστική προσφυγή επιδιώκει τη ματαίωση του ηλεκτρονικού διαγωνισμού για την προμήθεια Υλικών Διαγράμμισης του Εθνικού και Επαρχιακού Οδικού Δικτύου της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας για τα έτη 2017-2018, με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 180.994,74 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Ζητεί η διαδικασία να επαναληφθεί μετά από τροποποίηση των όρων και των τεχνικών προδιαγραφών που κρίνει αθέμιτους, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην προσφυγή της. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά ειδικότερα την προμήθεια υλικών διαγράμμισης για το οδικό δίκτυο, με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη οικονομική τιμή.

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Επιχορήγηση ΝΑ, κατ εφαρμογή του άρθρου 68 του ΝΔ 3033/1954, για την αγορά μηχανημάτων διαγράμμισης οδών.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Υπό το δεδομένο, ότι τα μηχανήματα διαγράμμισης οδών θα καλύψουν ανάγκες πλειόνων πρωτοβάθμιων ΟΤΑ, αλλά και αντίστοιχες ανάγκες του οδικού δικτύου του νομού, είναι δυνατή η επιχορήγηση των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, κατ εφαρμογή του άρθρου 68 του ΝΔ 3033/1954, για την αγορά των άνω μηχανημάτων.

Διάθεση ή μη ποσότητας χάρτη λευκού γραφής από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ προς το Υπουργείο Εσωτερικών.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Νομικώς υφίσταται η δυνατότητα διάθεσης μέρους ή και όλης της ποσότητας χάρτη λευκού γραφής από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ προς το Υπουργείο Εσωτερικών, ο οποίος παραμένει αποθηκευμένος σε εγκαταστάσεις του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, επειδή παρουσιάζεται χαμηλή απορροφητικότητα και κινδυνεύει να αλλοιωθεί, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί άμεσα για την εκτύπωση ψηφοδελτίων, ενόψει των εθνικών εκλογών της 6-5-2012. Η διάθεση αυτή, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, μπορεί να λάβει χώραν υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 1) Να υπάρξει σύμφωνη γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, 2) Να ληφθεί σχετική απόφαση του Υπουργού των Οικονομικών, 3) Η διάθεση μπορεί να γίνει μόνο επ’ ανταλλάγματι, αφού η άνευ ανταλλάγματος διάθεση συνιστά δωρεά, η οποία απαγορεύεται για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, 4) Ο προσδιορισμός του ύψους του ανταλλάγματος, ήτοι του τιμήματος διάθεσης πρέπει να είναι εύλογος, σταθμίζοντας τα συμφέροντα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και του Ελληνικού Δημοσίου και εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, 5) Ομοίως, εναπόκειται στην κρίση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, σταθμίζοντας τα εκατέρωθεν συμφέροντα, εάν η διάθεση θα αφορά μέρος ή όλη την ποσότητα χάρτη λευκού γραφής.

Η προσφυγή ζητεί την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου η οποία εγκρίνει το 1ο Πρακτικό περί αποσφράγισης και αξιολόγησης του ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού για την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή μονάδας επεξεργασίας σύμμεικτων και προδιαλεγμένου οργανικού (ΜΕΑ) Π.Ε. [...]», με προϋπολογισμό 3.700.000,00 Ευρώ. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων (συνολικής δυναμικότητας 12.000 τόνων ανά έτος) και Μονάδας Βιολογικής Επεξεργασίας Προδιαλεγμένων Οργανικών Αποβλήτων (δυναμικότητας 4.200 τόνων ανά έτος), με δοκιμαστική λειτουργία 3 μηνών.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αίτηση ανάκλησης της 26/2011 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Οι λοιπές ανωτέρω ενδεικτικές εργασίες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διαγράμμισης δεν παρέχουν επαρκές έρεισμα για την υποστήριξη της έννοιας του εξειδικευμένου ως προς το τεχνικό προσωπικό και τα μέσα στην προκειμένη περίπτωση. Και τούτο διότι σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, η έννοια της τεχνικής γνώσης έχει εξελιχθεί αντίστοιχα προς τη ραγδαία διεύρυνση των διατιθέμενων στην αγορά τεχνικών μέσων, με συνέπεια να απλοποιείται και να μην είναι εξειδικευμένο είδος ένα μεγάλο μέρος εργασιών που κατά το παρελθόν χωρίς τη χρήση τεχνολογικών μέσων είτε απαιτούσαν για την εκτέλεσή τους τεχνικές γνώσεις και ως εκ τούτου αντιμετωπίζονταν ως εξειδικευμένες είτε εκτελούνταν χειρωνακτικά από έμπειρους και εξειδικευμένους τεχνίτες. Έτσι, η χρήση διαγραμμιστικού μηχανήματος έχει διαδοθεί σε αντικατάσταση της χειρωνακτικής χάραξης προς διευκόλυνση των εργαζομένων και ταχύτερη διενέργεια των άνω εργασιών. Περαιτέρω, δεν προκύπτει ότι για τον έλεγχο της ποιότητας του υλικού διαγραμμίσεως απαιτούνται γνώσεις πέραν όσων οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει εμπειρικά σε συνδυασμό με τις πληροφορίες που αντλούνται από την αγορά και με αυτές που προκύπτουν από τις αντίστοιχες τεχνικές προδιαγραφές που ορίζουν οι αρμόδιες υπηρεσίες, καθώς τα υλικά διαγράμμισης διατίθενται έτοιμα προς χρήση, και ο χρήστης τους, δηλαδή το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που τα εφαρμόζει επί της οδού, δεν είναι παρασκευαστής τους, απλώς επιλέγει από τα διατιθέμενα στην αγορά προϊόντα το καταλληλότερο για τη ζητούμενη χρήση και επιβεβαιώνει ότι τα χαρακτηριστικά του ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής. Επιπροσθέτως για την ανάκληση της προσβαλλομένης πράξεως προβάλλεται ότι, μέχρι σήμερα στις εργολαβίες οδοποιΐας περιλαμβάνονται και εργασίες διαγράμμισης, Και αυτός ο ισχυρισμός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθώς το γεγονός ότι οι εργασίες διαγράμμισης εντάσσονται σε έργο οδοποιΐας, σημαίνει ότι όταν ως επιμέρους εργασίες ενσωματώνονται σε έργο οδοποιΐας, δηλαδή σε τεχνικό έργο, το παρακολουθούν ως τέτοιο, όχι ότι αυτοτελώς συνιστούν την έννοια του τεχνικού έργου, όπως αυτή προσδιορίζεται στο νόμο. Περαιτέρω, προβάλλεται ότι οι εργασίες διαγράμμισης περιλαμβάνονται στο επίσημο τιμολόγιο του ΥΠΕΧΩΔΕ για τα έργα οδοποιΐας. Και αυτός ο ισχυρισμός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος καθώς το εν λόγω τιμολόγιο έχει εκδοθεί με σκοπό την αναλυτική τιμολόγηση των έργων οδοποιΐας, ως εκ τούτου επιβάλλεται να περιέχει αναφορά στις επιμέρους αυτών εργασίες διαγράμμισης, ούτε το γεγονός αυτό, ωστόσο, συνεπάγεται το χαρακτηρισμό της διαγράμμισης καθεαυτής ως τεχνικού έργου. Επιπροσθέτως, με το υπόμνημά της η αιτούσα επικαλείται ότι από το περιεχόμενο της Δ14ε/6483/1995 «Έγκριση τιμολογίου εργαστηριακών και επι τόπου δοκιμών του Κ.Ε.Δ.Ε.» κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων ΄Εργων (Β΄ 124) και των ΔΜΕΟ/στ/οικ/0334/Φ.221/2004 «Συγκρότηση επιτροπής για τη σύνταξη τεχνικών οδηγιών που αφορούν τις διαγραμμίσεις οδοστρωμάτων» (Β΄ 222) και Δ9/13178/2004 «σύσταση επιτροπής εξακρίβωσης αιτιών αστοχίας σε διαγραμμίσεις» (Β΄ 1590) αποφάσεων του Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων συνάγεται η ανάγκη εξειδικευμένων τεχνικών γνώσεων και ειδικών προδιαγραφών για την εργασία της διαγράμμισης. Ωστόσο, και ο ισχυρισμός αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθώς, αν και από τις ρυθμίσεις αυτές συνάγεται ότι για την πραγματοποίηση διαγραμμίσεως οδού απαιτείται η εφαρμογή τεχνικών προδιαγραφών ως προς τα χρησιμοποιούμενα υλικά, αυτό δεν σημαίνει άνευ ετέρου ότι οι τεχνικές προδιαγραφές είναι εξειδικευμένες, ως εκ τούτου δεν επιτρέπουν να τις προσεγγίσει επαγγελματίας που διαθέτει τα κατάλληλα μηχανικά μέσα ελέγχου  των υλικών και εμπειρία στην εκτέλεση συναφών εργασιών. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι οι εργασίες διαγράμμισης δεν στοιχειοθετούν την έννοια του δημοσίου έργου του άρθρου 1 παρ. 3 του Κώδικα της νομοθεσίας των δημοσίων έργων, καθώς για την εκτέλεσή τους δεν απαιτείται η εφαρμογή ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού και ανάλογων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων. Συνεπώς ορθώς, αν και με εν μέρει διαφορετική αιτιολογία, με την προσβαλλόμενη διαπιστώθηκε πλημμέλεια στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για τη σύναψη της οικείας σύμβασης λόγω της εφαρμογής των σχετικών με την ανάθεση δημοσίων έργων διατάξεων, ενώ επιβαλλόταν η εφαρμογή της διαδικασίας για την ανάθεση δημοσίων υπηρεσιών και ότι ως εκ τούτου κωλύεται η σύναψη του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης.