Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή της, η προσφεύγουσα αιτείται να ακυρωθούν όροι της υπ’ αριθμό …/2024 διακήρυξης και δη: «...Η παράνομη Τεχνική Προδιαγραφή «11» των Τεχνικών Προδιαγραφών, για τη … , σελ. 46 και 50 της διακήρυξης με αριθμ. … /2024, και η αντίστοιχη αναφορά στο άρθρο «1.3» σελ. 4 της διακήρυξης με αριθμ. … /2024, του ... Η κάτωθι Τεχνική Προδιαγραφή της Διακήρυξης του … , που αποτυπώνεται στο άρθρο «11» του Παραρτήματος II – Απαιτήσεις – Τεχνικές Προδιαγραφές, σελ.46 της διακήρυξης : «11. Υποβολή προσφορών Προσφορές υποβάλλονται για το σύνολο της ζητούμενης ποσότητας» Καθώς και η όμοια αναφορά της Τεχνικής Προδιαγραφής «11» που αποτυπώνεται στο Παράρτημα ΙΙΙ – Φύλλο Συμμόρφωσης σελ. 50 της διακήρυξης. Και επίσης η όμοια αναφορά της Τεχνικής Προδιαγραφής «11» που αποτυπώνεται στο άρθρο «1.3 Συνοπτική Περιγραφή φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης» , σελ. 4 της διακήρυξης : «Προσφορές υποβάλλονται για το σύνολο του αντικειμένου της σύμβασης.» 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και του υποδείγματος σχεδίου σύμβασης για την «Παροχή υπηρεσιών παρασκευής – συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά τη σχολική χρονιά 2019-2020», ως προς τα Τμήματα 3 (Δήμος Αβδήρων), 4 (Δήμος Ξάνθης), 6 (Π.Ε. Δράμας), 12 (Δήμος Γαλατσίου), 15 (Δήμοι Ζωγράφου – Βύρωνα – Καισαριανής), 26 (Δήμος Μαραθώνα), 27 (Δήμος Ραφήνας – Πικερμίου), 38 (Δήμος Τρικκαίων), 55 (Π.Ε. Πέλλας), 60 (Δήμος Θερμαϊκού) και 65 (Δήμος Ωραιοκάστρου), εκ των 74 συνολικά Τμημάτων της οικείας διακήρυξης, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 73.499.901,93 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή των ... σχεδίων συμβάσεων.

Υλοποίηση δράσεων του στρατηγικού σχεδίου δράσης για την προβολή και προώθηση των αγροδιατροφικών προϊόντων(...)Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι η διαμόρφωση της στρατηγικής που απαιτείται για την ορθολογικότερη προβολή των προϊόντων τροφίμων και ποτών, που προέρχονται από την Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας, στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων εξωστρέφειας, ανάγεται ως κρίση σκοπιμότητας στην ευρύτατη ευχέρεια του προσφεύγοντος Ταμείου. Στο πλαίσιο αυτό, με το άρθρο 1.3 της επίμαχης διακήρυξης προβλέπεται η ανάπτυξη μίας «αναγκαίας» επικοινωνιακής στρατηγικής η οποία πρέπει να είναι «ενιαία» για την προβολή και διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου καθώς και η δημιουργία ενός καλλιτεχνικού αποτελέσματος, το οποίο «θα πρέπει να διέπεται» από «κοινή» αισθητική και αρμονία. Από την επιτακτική διατύπωση του εν λόγω όρου, συνάγεται ότι με αυτόν έχουν συγχρόνως τεθεί και ελάχιστες τεχνικές απαιτήσεις, οι οποίες διέπουν την κατάστρωση των προσφορών εκ μέρους των υποψηφίων και την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης. Οι σχετικές απαιτήσεις σχετίζονται με την προκριθείσα, από το προσφεύγον Ταμείο, ανάγκη ομοιόμορφης προβολής των δράσεων εξωστρέφειας και διαμόρφωσης μιας ενιαίας και κοινής στρατηγικής εικόνας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στην παγκόσμια αγορά τροφίμων και ποτών. Η επιδίωξη των στόχων αυτών καθιστά απολύτως θεμιτή και δικαιολογημένη την ενιαία ανάθεση του αντικειμένου της σύμβασης σε έναν μόνο ανάδοχο, ο οποίος θα αναλάβει να εκτελέσει το σύνολο των σχετικών δράσεων υπό τους ανωτέρω αναφερθέντες όρους, χωρίς τον κίνδυνο που αναπόφευκτα επιφέρει για τον σκοπό αυτό η εμπλοκή περισσοτέρων αναδόχων. Όσον αφορά τον δεύτερο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι στην διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού παρατίθεται διακριτά η προϋπολογιζόμενη δαπάνη συμμετοχής της Περιφέρειας σε κάθε επιμέρους διεθνή έκθεση, η οποία καλύπτει το σύνολο των αναλυτικά ζητούμενων (επίσης σε επίπεδο μεμονωμένης έκθεσης) παροχών. Περαιτέρω, σε διακριτό πίνακα προϋπολογίζονται χωριστά οι ζητούμενες υποστηρικτικές δράσεις εξωστρέφειας και προβολής της γαστρονομίας. Η ανάλυση του προϋπολογισμού κατ’ αυτόν τρόπο είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις του άρθρου 45 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4412/2016 και από καμία διάταξη της κείμενης νομοθεσίας δεν απορρέει, καταρχήν, υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής για αναλυτική και εξατομικευμένη παράθεση όλων των επιμέρους κονδυλίων ή κατηγοριών κονδυλίων που απαιτούνται για την υλοποίηση των επιμέρους ζητούμενων υπηρεσιών της επίμαχης διακήρυξης. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί την 5/2024 Πράξη του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια αναλώσιμου υλικού:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη II), το Τμήμα κρίνει ότι, το αντικείμενο της από 18.2.2009 σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της ανωτέρω αναδόχου, δεν αφορά σε εκτέλεση έργου, για το οποίο τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων, καθόσον πρόκειται προεχόντως για την προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού, το οποίο δεν συνδέεται με το έδαφος κατά τρόπο που να μην μπορεί να αποχωρισθεί από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή του, καθώς και για εκτέλεση εργασιών τοποθέτησης (ηλεκτρολογικής συνδεσμολογίας) του ανωτέρω υλικού, οι οποίες δεν απαιτούν ειδικές τεχνικές γνώσεις, αλλά είναι δυνατόν να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες, που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία και για τις οποίες (προμήθειες και εργασίες) εφαρμόζονται, όπως προεκτέθηκε, οι διατάξεις περί προμηθειών, δοθέντος ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου (προϋπολογισμός μελέτης, τιμολόγιο, συνοπτική επιμέτρηση που συνοδεύει την 1η εντολή πληρωμής) η αξία των υπό προμήθεια ειδών υπερβαίνει την αντίστοιχη των εργασιών. Επομένως, η ανωτέρω ανάδοχος δεν δικαιούται ποσού που αντιστοιχεί σε εργολαβικό όφελος, το οποίο προβλέπεται και καταβάλλεται μόνο κατά την εξόφληση λογαριασμών που αφορούν στην εκτέλεση δημοσίων έργων, όπως βάσιμα υποστηρίζει και η διαφωνούσα Επίτροπος. Το γεγονός ότι για την ανάθεση και εκτέλεση των επίμαχων προμηθειών και εργασιών τέθηκαν σε εφαρμογή οι διατάξεις της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων δεν μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετική κρίση, καθόσον η εφαρμογή συγκεκριμένων διατάξεων δεν αποτελεί κριτήριο για το χαρακτηρισμό του αντικειμένου μιας σύμβασης ως έργου, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 1 του ν. 3669/2008 και συνεπώς, είναι αβάσιμος ο σχετικός ισχυρισμός του Δήμου.(..)Περαιτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III, η εντελλόμενη δαπάνη είναι και στο σύνολό της μη νόμιμη για το λόγο ότι για την ανάθεση της επίμαχης προμήθειας και εκτέλεσης των συναφών εργασιών δεν εφαρμόστηκαν οι διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. ούτε η διαδικασία που αυτές επιτάσσουν (απόφαση του Δημάρχου περί της διενέργειας του διαγωνισμού, έγκρισης των τεχνικών προδιαγραφών και του αποτελέσματος του διαγωνισμού, δημοσίευση περίληψης της διακήρυξης προ πέντε ημερών). Τέλος, η εντελλόμενη δαπάνη πάσχει και εκ του λόγου ότι, κατά παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων, αυτή βαρύνει την πίστωση που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό του Δήμου με Κ.Α. 20/7335.01 και αιτιολογία «Δημόσιο Έργο», αντί του ορθού Κ.Α. 7135.06 με αιτιολογία «Προμήθεια λαμπτήρων ηλεκτροφωτισμού» και κατά συνέπεια δεν υπάρχει εννοιολογική αντιστοιχία μεταξύ του σκοπού της πίστωσης που ενεγράφη στον προϋπολογισμό του Δήμου και της δαπάνης που τελικά πραγματοποιήθηκε.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΑΞΟΝΙΚΟΥ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥ 64 ΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΥΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΔΥΟ ΕΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΗΣ ΕΓΓΥΗΣΗΣ:
 Για τον λόγο αυτό, δεν δύναται να θεωρηθεί ότι το τμήμα αυτό αφορά δικαίωμα προαίρεσης της αναθέτουσας αρχής προς ανάθεση πρόσθετων υπηρεσιών, κατά την έννοια του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, καθόσον το δικαίωμα αυτό προϋποθέτει ότι η σχετική δαπάνη έχει ρητώς περιληφθεί - και δεόντως δημοσιευθεί - στον συνολικό προϋπολογισμό της διακήρυξης (άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Ως εκ τούτου, οι σχετικές υπηρεσίες συντήρησης (μετά τη λήξη της εργοστασιακής εγγύησης και της διετούς συντήρησης) είναι εκτός συμβατικού αντικειμένου της διακήρυξης και δεν ασκεί καμία επιρροή το γεγονός ότι το σχετικό κόστος αναφέρεται ότι θα καλυφθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό του ίδιου του Νοσοκομείου, καθόσον, σε κάθε περίπτωση, θα έπρεπε, ανεξαρτήτως της ειδικότερης πηγής χρηματοδότησης, να έχει προϋπολογισθεί και για το μέρος αυτό συγκεκριμένο κόστος παροχής υπηρεσιών (άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Πλην, όμως, το γεγονός αυτό δεν γεννά αοριστία των όρων διενέργειας του επίμαχου διαγωνισμού, όπως αντίθετα κρίθηκε με την προσβαλλομένη, καθόσον, στην επεξήγηση που παρατίθεται κάτω από τον Πίνακα Π2, ρητώς ορίζεται, περαιτέρω, ότι: «… Η προσφερόμενη τιμή στον Πίνακα 2. δεν επηρεάζει την αξιολόγηση του εν λόγω διαγωνισμού …». Άλλωστε, στο άρθρο 1.3 της διακήρυξης ρητώς αναφέρεται ότι στο αντικείμενο της προμήθειας περιλαμβάνεται αποκλειστικά το Τμήμα 1 της προμήθειας αξονικού τομογράφου με την εργοστασιακή του εγγύηση καθώς και το Τμήμα 2 της παροχής υπηρεσιών διετούς συντήρησης, χωρίς να γίνεται οιαδήποτε αναφορά σε Τμήμα 3 για παροχή πρόσθετων υπηρεσιών συντήρησης εκ μέρους του αναδόχου για το μεταγενέστερο διάστημα και μέχρι τη συμπλήρωση της δεκαετίας. Παρέπεται, ότι η πρόβλεψη για την υποβολή προσφοράς με τον πίνακα Π2 εκ του περισσού έχει περιληφθεί στην επίμαχη διακήρυξη και δεν αποτελεί μέρος του συμβατικού αντικειμένου της ανάθεσης ούτε επηρεάζει, κατά τα ρητώς προβλεπόμενα, την αξιολόγηση των υποβαλλόμενων προσφορών. Αλλά και το σχέδιο σύμβασης που έχει υποβληθεί προς προσυμβατικό έλεγχο από το προσφεύγον Νοσοκομείο, αφορά αποκλειστικά την προμήθεια αξονικού τομογράφου με την εργοστασιακή του εγγύηση και την δαπάνη παροχής υπηρεσιών διετούς συντήρησης. Αντιθέτως, το αυτοτελές σχέδιο της «πλήρους συντήρησης – επισκευής μετά την εργοστασιακή εγγύηση & την προβλεπόμενη πλήρη διετή συντήρηση» είναι παντελώς ασυμπλήρωτο και, συνεπώς, δεν αποτελεί αντικείμενο του παρόντος ελέγχου. Είναι δε διάφορο το ζήτημα, εάν οι τυχόν πρόσθετες υπηρεσίες συντήρησης (μετά και την λήξη της διετούς συντήρησης) μπορούν να τύχουν απευθείας ανάθεσης κατ’ εφαρμογή των λοιπών περιπτώσεων του προαναφερθέντος άρθρου 132 του ν. 4412/2016, ιδίως λόγω τεχνικής μοναδικότητας του αναδόχου γεγονός που πρέπει να διαπιστωθεί αρμοδίως κατόπιν άσκησης του προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας κατά τους όρους του άρθρου 324 του ν. 4700/2020. Τέλος, η ανωτέρω παραδοχή επιρρωνύεται από το γεγονός ότι οι επίμαχοι όροι της διακήρυξης δεν προσβλήθηκαν από οιονδήποτε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα, ενώ δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκαν και διευκρινιστικά ερωτήματα λόγω ασάφειας συγκεκριμένων όρων. Ως εκ τούτου και ο τρίτος διακωλυτικός λόγος της προσβαλλόμενης Πράξης περί αοριστίας του αντικειμένου της διακήρυξης πρέπει να αρθεί. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του προσφεύγοντος Νοσοκομείου και της παρεμβαίνουσας εταιρίας, υπό τον όρο ότι, πριν την υπογραφή του σχεδίου αυτού, θα εγκριθεί με ρητή απόφαση του Υπουργού Υγείας η μεταβολή της διάρκειας συντήρησης του αξονικού τομογράφου από πέντε σε δύο έτη για την ίδια προϋπολογιζόμενη δαπάνη (135.000 ευρώ με Φ.Π.Α.) και σχετική επισήμανση θα τεθεί στο προς υπογραφή σχέδιο (βλ. ανωτέρω σκέψη 27). Επισημαίνεται, επίσης, ότι το κόστος της επίμαχης προμήθειας αξονικού τομογράφου 64 τομών με την εργοστασιακή εγγύηση (Τμήμα 1) και την παροχή διετούς συντήρησης (Τμήμα 2) θα καλυφθεί, κατά τα ρητώς προβλεπόμενα στη διακήρυξη (άρθρο 1.2) αποκλειστικά στο πλαίσιο υλοποίησης της συμφωνίας συμβιβασμού που συνήφθη μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρίας ..... Α.Ε. (βλ. σκέψη 5). Συνεπώς, η ανάδοχος του διαγωνισμού οφείλει να διαθέσει δωρεάν τον σχετικό εξοπλισμό με αντάλλαγμα την απομείωση της υποχρέωσης της προς παροχή ιατρικού εξοπλισμού ύψους 90 εκατομμυρίων ευρώ που προβλέπεται στην σχετική συμφωνία.  
Ανακαλεί την 7/2024 Πράξη της Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) Λαρίσης